Ví dụ: Truyện cười hiện đại: Cách vào đề bá đạo của thầy giáo

Đầu giờ học toán, cô giáo đưa ra một bài kiểm tra cho cả lớp.

– Tôi hỏi bạn, nhạc ăn cắp được gọi là gì?

– Thưa thầy là đạo văn!

– Ăn cắp ý tưởng là gì?

– Đó là một ý tưởng!

Ăn trộm thơ gọi là gì?

– Đó là một nhà thơ!

– Còn trộm răng thì sao?

Cả lớp ngơ ngác nhìn nhau…

– Mở sách ra, hôm nay chúng ta sẽ học … “đạo hàm”.

Ví dụ: Truyện cười dân gian: Lợn cưới áo mới

Có anh tính hay khoe của. Một hôm, may được cái áo mới, liền đem ra mặc, rồi đứng hóng ở cửa, đợi có ai đi qua người ta khen.

Đứng mãi từ sáng đến chiều chả thấy ai hỏi cả, anh ta tức lắm.

Đang tức tối, chợt thấy một anh, tính cũng hay khoe, tất tưởi chạy đến hỏi to:

– Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không?

Anh kia liền giơ ngay vạt áo ra, bảo:

– Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả!

→ Mâu thuẫn tạo nên tiếng cười:

- Yếu tố gây cười:

+ Anh “áo mới” đã đứng hóng trước cửa từ sáng tới chiều, sự kiên nhẫn củaanh ta là rất đáng khen nhưng chỉ khi nó được áp dụng vào đúng mục đích. Thế mà, anh ta lại dùng quỹ thời gian đó chỉ để đợi lời khen sáo rỗng của người khác về chiếc áo mới của mình. Điều đó thật lố bịch và có phần trẻ con.

+ Và đúng là trời không phụ lòng người đã mang đến anh lợn cưới cho anhta, “Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không”. Tình tiết gây cười bật ra ngay trong câu hỏi của anh tìm lợn “Lợn cưới”: Không nhất thiết phải nói là "lợn cưới", chỉ cần nói "lợn" là đủ nhưng anh chàng cứ cố nhấn mạnh yếu tố "cưới" ở đây để khoe của, khoe con lợn của mình.

+ Tuy nhiên anh chàng này lại gặp ngay "đối thủ" khoe khoang cũng ngang cơ mình. Anh được hỏi cũng chẳng vừa, lẽ ra chỉ cần thông báo điều mà người hỏi muốn biết, anh lại cũng tranh thủ khoe luôn chiếc áo mới của mình “Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả!”

- Tác giả dân gian kích thích tiếng cười của ta nhiều lần và làm cho tiếng cười nâng lên dần tầng mức rồi kết thức nó khi đạt đến tuyệt đỉnh. Đó chính là nghệ thuật tiệm tiến, hay còn là cách bố cục gói kín mở nhanh.

- Bên cạnh đó, tiếng cười còn được tạo nhờ cách sử dụng ngôn ngữ khoe lố bịch; qua việc miêu tả điệu bộ, hành động của nhân vật; nghệ thuật phóng đại; …