Đầu chày đít thớt

Trên đe dưới búa

Xanh vỏ đỏ lòng

1. Phải trái phân minh, nghĩa tình trọn vẹn. 

Khuyên con người phải phân rõ phải trái, đúng sai, mình bạch trong việc. Ta không nên để việc ngoài ảnh hưởng mà phân sai trắng đen. Câu ca dao nói về lẽ phải. Khi ta phân rõ phải trái, minh bạch trong mọi việc ta sẽ được đáp trọn ân nghĩa. Khi làm điều đúng đắn ta sẽ luôn được đền đáp.

2. Chết no hơn sống thèm. 

Thà ăn thỏa thích theo khẩu vị của mình còn hơn phải nhịn thèm nhịn khát để tránh bệnh tật hoặc vì một điều gì đó. No đủ, sung sướng là trên hết.

3. Ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau. 

Nghĩa là ích kỷ, khôn lỏi có lợi lộc thì tranh phần trước, còn việc nguy hiểm, khó khăn thì né tránh, đùn đẩy cho người khác.

4. Cá lớn nuốt cá bé.

Quy luật của tự nhiên mạnh được yếu thua thì những chú cá lớn mạnh sẽ ỷ vào đó nuốt những chú các bé để tồn tại. Nghĩa bóng: Mượn hình ảnh những ” cá lớn” để chỉ những kẻ mạnh, có thế lực,… còn những chú ” cá bé” đại diện cho những người ở thế yếu để từ đó phê phán hiện tượng ỷ mạnh hiếp đáp kẻ yếu.

5. Bên trọng bên khinh.

Phản ánh tình trạng bất công và thiên vị. Một bên thì bạn xem trọng, còn một bên thì coi như không xem ra gì.

6. Ba chìm bảy nổi.

Dùng để ví cảnh ngộ của một người khi lên xuống, phiêu giạt, long đong vất vả nhiều phen. Sở dĩ có được nghĩa này là do chúng được cấu tạo bằng cách đan xen hai tổ hợp ba bảy và chìm nổi.

7. Trước lạ sau quen.

Chỉ trạng thái lạ lẫm, ngại ngùng khi lần đầu gặp gỡ với một người nào đó và sau nhiều lần tiếp xúc sẽ hiểu nhau hơn. 

8. Lên voi xuống chó.

Là lời nhắc nhở cho tất cả mọi người về cách sống, cách đối nhân xử thế ở trên đời. Chúng ta đừng quá buồn bã bởi cuộc sống khó khăn và cũng đừng quá tự cao khi mình nắm trong tay tiền tài danh vọng.

9. Chết vinh còn hơn sống nhục.

Khuyên ngăn con người nên sống đúng đắn hơn trong cuộc sống. Chúng ta thà chết trong vinh quang, cao đẹp còn hơn phải sống nhục nhã, hèn hạ. Trong cuộc sống, con người chúng ta cần phải luôn cố gắng học hỏi, tu dưỡng và rèn luyện bản thân của mình.

10. Chuyện bé xé ra to.

Làm ầm ĩ, to tát những chuyện vốn rất nhỏ nhặt không đáng để tâm. Người đời thì chuyện bé xé ra to, chứ thật quả có gì đâu.

11. Trẻ chẳng tha, già chẳng thương. 

Kẻ độc ác, ghê gớm, không loại trừ ai bất kể già hay trẻ; trêu chọc từ người nhỏ tuổi đến người già cả.

12. Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng.

Nghĩa là nếu khi sử dụng mực mà không khéo, ta có thể bị vấy bẩn bởi mực. “Gần đèn thì rạng” nghĩa là nếu gần nơi có ánh sáng thì ta sẽ được soi tỏ. Bởi ánh sáng ấy dễ tỏa ra hào quang rực rỡ hơn người khác.

13. Đốm đực thì nuôi đốm đuôi thì thịt.

Nghĩa là chó mà có đốm ở trên đầu thì tốt nên để nuôi, con chó mà có đốm ở đuôi thì không tốt. 

Lên tháp xuống ghềnh;ăn cỗ đi trước,lội nước đi sau;chết vinh còn hơn sống nhục;bán anh em xa,mua láng giềng gần;..

Dễ vạy bạn cũng không biết