“Niềm vui của nhà văn chân chính là được làm người dẫn đường đến xứ sở của cái đẹp"  llà một câu nói nỏi tiếng của Gorki. Câu nói này được thể hiện rõ trong Áo tết của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.

Câu nói "Niềm vui của nhà văn chân chính là được làm người dẫn đường đến xứ sở của cái đẹp" thể hiện quan niệm của Gorki về vai trò của nhà văn trong việc khám phá và phát hiện cái đẹp, đồng thời dẫn dắt người đọc đến với cái đẹp.

Cụ thể, "xứ sở của cái đẹp" ở đây có thể hiểu là thế giới của những giá trị tinh thần cao đẹp, là thế giới của tình yêu thương, lòng nhân ái, sự công bằng, bác ái, là thế giới của những ước mơ, khát vọng cao đẹp. Nhà văn chân chính, với tài năng và trái tim nhân hậu của mình, sẽ là người dẫn dắt người đọc đến với thế giới ấy.

Câu nói của Gorki có ý nghĩa sâu sắc, nhắc nhở nhà văn cần có ý thức trách nhiệm cao cả trong việc sáng tạo nghệ thuật. Nhà văn không chỉ cần có tài năng mà còn cần có tâm hồn cao đẹp, có ý thức đấu tranh cho cái thiện, cái đẹp.

Câu chuyện xoay quanh chiếc áo tết của Bé Em và Bích. Bích và Bé Em vốn học cùng lớp, lại ngồi cùng bàn nên chơi rất thân với nhau. Thế nhưng Bé Em có hoàn cảnh gia đình khá giả hơn còn Bích nhà nghèo lại đông anh em nên mọi thứ đều phải rất tằn tiện. Năm mới đến Bé Em hí hửng sang khoe với Bích về những bộ quần áo mẹ sắm cho mình, đặc biệt là chiếc đầm mới thắt nơ, bầu viền kim tuyến. Nhưng khi hỏi Bích có quần áo mới không Bích chỉ lí nhí rằng có một bộ, mặc cả bốn ngày, vì mẹ nghèo quá không có tiền sắm áo mới. Thế là ngày hai đứa sang chơi nhà cô Bé Em đã chọn một chiếc áo bình thường cổ trun có in hình mèo bự, gần giống chiếc áo của Bích. Cô khen hai bạn lớn nhanh, xinh xắn và đáng yêu. Bé Em tự cười trong lòng vì đã không mặc chiếc váy hồng để khiến bạn bị tủi thân.

Với nội dung như vậy tác phẩm Áo Tết đã thể hiện tình yêu thương, đồng cảm, sự sẻ chia của những đứa trẻ nhỏ. Còn rất nhỏ nhưng chúng đã biết cư xử với nhau một cách văn minh, biết quên đi niềm vui của bản thân để không làm người khác buồn, chúng đã cư xử với nhau đúng với nghĩa của tình bạn, đó là không phân biệt giàu nghèo, giai cấp, chơi với nhau bằng tất cả tình cảm yêu thương, chân thành. Tình bạn của những đứa trẻ thật đáng để mỗi người chúng ta tự suy ngẫm.

Tác phẩm ngắn nhưng đã xây dựng thành công nhân vật hai đứa trẻ Bé Em và Bích, đặc biệt là nhân vật Bé Em. Đó là một đứa trẻ có xuất thân khá giả nhưng có cách sống hòa đồng, không phân chia giai cấp với những bạn nhỏ nghèo hèn xung quanh mình. Bé Em cũng có những niềm vui rất trẻ con khi thích thú đi khoe với bạn về chiếc áo tết mới, khi trong lòng thầm nghĩ “tới bữa đó chắc nhiều bạn nữa, cho nên nó sẽ mặc cái áo đầm mới thắt nơ, bâu viền kim tuyến cho tụi bạn lé con mắt luôn” Nghĩ là làm Bé Em vội vàng đi sang nhà cái Bích để khoe về quần áo tết bằng một niềm vui rất đời thường của con trẻ. Thế nhưng khi chứng kiến gia cảnh của Bích, thấy được sự khó khăn, đói nghèo của người bạn, mọi ý định khoe khoang về chiếc áo tết bỗng biến mất hẳn. Bé Em đã tinh tế chọn cho mình một chiếc áo gần giống với của bạn để đi chúc tết nhà cô với một suy nghĩ đơn giản “mình mà mặc bộ đầm hồng, thế nào cũng mất vui. Bạn bè phải vậy chớ. Đứa mặc áo đẹp, đứa mặc áo xấu coi gì được, vậy sao coi là bạn thân” Đó là vẻ đẹp của sự nhân hậu, của lòng trắc ẩn, của sự đồng cảm và sẻ chia rất đáng quý của cô gái đáng yêu ấy.

Áo Tết được nhà văn Nguyễn Ngọc Tư kể lại theo ngôi kể thứ ba, việc sử dụng ngôi kể này giúp người kể chuyện dễ dàng thâm nhập vào bên trong ngõ ngách tâm hồn của nhân vật để khám phá, người kể chuyện cũng không bị giới hạn bởi không gian và thời gian, việc kể dễ dàng hơn. Có đôi lúc người kể chuyện như đã hoá thân thành nhân vật Bé Em để nói hộ những suy tư, tình cảm của cô bé này. Tác phẩm không sử dụng tình tiết lôi cuốn, gay cấn hay ly kỳ, nó vẫn giữ được chất đặc trưng của văn Nguyễn Ngọc Tư. Đó là khai thác từ những chất liệu rất đời thường của cuộc sống để gửi gắm thông điệp, ý đồ nghệ thuật. Chi tiết áo Tết vốn rất gần gũi, quen thuộc đi vào trong tác phẩm trở thành một hình ảnh ẩn dụ để soi chiếu tính cách của các nhân vật. Nhờ chiếc áo tết người đọc đồng cảm hơn với hoàn cảnh nghèo nàn của gia đình cái Bích, thương em hơn vì sự hy sinh của em cho đàn em nhỏ của mình. Nhờ chiếc áo Tết mà Bé Em đã thể hiện được phẩm chất tốt đẹp của mình, biết yêu thương và san sẻ những khó khăn với bạn, hy sinh vì bạn.

Có thể nói văn bản “Áo Tết” của Nguyễn Ngọc Tư là một truyện ngắn xuất sắc cho thấy cái nhìn ấm áp và nhân hậu của nhà văn về cuộc sống. Thông qua trang văn người đọc khâm phục cái tâm và đặc biệt là cái tài của nhà văn khi đã có sự khám phá và phân tích tâm lý nhân vật trẻ em rất đặc sắc.