Những câu thơ trong hai đoạn trích từ “Việt Bắc” của Tố Hữu và “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên đều mang đậm tình cảm sâu sắc và lòng biết ơn đối với những con người và kỷ niệm trong quá khứ. Tố Hữu đã khắc họa một bức tranh sống động về cuộc sống gian khổ nhưng đầy tình người trong thời kỳ kháng chiến. Những hình ảnh như “chia củ sắn lùi”, “bát cơm sẻ nửa”, và “chăn sui đắp cùng” thể hiện sự đoàn kết, sẻ chia giữa những người đồng chí. Tình cảm gắn bó, yêu thương được thể hiện qua những chi tiết giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Hình ảnh người mẹ “nắng cháy lưng” địu con lên rẫy bẻ ngô và lớp học “i tờ” với ánh đuốc sáng đêm khuya gợi lên sự hy sinh và nỗ lực không ngừng của những con người bình dị. Tất cả những kỷ niệm này được tác giả nhớ lại với lòng biết ơn và sự trân trọng, tạo nên một bức tranh đầy cảm xúc về quá khứ gian nan nhưng ấm áp tình người. Chế Lan Viên cũng thể hiện lòng biết ơn sâu sắc qua những hình ảnh đầy xúc động về người anh du kích, thằng em liên lạc và người mẹ nuôi. Hình ảnh “chiếc áo nâu” của người anh du kích, dù rách nát nhưng vẫn được giữ gìn và trao lại cho người em, thể hiện sự hy sinh và tình cảm gắn bó. Thằng em liên lạc với những chuyến đi không ngừng nghỉ, vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ, là biểu tượng của sự kiên trì và lòng trung thành. Người mẹ nuôi với “lửa hồng soi tóc bạc” và sự chăm sóc tận tụy trong những ngày con đau bệnh, thể hiện tình yêu thương vô bờ bến. Những hình ảnh này không chỉ gợi lên lòng biết ơn mà còn là lời nhắc nhở về những giá trị nhân văn cao đẹp trong cuộc sống. Tố Hữu và Chế Lan Viên đã sử dụng những hình ảnh giản dị nhưng đầy ý nghĩa để khắc họa tình người và sự hy sinh. Đoạn thơ Việt Bắc không chỉ nhớ người mà còn nhớ cảnh, nhớ những khoảnh khắc của “ngày tháng cơ quan” trong kháng chiến, trong khi đó, đoạn thơ Tiếng hát con tàu tập trung thể hiện tình cảm của nhà thơ với nhân dân (người anh du kích, thằng em liên lạc, mế) – những người đã có công cưu mang, đùm bọc nhân vật trữ tình. Nếu Việt Bắc là khúc hát tâm tình cất lên từ những vần thơ lục bát du dương, êm ái thì Tiếng hát con tàu lại là những câu thơ tám chữ da diết như dài theo nỗi nhớ miên man của nhà thơ.