Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng có vai trò:

- Cung cấp nguyên liệu cấu tạo nên tế bào và cơ thể. Ví dụ: Protein – sản phẩm của quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là thành phần cấu tạo nên màng sinh chất, lipid là thành phần cấu tạo nên mô mỡ,…

- Cung cấp nguyên liệu thực hiện chức năng của tế bào và cơ thể. Ví dụ: Diệp lục - sản phẩm của quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng tham gia quá trình quang hợp,…

- Cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của cơ thể như vận động, vận chuyển các chất, sinh trưởng và phát triển, cảm ứng, sinh sản,… Ví dụ: Quá trình phân giải đường glucose tạo ra năng lượng ATP cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể.