Trong văn bản "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, Thúy Kiều thể hiện cách báo ân, báo oán rất sâu sắc và tinh tế. Sau khi trải qua bao nhiêu khổ đau và hy sinh, Kiều không chỉ tìm cách báo ân cho những người đã giúp đỡ mình, mà còn quyết tâm báo oán những kẻ đã hại mình. Cách báo ân của Kiều thể hiện sự nhân ái và lòng biết ơn sâu sắc, ví dụ như khi cô trả ơn cho người đã cứu mình khỏi cảnh nô lệ. Còn khi báo oán, Kiều không chọn cách trả thù tàn bạo mà dùng trí tuệ và sự khôn ngoan để xử lý kẻ thù, thể hiện một lòng kiên định và đức hạnh. So sánh với một nhân vật trong truyện cổ dân gian như Thạch Sanh, cách ứng xử với ân oán của Thạch Sanh lại mang một màu sắc khác. Thạch Sanh, sau khi nhận được sự giúp đỡ từ các vị thần linh và cứu thoát dân làng khỏi nạn ác, không chỉ báo ân một cách chân thành mà còn thể hiện sự khoan dung và độ lượng khi đối mặt với kẻ thù. Dù kẻ thù có hãm hại mình, Thạch Sanh vẫn giữ được phẩm hạnh và tính cách tốt đẹp, không trả thù một cách ác độc. Cả hai nhân vật đều cho thấy cách xử lý ân oán của mình một cách thấu tình đạt lý, nhưng phương thức báo oán và báo ân của Thúy Kiều thể hiện sự phức tạp và sâu sắc hơn, với sự kết hợp giữa trí tuệ và lòng từ bi. Thạch Sanh thì thể hiện sự kiên định và đạo đức trong việc tha thứ và giữ gìn phẩm hạnh.