Người ta vẫn thường ca tụng vẻ đẹp của mùa xuân khi đất trời đắm chìm trong muôn sắc rực rỡ của cỏ cây, say đắm trước nét duyên của khi hạ với tiếng ve râm ran vùng cánh phượng hồng nở rợp trời ký ức. Hay thổn thức trước những ngọn gió đông se lạnh với cây bàng già trơ trọi nơi góc phố, thì ta cũng không khỏi xuyến xao trước hương thu nhẹ nhàng, êm ái mà thương yêu mỗi độ thu về. Và phải chăng, tâm hồn của nhà thơ Hữu Thỉnh cũng đang rung động trước khoảnh khắc giao mùa tuyệt đẹp khi thu sang mà viết nên những vần thơ giàu cảm xúc đến như vậy. Bài thơ "Sang thu" không chỉ mang nét đẹp trữ tình mà còn đậm tính triết lý sâu sắc.

"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió sẽ
Hương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về"

Thiên nhiên đang bắt đầu báo hiệu mùa thu tới, nhà thơ Hữu Thỉnh đón nhận trong sự bất ngờ, ngỡ ngàng. Hương ổi đang hòa trong gió nhẹ, phả vào lòng người, vào đất trời vị thơm riêng biệt của mình, vừa hấp dẫn lại vừa quyến rũ, vừa khiến ta mong lại khiến ta chờ. Màn sương mỏng sớm mai không vội vàng, vồ vập mà thư thái, thong dong tận hưởng từng phút giây qua mỗi nhà, mỗi ngõ.

"Hình như thu đã về"

Cảnh vật đang dần đổi sắc cũng là lúc mùa thu về trên đất Bắc thương yêu. Tác giả không khẳng định chắc chắn mà dùng từ "hình như" tạo nét mềm mại trong câu văn lại như vừa như một dấu hiệu để người đọc cùng cảm nhận xem có phải là mùa thu đã về thật không vậy?

Nếu khổ một tả còn mơ hồ khi đoán biết cảnh sang thu, thì qua khổ hai thu như biểu hiện rõ nét hơn, cụ thể hơn mà cũng "tình" hơn bao giờ hết:

"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"

Cả đất trời, sông núi đều đang nhuốm màu thu. Bầu không khí lành lạnh khi thu về khiến những cánh chim trở nên vội vã hơn, vỗ cánh bay đi kiếm tìm cho mình những miền đất ấm áp hơn. Sông lúc này cũng không nóng bỏng hay ào ạt cuộn trào như những ngày hè chói chang mà trôi chậm hơn, tư lự hơn, dường như dòng sông cũng muốn thư thái đắm mình trong cảnh thu sang để tận hưởng, nét "dềnh dàng" của dòng sông sao trở nên duyên dáng lạ thường. Đám mây xanh mùa hạ cùng uyển chuyển vắt mình sang thu. Nàng mây lúc này đây đang mang trong mình vẻ đẹp của hai mùa thiên nhiên, vạt áo còn vương chút nắng hạ cuối mùa phá lẫn nét dịu dàng, trong ngần của ngày thu vừa tới. Thu sang, nắng vẫn tỏa dịu nhẹ, những cơn mưa bất chợt cũng vơi dần đi. Hàng cây xanh vẫn hiên ngang giữa đất trời, tỏa bóng mình xuống từng gốc phó, có lẽ đã dần quen với sự bất thường của thời tiết mà tiếng sấm, tiếng chớp chẳng còn gì là xa lạ với chúng cả.

Bài thơ thật đẹp biết bao bởi những áng thơ giàu sức gợi, đẫm chất trữ tình. Sâu bên trong, bài thơ còn mang tính triết lý về cuộc đời, về lẽ sống. Có lẽ, sau những tháng năm chinh chiến trên dặm đường cứu nước, qua bom đạn khói lửa, giờ đây khi đất nước hoà bình, người chiến sĩ trở về với tự do cho phép mình được sống thong thả hơn, được sống hòa hợp và vui thú với thiên nhiên, được thoải mái tận hưởng vẻ đẹp của đất nước yên mình. Hình ảnh đám mây hạ vắt mình sang thu phải chăng ấy là những nỗi niềm của người lính khi trở về, vẫn nhớ và thương lắm những kí ức chiến tranh hào hùng, ác liệt? Cánh chim bắt đầu vội vã cũng là lúc còn người chợt nhận ra sự chảy trôi của thời gian, nhận ra tuổi trẻ cũng theo năm tháng qua đi mà sống vội hơn, sống gấp gáp và có ích hơn để không hối tiếc khi về già.

"Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"

Thời gian, chính là yếu tố quyền uy nhất tôi luyện cho con người lòng tin và sự bản lĩnh. Thách thức, vấp ngã đưa lại những kinh nghiệm sống quý quý giá, sự trải nghiệm theo gian luôn là điều tất yếu, để giờ đây khi trưởng thành rồi con người cũng như hàng cây kia, bao sấm chớp, bao giông bão cũng không còn sợ, cũng vẫn bình thản đón nhận tất cả như một lẽ tự nhiên. Biến cố cuộc đời chẳng thể khiến lòng người chùn chân, lùi bước.

"Sang thu" là khúc ngân giao mùa đầy mộng mơ khiến lòng ta không khỏi khắc khoải, vừa thấy yên bình lại thấy bâng khuâng. Bài thơ mang đến cho ta những suy ngẫm về cuộc đời, về tuổi trẻ và thời gian, để từ đó thêm ý thức hơn về lẽ sống đời mình, thêm yêu và trân trọng mọi vẻ đẹp của đất nước, của thiên nhiên.