Tại một vùng quê thuần nông vốn rất yên tĩnh, bình lặng với cuộc sống chân chất, bình dị, nếp sống như đã “định khung”: sáng sớm người dân tranh thủ ra đồng, đến chiều muộn, khi những làn khói từ các mái nhà đơn sơ bay vương vất trên ngọn tre còn mang đậm mùi rơm, khi ánh hoàng hôn còn le lói vài tia nắng sau rặng núi, cũng là lúc các gia đình ở đây sum họp. Bỗng dưng một ngày, vào gần chiều muộn, những người nông dân không vội trở về nhà như thường lệ mà tụm năm tụm ba trên con đường đồng, bàn tán xôn xao:

- Tiếng bà Lan: Nghe nói nó ở thành phố về, ba mẹ nó giàu có, đi làm suốt ngày không có thời gian để ý thằng con, thế là nó theo bạn bè thành ra vậy đó.

- Nó có phải cháu nội ông Thành nhà ở đầu làng không bà, ba nó có phải là anh Phú ngày xưa đá banh hay nhất đội của thôn không? Tiếng ông Sanh đầy tò mò.

- Ông Ngạn: A, đúng là con anh Phú rồi, vậy là tôi biết rồi đó. Nhưng sao con nó về đây ở luôn hả mọi người?

- Tiếng bà Phương đầy lo lắng: Nghe đồn đâu nó là “con nghiện” đó, làng ta phiền rồi, mọi người xem trông giữ con cháu cho cẩn thận, không khéo lại đi theo cháu ông Thành thì mệt.

- Ông Sanh bi ai: Mệt ghê ah, đang yên đang lành, tự dưng...

Tình cờ đi ngang qua, thấy mọi người chuyện trò rôm rã, ông Vinh đứng “hóng chuyện” nãy giờ và đã chừng nào đoán ra sự tình. Ông Vinh vốn là Thôn trưởng ở đây, ông rất có uy tín với bà con xóm làng do tính cách hòa nhã, có uy tín, lại là “người trí thức” như bà con thường nói vì ông đã từng là giáo viên dạy cấp ba. Nếu chừng đó thôi thì có lẽ ông Vinh cũng chưa có sự ảnh hưởng lớn với bà con, uy tín của ông được bà con ghi nhận một cách “tâm phục khẩu phục” là vì ông không ngại “va chạm”, sẵng sàng đứng ra bảo vệ quyền lợi của bà con trong làng khi có dự án dự định về đầu tư ở đây nhưng lại gây tác động xấu đến môi trường. Trước sự đấu tranh “cứng rắn” của ông, dự án đã phải rút lại, bà con trong vùng hết sức vui mừng. Từ đó, ông Vinh nổi tiếng là người chính nghĩa, bà con thường tìm đến để được ông “tư vấn” nhiều việc. Ông lên tiếng “việc này có lẽ còn có sự tình, tôi sẽ tìm hiểu thêm giúp bà con. Thôi chiều muộn rồi, bà con về nhà thôi”.

Nghe tiếng ông Vinh, mọi người như sực tỉnh, mặt trời đã sắp lặn thật sự, họ chào nhau, mỗi người đi mỗi hướng. Riêng ông Vinh đến thẳng nhà ông Thành đầu làng để tìm hiểu sự việc.

Nhà ông Thành thuộc loại khá giả ở trong làng, con trai ông là anh Phú nghe nói đang làm giám đốc gì đó ở thành phố, con gái cũng là công chức nhà nước. Ông Vinh chạy xe qua cổng có hàng rào dâm bụt, nhà ông Thành đã sáng đèn.

- Có ai ở nhà không? Ông Vinh hỏi

- Vợ chồng ông Thành chạy ra: Ah, anh Vinh, mời anh vào nhà.

Ông Vinh dựng xe ở sân, đi vào nhà, kín đáo quan sát xem có “người lạ” không.

- Anh đến chơi hay có việc gì không? ông Thành hỏi khi hai người đã ngồi vào ghế.

- Ông Vinh thẳng thắn: Tôi nghe bà con trong làng nói, cháu trai của ông có về. Cháu đâu rồi? sự việc là như thế nào? ông nói rõ, nếu có gì chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ gia đình.

- Ông Thành đăm chiêu: Có lẽ mọi người cũng biết cả rồi, anh lại là Thôn trưởng ở đây, tôi sẽ nói thật mọi việc để có gì nhờ anh và bà con giúp đỡ thêm. Cháu trai tôi năm nay 17 tuổi, cháu nó vốn ngoan, chăm học, là học sinh giỏi nhiều năm liền. Một năm trở lại đây, cháu nó học hành sa sút, sức khỏe ngày càng kém, bố mẹ nó tìm hiểu thì mới phát hiện ra nó bị một nhóm bạn xấu rủ rê, lôi kéo, ban đầu dụ dỗ thằng bé “thử” ma túy, sau dần dà nghiện luôn. Bố mẹ nó cũng nghĩ hết cách, đành gửi nó về đây ở với tôi, vừa để cai nghiện, vừa tránh xa nhóm người xấu. Làng ta vốn yên bình, nay có sự việc này bà con lo lắng cũng phải, tôi cũng định ngày mai sẽ đến báo với anh và chính quyền, mong mọi người giúp đỡ cho cháu và gia đình tôi.

