Phan Cự Đệ có nhận định thật xác đáng: “Ở truyện ngắn của Nam Cao, chúng ta thường thấy hai tầng ý nghĩa: Một tầng ý nghĩa gắn với tình tiết sự việc và câu chuyện mà nhà văn muốn trần thuật lại; và tầng thứ hai, là những đúc kết có tính chất khái quát, triết lý…” Và tác phẩm ‘’Một đám cưới’’ của Nam Cao là một tác phẩm như thế, đã lột tả chân thực cuộc sống nghiệt ngã thời bấy giờ.

Tác phẩm "Một đám cưới" của Nam Cao không chỉ là một câu chuyện về cuộc sống của gia đình Dần trong bối cảnh xã hội khó khăn của Việt Nam vào những năm 1940 mà còn là một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc và đầy ý nghĩa. Nam Cao đã thành công trong việc tái hiện một cách sinh động bối cảnh xã hội và kinh tế khó khăn của Việt Nam vào thời kỳ đó. Thông qua cuộc sống của gia đình Dần, độc giả có thể cảm nhận được sự đấu tranh hàng ngày để kiếm sống, khát vọng và hy vọng giữa những khó khăn. Gia đình Dần được xem như một biểu tượng cho sự đấu tranh và hy vọng trong một thời kỳ khó khăn. Dù gặp phải nhiều khó khăn và thiếu thốn, họ vẫn không từ bỏ hy vọng và nỗ lực để cải thiện cuộc sống. Bố Dần là một nhân vật đầy lòng yêu thương và hy sinh. Ông phải đối mặt với những khó khăn trong việc nuôi dạy hai đứa con mồ côi và hiểu rõ rằng quyết định cho con gái kết hôn là một phương án để cải thiện tình hình gia đình. Cuộc sống đầy thử thách đã tạo ra sự phân vân và mâu thuẫn trong tâm trí của bố Dần khi quyết định cho con gái kết hôn với người đàn ông giàu có. Ông phải đối diện với sự đấu tranh giữa lòng yêu thương con cái và lòng tự trọng. Tuy nhiên, lễ cưới của Dần và chồng lại diễn ra trong không khí ngậm ngùi và buồn tủi, thể hiện sự chất vấn về tình thân, tình yêu và sự hy sinh của bố Dần. 

Tác giả đã tạo ra một tác phẩm đậm chất nhân văn, với việc khắc họa cuộc sống của một gia đình nông thôn Việt Nam trong bối cảnh lịch sử khó khăn. "Một đám cưới" không chỉ là câu chuyện về sự hy sinh và khao khát cải thiện cuộc sống của con người, mà còn là một tấm gương về sự sống còn và kiên trì trước khó khăn. Nam Cao đã thể hiện một cách chân thực những khó khăn, sự đấu tranh và hy vọng của người dân Việt Nam vào thời điểm đó. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện về cuộc sống mà còn là một tấm gương về sự kiên trì và sống còn trước những thách thức của cuộc đời. Tác phẩm không chỉ là một cái nhìn sâu sắc vào cuộc sống gia đình mà còn phản ánh một phần của xã hội và giá trị văn hóa tại thời điểm đó. Tác giả đã sử dụng ngôn từ một cách đắc địa và miêu tả phong phú để tái hiện lại cảnh vật và tâm trạng của nhân vật. Điều này tạo ra một hình ảnh sắc nét và sống động về cuộc sống và tâm trạng của họ, giúp độc giả dễ dàng đồng cảm và hiểu rõ hơn về thông điệp của tác phẩm.

"Một đám cưới" không chỉ là một tác phẩm văn học đơn thuần mà còn là một tác phẩm nghệ thuật mang tính nhân văn cao và sâu sắc về cuộc sống, tình yêu, và hy vọng trong bối cảnh xã hội khó khăn của Việt Nam thời kỳ đó.