Mối quan hệ giữa sông Ngòi và các thành phần tự nhiên khác ở Nghệ An phản ánh sự tương tác phức tạp giữa yếu tố địa lý, địa hình và khí hậu trong khu vực này. Dưới đây là một số mối quan hệ đáng chú ý:

1. Địa hình: Sông Ngòi chảy qua địa hình đa dạng của Nghệ An, từ các nguồn nước ở vùng cao nguyên đến đồng bằng ven biển. Sông Ngòi tạo ra các thung lũng, hẻm núi và đồng bằng, ảnh hưởng đến cảnh quan tự nhiên và hệ sinh thái trong khu vực.

2. Khí hậu: Sông Ngòi và vùng lân cận chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, với mùa mưa và mùa khô rõ ràng. Các môi trường sống và cảnh quan đặc trưng của sông Ngòi được tạo ra và duy trì bởi điều kiện khí hậu đặc biệt này.

3. Rừng: Sông Ngòi cung cấp nguồn nước quan trọng cho các hệ sinh thái rừng phân bố từ vùng núi đến đồng bằng. Rừng ẩm và rừng ngập nước ven sông cung cấp nơi sống cho nhiều loài động và thực vật quý hiếm.

4. Nông nghiệp: Sông Ngòi là nguồn nước quan trọng cho nông nghiệp trong khu vực, hỗ trợ việc tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp trên đồng bằng. Sự phát triển của nông nghiệp cũng ảnh hưởng đến chất lượng nước và môi trường sông Ngòi.

5. Đô thị hóa: Các thành phố và thị trấn ven sông Ngòi như Vinh cũng phát triển dọc theo sông, tạo ra một môi trường sống và kinh doanh sầm uất nhưng đồng thời đặt ra thách thức cho việc quản lý tài nguyên và môi trường.