Tác giả: Đặng Trần Côn (1710 - 1745) là một nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam trong thế kỷ XVIII, thuộc dòng văn học Nôm. Ông được biết đến với tác phẩm "Chinh phụ ngâm khúc," một kiệt tác thể hiện tâm tư và tình cảm của người phụ nữ trong bối cảnh xã hội phong kiến. Tuy không nhiều tác phẩm của ông được ghi nhận, nhưng "Chinh phụ ngâm khúc" đã khẳng định được vị trí của tác giả trong lòng người đọc và trong nền văn học Việt Nam.
Tác phẩm: "Chinh phụ ngâm khúc" phản ánh nỗi nhớ quê hương, tâm trạng của người phụ nữ khi chồng ra trận, một chủ đề thường gặp trong văn học dân gian và thể hiện sự tha thiết, đau khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Tác phẩm được viết dưới thể loại ngâm khúc, thể hiện tính nhạc và giá trị biểu cảm rất cao. Nội dung tác phẩm toát lên nỗi thống khổ, cũng như sự kiên trinh của người chinh phụ.
Đánh giá nghệ thuật đoạn trích
Đoạn trích trên trong "Chinh phụ ngâm khúc" thể hiện nỗi nhớ nhung, tấm lòng thủy chung của người chinh phụ khi chờ đợi người chồng trở về. Hình ảnh được miêu tả trong đoạn trích rất giàu tính biểu cảm và biểu tượng.
Ngữ điệu và âm điệu: Tác phẩm sử dụng thể thơ lục bát, với sự phối hợp hài hòa giữa ngữ điệu trữ tình và âm điệu du dương. Điều này không chỉ giúp tác phẩm dễ nhớ, dễ thuộc mà còn tạo ra sự gợi cảm cho nỗi lòng của người chinh phụ.
Biểu tượng thiên nhiên: Hình ảnh "cây Hàm Dương," "bến tiêu dương," và "ngàn dâu xanh ngắt" không chỉ đơn thuần là cảnh sắc thiên nhiên mà còn mang những ý nghĩa sâu sắc về nỗi nhớ, sự cách trở. Sự phân chia không gian giữa hai bến sông như một sự tương phản giữa hai thế giới, tạo nên nỗi cô đơn và bi lụy cho người ở lại.
Tâm trạng chờ đợi: Đoạn trích thể hiện rõ nét tâm trạng luyến tiếc, chờ đợi đầy đau khổ của người phụ nữ khi phải sống trong sự cô đơn. Câu hỏi "Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai" không chỉ thể hiện sự đồng cảm giữa hai người mà còn đi sâu vào tâm trạng của người chinh phụ, tự hỏi về nỗi đau mà cả hai phải chịu đựng.
Nghệ thuật ẩn dụ: Các hình ảnh như "màu mây biếc," "ngàn núi xanh" không chỉ là hình ảnh sinh động mà còn gợi ra những cảm xúc sâu sắc. Tác giả khéo léo dùng các hình thức ẩn dụ để diễn tả tâm trạng giằng xé và tấm lòng thủy chung của người phụ nữ.
Kết luận
Tác phẩm "Chinh phụ ngâm khúc" của Đặng Trần Côn không chỉ là một tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao mà còn là một bản trường ca về tình yêu, sự chờ đợi và nỗi nhớ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đoạn trích trên đã thể hiện sâu sắc và rõ nét những tâm trạng, cảm xúc của nhân vật, từ đó khiến người đọc cảm nhận được nỗi khắc khoải và tình yêu thương vô hạn.