1.1. Mở bài

Giới thiệu khái quát về tác giả Hồ Chí Minh, bài thơ “Cảnh khuya”.

1.2. Thân bài

a. Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên tĩnh lặng thông qua những nét vẽ về khung cảnh của đêm trăng núi rừng Việt Bắc.

- Vẻ đẹp của bức tranh cảnh khuya được gợi lên từ thanh âm: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa”, gợi lên vẻ đẹp thanh tĩnh, gần gũi và ấm áp với tiếng suối chảy róc rách, nghe hay như tiếng hát, len lỏi trong từng hơi thở của núi rừng.

+ Hình ảnh so sánh tiếng suối với tiếng hát vừa làm nổi bật nét tương đồng giữa tiếng suối và tiếng hát xa, vừa đánh dấu sự cách tân mới mẻ trong thơ của Bác.

- Bức tranh đêm trăng hiện lên giàu chất tạo hình trong những nét vẽ: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”:

+ Ánh trăng chiếu sáng mặt đất, soi tỏ cảnh vật. Những mảng màu sáng, tối đan xen, hòa quyện, tạo nên khung cảnh thơ mộng. Không gian thiên nhiên ngập tràn ánh trăng.

+ Từ "lồng" được nhắc đi nhắc lại 2 lần trong câu thơ, nhấn mạnh vẻ đẹp của vầng trăng.

+ Nghệ thuật miêu tả phong phú, tinh tế: có xa có gần, cao và thấp, tĩnh và động,…tạo nên bức tranh đêm rừng tuyệt đẹp, cuốn hút hồn người.

=> Câu thơ gợi vẻ đẹp quyện hòa, đan cài của thiên nhiên.

b. Hình ảnh con người với tâm hồn thi sĩ

- Hình ảnh đó gợi lên từ trạng thái “cảnh khuya như vẽ”, cho thấy cảnh đẹp thiên nhiên như bức tranh vẽ, khắc họa rõ nét cốt cách người nghệ sĩ, thể hiện sự rung động của tâm hồn nhạy cảm trước vẻ đẹp của đêm trăng chốn núi rừng Việt Bắc.

+ Đứng trước vẻ đẹp nên thơ đó, khiến người xao xuyến không thể chợp mắt.

- Hình ảnh “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà” gợi mở vẻ đẹp của phẩm chất người chiến sĩ:

+ Điệp từ “chưa ngủ” được nhắc lại hai lần đã tô đậm hơn nữa tình yêu thiên nhiên quyện hòa cùng tình yêu đối với nhân dân, đất nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người chưa ngủ vì hai lí do, thứ nhất là vì cảnh đẹp làm cho tâm hồn người nghệ sĩ bâng khuâng, say đắm. Thứ hai: chưa ngủ vì lo nghĩ cho vận mệnh đất nước, lo cho độc lập tự do dân tộc, hạnh phúc ấm no của nhân dân. Cảnh thiên nhiên dù đẹp đẽ, thơ mộng nhưng không làm cho Bác quên đi trách nhiệm lớn lao của một lãnh tụ cách mạng đối với dân, với nước; ngược lại càng khơi dậy quyết tâm cứu nước cứu dân.

=> Tâm hồn thi sĩ hòa cùng tấm lòng người chiến sĩ, tạo nên nhân cách tuyệt đẹp mang tên Hồ Chí Minh.

- Nêu đánh giá về nội dung, giá trị của bài thơ “Cảnh khuya”

Bác đã sử dụng thành công nhiều từ ngữ gợi tả, hình ảnh so sánh độc đáo. Vận dụng sáng tạo thể thơ thất ngôn tứ cùng với đó là sự kết hợp tính truyền thống và hiện đại, cảm hứng lãng mạn và hiện thực.

1.3. Kết bài

Nêu cảm nhận về tác giả Hồ Chí Minh.