Sự khác biệt về cơ cấu cây trồng giữa vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ với Đồng bằng sông Cửu Long chủ yếu xuất phát từ các điều kiện tự nhiên đặc thù của từng vùng.

1. Khí hậu và lượng mưa:

   • Trung du và miền núi Bắc Bộ: Vùng này có khí hậu nhiệt đới gió mùa với mùa đông lạnh và mùa hè ẩm ướt. Lượng mưa phân bố không đều và thường tập trung vào mùa hè, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng các cây lương thực, cây ăn quả và một số cây công nghiệp như chè, cà phê. Các cây trồng thường thấy ở đây bao gồm lúa nương, ngô, sắn, và các loại cây ăn quả như táo, lê.
   • Đồng bằng sông Cửu Long: Vùng này có khí hậu nhiệt đới gió mùa với mùa mưa và mùa khô rõ rệt. Lượng mưa dồi dào quanh năm và đặc biệt tập trung vào mùa mưa, đồng thời có hệ thống sông ngòi dày đặc cung cấp nước. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng lúa nước và các loại cây ăn quả nhiệt đới như xoài, dừa, chuối.

2. Địa hình và đất đai:

   • Trung du và miền núi Bắc Bộ: Địa hình chủ yếu là đồi núi và có đất đai phân bố không đều. Đất ở đây thường là đất đỏ bazan hoặc đất bạc màu, không thích hợp cho canh tác lúa nước quy mô lớn. Do đó, cơ cấu cây trồng ở đây thường ưu tiên cây trồng trên đất dốc, cây công nghiệp ngắn ngày và cây ăn quả.
   • Đồng bằng sông Cửu Long: Địa hình bằng phẳng và đất phù sa màu mỡ, rất thích hợp cho việc trồng lúa nước và các loại cây trồng cần nhiều nước. Đất ở đây rất thích hợp cho việc canh tác lúa nước với hệ thống thủy lợi phát triển.

3. Nguồn nước và thủy lợi:

   • Trung du và miền núi Bắc Bộ: Vùng này phụ thuộc nhiều vào nước mưa và các hệ thống thủy lợi nhỏ lẻ để tưới tiêu. Nguồn nước không ổn định nên cần các phương pháp canh tác thích nghi với điều kiện thiếu nước vào mùa khô.
   • Đồng bằng sông Cửu Long: Hệ thống sông ngòi dày đặc cung cấp nguồn nước dồi dào cho việc canh tác. Khu vực này có hệ thống thủy lợi phát triển, đảm bảo nguồn nước ổn định cho cây trồng.