Giữa những nghèo khổ, thiếu thốn về vật chất, tình người đã thắp sáng lên những hi vọng và sưởi ấm trái tim con người. Các nhân vật Xiu và Giôn-xi trong truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng đã để lại trong chúng ta một câu chuyện xúc động về tình bạn trong sáng và cao đẹp.

Truyện kể về nhân vật Xiu – một nữ họa sĩ nghèo, cô chuyển đến căn phòng trọ và gặp Giôn -xi đồng cảnh ngộ. Ở khu trọ, học còn gặp cụ Bơ-men sống ở phòng trọ tầng dưới. Họ đều là những người xa quê, xa người thân và bám trụ cuộc sống nơi thành phố, gắn bó với nghề vẽ. Có lẽ vì thế họ có sự đồng cảm và dễ dàng sẻ chia với nhau về cuộc sống. Và rồi biến cố xảy ra khi Giôn-xi bị bệnh sự phổi. Bệnh tật và nghèo túng khiến cô tuyệt vọng, có những suy nghĩ bi quan về cuộc sống. Giôn-xi nhìn những chiếc lá thường xuân, cô như đã mặc định số phận của mình giống như những chiếc lá mỏng manh kia trước bão giông cuộc đời.

Tình người lấp lánh trên trang văn của nhà văn O.Hen-ri khi miêu tả về nhân vật Xiu. Một người bạn có trái tim nhân hậu, luôn quan tâm và lo lắng cho ạn mình. Khi nhìn những chiếc lá thường xuân cuối cùng đang rơi dần trước những khắc nghiệt của thời tiết, cô không giấu nổi những lo sợ của mình. Dù không phải chị em ruột thịt nhưng Xiu hết lòng yêu thương, chăm sóc, lo lắng cho Giôn-xi khi cô bị bệnh nặng. Giây phút cô lặng nhìn cây thường xuân qua khung cửa sổ thể hiện những tâm tư nặng trĩu trong lòng cô. Cô dường như bất lực trước sự hữu hạn của vạn vật và nhìn Giôn-xi chìm ngập trong nỗi tuyệt vọng. Vì thế, Xiu dù luôn tỏ ra mạnh mẽ nhưng cũng yếu đuối và lo sợ cho người em :”Em hãy nghĩ đến chị… chị sẽ làm gì đây?”. Phải là một tình bạn thân thiết, gắn bó và một trái tim yêu thương chân thành, Xiu mới yêu thương Giôn-xi như người em ruột thịt của mình như vậy. Lời động viên ấy cô muốn Giôn-xi hiểu được, với cô, Giôn-xi như một nửa cuộc đời của mình và cô không thể để người em gái buông bỏ sự sống dễ dàng như vậy.

Và rồi sau đêm mưa gió thứ hai, chiếc lá thường xuân như một phép màu kì diệu, vẫn bám chặt trên thân cây mỏng manh. Chiếc lá ấy như “thang thuốc” tuyệt vời, đã khiến Giôn-xi vui vẻ trở lại và tìm được niềm hi vọng sống. Nhà văn không dùng một từ ngữ nào để miêu tả tâm trạng Xiu khi sang ngày sau nữa, chiếc lá vẫn dũng cảm bám chặt trên cành, nhưng vẫn có thể hình dung nét mặt tươi tắn của cô. Hẳn Xiu rất mừng khi Giôn-xi muốn ăn cháo. Cùng với “chiếc lá cuối cùng” – kiệt tác của cụ Bơ -men và những cử chỉ chăm sóc tận tình của Xiu đã giúp Giôn-xi vượt qua số phận. Truyện đã để lại trong chúng ta một ấn tượng khó quên về tình bạn chân thành, sâu sắc, coi bạn hơn chính bản thân mình ở nhân vật Xiu.

Nhân vật trung tâm của câu chuyện là Giôn-xi – cô gái phải đương đầu với bệnh tật và nghèo túng. Có lẽ bởi đứng trước quá nhiều thử thách khi tuổi còn trẻ đã khiến cô rơi vào sự bi quan, chán nản và tuyệt vọng. Trước tình cảnh ấy, cô phó mặc số phận mình như sợi dây thường xuân ngoài cửa sổ. Cô tin rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng biến mất thì cô cũng sẽ ra đi. Người đọc như cảm nhận được sự cô đơn trong tâm hồn cô gái yếu đuối ấy. Và rồi nhờ tình yêu thương của những người bạn xung quanh, cô đã hồi sinh trong tâm hồn. Chiếc lá thường xuân cuối cùng kiên cường bám trụ khiến cô tin và khao khát, mong muốn được sống. Sự chăm sóc, lo lắng của Xiu đã được đền đáp. Cô vui vẻ muốn được soi gương, được ngắm nhìn Xiu nấu nướng và ước muốn được vẽ vịnh Na-plo. Cô như bừng tỉnh những khao khát và ước mơ trong cuộc đời mình. Phải chăng đó cũng chính là mong muốn của cụ Bơ-men khi quyết định hi sinh thân mình để cứu sống Giôn-xi.

Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, cách sắp xếp khéo léo các chi tiết và kết cấu đảo ngược tình huống hai lần, O-Hen.ri đã tạo nên câu chuyện đầy cảm động về tình người trong cuộc sống. Những người lao động dù nghèo khổ về vật chất nhưng luôn ấm áp và tràn đầy lòng yêu thương trong tâm hồn.