a.Đảm bảo cấu trúc của bài văn nghị luận: Mở bài giới thiệu được vấn đề cần nghị luận, Thân bài triển khai được vấn đề nghị luận, Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định vấn đề cần nghị luận:

Cảm nhận nhân vật Mị trong đoạn trích qua đó nhận xét về ngòi bút nhân đạo của nhà văn Tô Hoài.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm,đoạn trích và vấn đề cần nghị luận.

-Tô Hoài là cây bút văn xuôi có vị trí hàng đầu trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Sáng tác của ông thể hiện vốn hiểu biết phong phú về phong tục tập quán, cuộc sống các vùng miền trên đất nước ta, cách miêu tả giàu giá trị tạo hình, ngôn ngữ sống động, giàu khẩu ngữ.

- Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” sáng tác năm 1952 là kết quả chuyến đi thực tế Tây Bắc của nhà văn Tô Hoài và được in trong tập “Truyện Tây Bắc”(1953). Tác phẩm là bức tranh sinh động về cuộc sống của người dân nghèo miền núi cao Tây Bắc dưới sự thống trị của thực dân, chúa đất.

- Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm là xây dựng thành công nhân vật Mị. Số phận và vẻ đẹp của  nhân vật được tái hiện rõ nét qua đoạn trích kể về việc Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ và cùng A Phủ trốn khỏi Hồng Ngài.

*Phân tích nhân vật Mị trong đoạn trích:

- Tóm tắt nhân vật Mị phần trước đoạn trích:

Mị là cô gái xinh đẹp, tài hoa nhưng vì món nợ truyền kiếp của cha mẹ mà cô phải về làm dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra.Cuộc đời làm dâu của Mị ngập tràn khổ cực về thể xác và tinh thần. Danh nghĩa là con dâu nhưng thực chất là con nợ, Mị vừa phải làm lụng vất vả như một cỗ máy vừa bị cầm tù, giam hãm, tước đoạt tự do. Đêm tình mùa xuân tới, sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị trỗi dậy, Mị định đi chơi nhưng bị A Sử trói đứng vào cột. Sau đó, cô dường như câm lặng, vô cảm. Đến đêm mùa đông, lần thứ nhất chứng kiến A Phủ bị trói, Mị vẫn dửng dưng, lạnh lùng.

- Hình tượng Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ:

+ Thương A Phủ: Khi ngọn lửa sưởi bập bùng sáng lên, Mị lé mắt trông sang thấy “một dòng nước mắtt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại” của A Phủ thì Mị chợt xúc động trào dâng vì nhớ lại cảnh mình từng bị trói đứng trước kia, cũng từng khóc như A Phủ-> tình thương, sự đồng cảm của những người cùng cảnh ngộ trong cuộc đời.

+ Tình thương chuyển hóa thành hành động: cắt dây cởi trói cho A Phủ mà không thấy sợ-> hành động mạnh mẽ, có ý nghĩa không chỉ với quá trình tâm lí của Mị mà còn với A Phủ vì sau khi được Mị cởi trói, A Phủ đã vùng lên bằng tất cả sức mạnh, chạy trốn khỏi Hồng Ngài, trở thành người tự do.

+ Sau khi A Phủ được cởi trói và thành người tự do, dự cảm của một người có sức sống mãnh liệt, tiềm tàng đã mách bảo Mị cái chết đến với Mị thật là vô lí, và Mị đã vùng chạy theo A Phủ và trốn khỏi Hồng Ngài. Hành động táo bạo và bất ngờ ấy là kết quả tất yếu của sức sống tiềm tàng khi người con gái yếu ớt dám chống lại cả cường quyền và thần quyền.

=>Trong đoạn trích, Mị hiện lên là người phụ nữ nhỏ bé, tội nghiệp nhưng giàu cảm xúc, có tình yêu thương con người, có sức sống mãnh liệt tiềm tàng và hành động mạnh mẽ, táo bạo.

*Nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn Tô Hoài:

- Tạo dựng tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn, giàu kịch tính giúp nhân vật Mị bộc lộ vẻ đẹp, tính cách: Tình huống A Phủ bị trói đứng và khóc.

- Tài năng miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế.

- Nhiều chi tiết được lựa chọn công phu, có khả năng tái hiện sống động suy nghĩ, hành động của nhân vật.

- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng được lựa chọn kĩ lưỡng, giàu sức gợi hình, gợi cảm.

- Cách kể chuyện hấp dan, nhiều đoạn độc thoại, đối thoại sinh động.

*Nhận xét về giá trị nhân đạo của ngòi bút Tô Hoài:

-Sự cảm thông, chia sẻ thấu hiểu sâu sắc của nhà văn với cảnh ngộ của nhân vật.

-Tố cáo chế độ gia trưởng miền núi hà khác, bất công, chà đạp lên con người.

- Ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất của nhân vật Mị.

- Niềm tin mành liệt vào sức sống mãnh liệt tiềm tàng của Mị chính là cơ sở, tiền đề để Mị có thể thay đổi số phận, làm chủ cuộc sống của mình.