Nhân vật "ông lão" trong truyện "Làng" của nhà văn Kim Lân là một biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến mạnh mẽ trong thời kỳ đầu kháng chiến chống Pháp. Tâm trạng của ông Hai đã trải qua nhiều biến động phức tạp, phản ánh sự giằng xé và đau khổ trong trái tim người nông dân khi đất nước đối diện với nguy cơ bị xâm lược. Ban đầu, tình yêu của ông Hai dành cho làng quê là một tình cảm cố hữu, bền vững, mà ai cũng có đối với quê hương của mình. Ông là người đất đai, hiểu rõ cảnh ngộ và tâm lý của người nông dân. Ông yêu làng, và khi đất nước đối diện với thách thức, ông quyết định ở lại làng để bảo vệ, tham gia kháng chiến. Tuy nhiên, khi nghe tin làng theo Tây, tâm trạng của ông Hai trở nên giằng xé và đau khổ. Sự hỗn loạn và sợ hãi tràn ngập khi ông nghĩ rằng làng quê của mình đã theo giặc, mất đi tinh thần kháng chiến. Đây là một cú sốc lớn đối với ông, làm lung lay niềm tự hào và tình yêu quê hương của ông. Sự thay đổi trong tâm trạng ông Hai được thể hiện qua cảm xúc của ông, từ sự háo hức và hạnh phúc khi nói về làng đến sự chết lặng và đau khổ khi biết làng chợ Dầu theo giặc. Ông trải qua một giai đoạn tư duy và tâm lý phức tạp, đặt ra nhiều thách thức và quyết định khó khăn về việc ở lại hay rời đi. Tuy nhiên, khi ông nghe tin làng chợ Dầu không phải là Việt gian, mà là thông tin giả mạo, ông trở lại với sự hạnh phúc và tự hào. Tâm trạng của ông được giải tỏa, và ông trở thành nguồn động viên cho làng quê và tinh thần kháng chiến. Ông Hai vẫn giữ được niềm tin và lòng yêu nước mạnh mẽ, là một biểu tượng cho tinh thần kiên trì và đoàn kết trong kháng chiến của nhân dân Việt Nam.