- Ông Vinh ngẫm nghĩ: Việc xảy ra cũng không ai muốn, anh chị cố gắng động viên, lo cho cháu. Tôi nghĩ bà con sẽ ủng hộ, giúp đỡ gia đình mình thôi. Ngày mai anh cùng tôi ra Ủy ban xã để báo cáo sự việc, tiện thể tôi sẽ tìm hiểu thêm các quy định pháp luật để giải thích với bà con trong cuộc họp thôn sắp tới, để mọi người đồng lòng giúp đỡ gia đình mình, mong là cháu sẽ sớm hòa nhập tốt với mọi người.

- Ông Thành giọng nghèn nghẹn, xúc động: Cám ơn anh rất nhiều!

Tại buổi họp thôn hôm đó, bà con dường như đến sớm hơn thường lệ và có cùng sự mong đợi được giải thích về sự việc “rất nóng” của thôn mấy hôm nay. Sau khi trao đổi một số việc quan trọng cần triển khai, ông Vinh nhanh chóng đề cập đến vấn đề được chờ đợi nhất.

Kính thưa bà con, tôi biết bà con đang đặt ra rất nhiều câu hỏi về cháu nội của ông Thành. Tôi đã tìm hiểu sự việc và báo cáo với chính quyền xã. Hôm nay, tôi cũng xin thông tin đầy đủ để bà con biết. Cháu nội ông Thành năm nay 17 tuổi, tên Quang, do bị nhóm người xấu rủ rê, lôi kéo nên đã bị nghiện ma túy một năm nay. Biết làng ta vốn yên bình, đoàn kết nên cha mẹ cháu có ý gửi cháu về ở với ông bà nội để cai nghiện và tránh xa bọn người xấu, cũng như nhờ bà con cô bác, anh chị em và các cháu giúp cho cháu Quang sớm “cắt đứt”  với ma túy, trở lại cuộc sống bình thường.

Kính thưa bà con, tôi biết có nhiều người trong chúng ta vẫn lo ngại về việc để con em mình tiếp xúc, kết bạn với cháu Quang. Tuy nhiên, tôi mong mọi người chúng ta cùng nhau đoàn kết để giúp đỡ cháu Quang cũng như bảo vệ cho con em chúng ta, cho làng quê này được bình yên trước tệ nạn nguy hiểm này.

Chúng ta làm điều này không chỉ vì truyền thống tương thân tương ái của làng ta, vì cái tình, cái nghĩa của chúng ta rất lớn, mà đó còn là chấp hành pháp luật. Luật phòng, chống ma túy hiện hành quy định phòng, chống ma túy là trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và của toàn xã hội[1]; cá nhân, gia đinh có trách nhiệm giáo dục thành viên trong gia đình, thân nhân về tác hại của ma túy và thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy; quản lý chặt chẽ, ngăn chặn thành viên trong gia đình tham gia tệ nạn ma túy, đấu tranh với các hành vi trái phép về ma túy của thân nhân và của người khác, tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện và tại cộng đồng; theo dõi, giúp đỡ người đã cai nghiện ma túy hòa nhập cộng đồng; phòng, chống tái nghiện,...[2]. Ngoài ra, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2022) còn quy định nghiêm cấm hành vi kỳ thị người sử dụng trái phép chất ma túy, người cai nghiện ma túy, người sau cai nghiện ma túy[3]; cộng đồng nơi người sử dụng trái phép chất ma túy sinh sống có trách nhiệm động viên, giúp đỡ, giáo dục người sử dụng, trái phép chất ma túy; ngăn chặn hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, phối hợp với gia đình, cơ quan có thẩm quyền đưa người sử dụng trái phép chất ma túy đi xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể[4]; cộng đồng nơi người nghiện ma túy cư trú có trách nhiệm động viên, giúp đỡ người nghiện ma túy, phối hợp với cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan hỗ trợ người nghiện ma túy trong quá trình cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện ma túy và hòa nhập cộng đồng[5].

Kính thưa bà con, cái tình, cái lý đã có, đã rõ ràng, tôi tin rằng, với sự đồng lò

với sự đồng lòng của tất cả bà con, chúng ta sẽ làm được, sẽ giúp được không chỉ cháu Quang và gia đình cháu, mà còn sẽ chiến thắng trước tệ nạn ma túy đang diễn biến phức tạp như hiện nay.

 Những lời ông Vinh vang vang, mọi người yên lặng lắng nghe chăm chú, chắc hẳn trong mỗi người đều đang có những suy nghĩ về vấn đề mà ông Vinh nêu. Chỉ biết rằng, sau cuộc họp đó, Quang – cháu nội ông Thành đã hòa nhập rất tốt với mọi người ở ngôi làng thân thiện này, được người dân quan tâm, giúp đỡ và dần cắt đứt cơn nghiện, quay trở lại trường học với bạn bè ở vùng nông thôn vốn bình dị như chính lôí sống của người dân nơi đây./.