Trong tác phẩm thơ "Cảnh ngày hè" của Nguyễn Trãi, chúng ta được dẫn vào một bức tranh thiên nhiên mùa hè tươi đẹp, tràn ngập sắc màu và sự sống. Tác giả tạo ra một khung cảnh vô cùng sinh động và gần gũi, cho phép độc giả cảm nhận mùi hương, màu sắc, âm thanh và cảm xúc của mùa hè. Bức tranh này được vẽ với sự ung dung và thoải mái, khi mà Nguyễn Trãi đã được giải phóng khỏi bất kỳ sự hạn chế nào, đặc biệt là không còn trọng dụng từ nhà vua. Mùa hè trong bài thơ đại diện cho sự tự do và tinh thần lạc quan, mà Nguyễn Trãi mong muốn lan tỏa cho nhân dân và đất nước.

Tác giả sử dụng màu sắc tươi đẹp của cây cỏ, hoa lựu, hoa sen và ánh nắng chiều để tạo nên một cảnh vật sống động. Ông cũng sử dụng thính giác và khướu giác để truyền đạt âm thanh và mùi hương của mùa hè. Điều này làm cho bức tranh cảnh ngày hè trở nên đặc sắc hơn, rõ nét hơn trong tâm trí của người đọc. Cuối cùng, tác giả gửi gắm tâm tư và suy tư của mình thông qua hai câu cuối của bài thơ. Ông muốn cống hiến tài năng và đam mê của mình để mang lại hạnh phúc cho nhân dân và làm cho đất nước giàu mạnh. Tư tưởng này là một thông điệp quý báu về lòng yêu nước và trách nhiệm xã hội, là nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ.

“Rồi hóng mát thuở ngày trường

 Hòe lục đùn đùn tán rợp giương

  Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

 Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”

Trong những dòng thơ đầu tiên, Nguyễn Trãi không chỉ mô tả vẻ đẹp ngoạn mục của thiên nhiên mùa hè, mà còn chạm đến sự kết hợp tinh tế giữa người và đất đai. Nhà thơ không chỉ đơn thuần mô tả, mà còn thể hiện sự đồng cảm và hiểu biết sâu sắc về cuộc sống xung quanh.

Với sự dẫn dắt của lời thơ, chúng ta như được dẫn dắt vào một thế giới huyền bí, nơi mà âm nhạc của thiên nhiên hòa quyện với âm nhạc của con người. Cây hoè đang "đùn đùn" mở lòng ra, phun tán hương thơm, như một lời mời gọi đầy cuốn hút. Thạch lựu, với sức sống mãnh liệt, như là biểu tượng cho lòng kiên nhẫn và sức mạnh không ngừng nghỉ của con người Việt Nam. Những bông hoa sen nở rộ trong ao hồng liên trì, với sắc hồng đậm đà, không chỉ là một hình ảnh đẹp mắt, mà còn là biểu tượng của sự thuần khiết và tinh khôi.

Tuy vẻ đẹp của thiên nhiên là không thể phủ nhận, nhưng Nguyễn Trãi không chỉ dừng lại ở đó. Nhà thơ đã kết hợp hình ảnh đẹp của thiên nhiên với cuộc sống đầy sôi động của con người. Những âm thanh nhộn nhịp từ cuộc sống hàng ngày như tiếng cười, tiếng nói, và tiếng đàn kìm đã từ từ hiện lên. Đó không chỉ là tiếng ồn ào, mà còn là âm nhạc của cuộc sống, là nhịp điệu của xã hội đang sống và phát triển. Trong những âm thanh ấy, chúng ta cảm nhận được lòng sống mãnh liệt và sự hồn nhiên của những con người chân thành, và đó chính là điểm độc đáo và quyến rũ của bức tranh thơ mùa hè của Nguyễn Trãi.

“Lao xao chợ cá làng Ngư phủ

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”

Trong bài thơ "Cảnh ngày hè" của Nguyễn Trãi, tác giả thực sự đã lắng nghe và tái hiện một cách tinh tế những âm thanh và hình ảnh thường thấy trong cuộc sống hàng ngày, từ tiếng lao xao tại chợ cá làng Ngư phủ đến tiếng ve kêu "dắng dỏi" ở "lầu tịch dương." Bằng việc sử dụng những từ ngữ như "lao xao" và "dắng dỏi," tác giả đã tạo ra một bức tranh sống động và chân thực về cảnh ngày hè. Bức tranh này không chỉ đơn thuần là một cảnh thiên nhiên mùa hè, mà còn là một cách để tác giả thể hiện tình yêu và tôn trọng đối với cuộc sống hàng ngày của nhân dân. Nhà thơ đã cảm nhận được sự sống động của thế giới xung quanh, từ sự phát triển của cây cỏ và hoa lá đến tiếng ve kêu và tiếng lao xao của cuộc sống thị trấn. Điều này cho thấy tác giả là một người có tâm hồn nhạy bén và tinh tế, luôn quan tâm đến cuộc sống của nhân dân và khát khao mang lại hạnh phúc cho họ.

Những từ ngữ "khao khát cho muôn dân có được một cuộc sống bình yên, ấm no" cuối bài thơ là một lời nhắn nhủ sâu sắc về tầm quan trọng của tình yêu đối với đất nước và nhân dân. Tác giả mong muốn rằng mọi người đều có thể tận hưởng cuộc sống trong sự bình yên và phồn thịnh, và điều này thể hiện tình yêu và trách nhiệm xã hội cao cả của Nguyễn Trãi.

“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng

 Dân giàu đủ khắp đòi phương”

Tác phẩm của Nguyễn Trãi là một bức tranh đẹp đẽ và sâu sắc về tình yêu quê hương, tình yêu nhân dân và niềm khao khát hạnh phúc và bình yên. Trong bức tranh thơ "Cảnh ngày hè", ông không chỉ miêu tả vẻ đẹp tươi vui và rực rỡ của mùa hè, mà còn chứa đựng những khao khát, ước mơ lớn lao cho một xã hội bình yên, giàu đẳng và hạnh phúc cho mọi người dân. Việc Nguyễn Trãi nhắc đến tiếng đàn của vua Ngu Thuấn không chỉ là mong muốn có một công cụ để sáng tạo và thể hiện niềm đam mê âm nhạc, mà còn là biểu hiện cho lòng nhân ái và lòng yêu nước. Bức tranh về những bông hoa sen trong ao "hồng liên trì" không chỉ là hình ảnh thiên nhiên thanh khiết và trang nhã, mà còn là biểu tượng cho sự thuần khiết và tinh khiết trong lòng của người Việt Nam.

Những đoạn thơ cuối cùng của tác phẩm không chỉ là lời kết thúc mà còn là lời ca ngợi cho lòng yêu nước và lòng trung hiếu. Bằng sự đơn giản của lời thơ, Nguyễn Trãi đã truyền đạt được những tâm trạng sâu sắc và chân thành nhất về tình yêu quê hương và lòng trung hiếu của một con người trí thức, làm nên giá trị vĩ đại của văn học Việt Nam. Những tia nắng mặt trời trong bài thơ không chỉ là ánh sáng đẹp mắt mà còn là nguồn động viên và niềm tin, khơi gợi lòng tự hào về đất nước và con người Việt Nam. Đó chính là sức mạnh tinh thần lớn lao, mãnh liệt và bất diệt của một dân tộc đang không ngừng tiến lên trên con đường phát triển và hạnh phúc.