a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b.Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích một đoạn trích của “Chiếc thuyền ngoài xa”. Từ đó, nhận xét về thông điệp mà nhà văn gửi gắm trong đoạn trích.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau:

*Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm và đoạn trích.

0,5

* Phân tích phát hiện của nhân vật Phùng qua đoạn trích

- Khái quát phát hiện của nhân vật Phùng: Đang trong tâm trạng xúc động bởi cảm giác cái đẹp chính là đạo đức thì ngay lập tức anh lại phát hiện điều thứ hai thật trớ trêu với người nghệ sĩ. Đó là việc chứng kiến cảnh tượng một người đàn ông đánh vợ dã man hoàn toàn trái ngược với cảnh chiếc thuyền ngư phủ đẹp như mơ mà anh đã nhìn thấy trước đó.

- Tín hiệu bất thường báo hiệu sự việc bất thường

+ Xuất hiện một người đàn ông và một người đàn bà và lời quát nạt, đe dọa

    Gã đàn ông: Tấm lưng rộng cong như lưng một chiếc thuyền; Tóc tổ quạ, chân đi chữ bát; Lông mày cháy nắng, rủ xuống; Hai con mắt đầy vẻ độc dữ; Ngực trần vạm vỡ cháy nắng. => Tạo hình độc dữ, phản diện.

   Người đàn bà: thân hình cao lớn, thô kệch; tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, rỗ mặt…Những nét vẽ ngoại hình của người đàn bà cho thấy hoàn cảnh và thân phận đầy đau khổ và bất hạnh.

- Cảnh tượng bất thường diễn ra- Cảnh bạo hành dữ dội:

+ Người đàn ông: Hùng hổ, mặt đỏ gay, rút thắt lưng lính ngụy ra quật tới tấp vào lưng người đàn bà. Vừa đánh vừa thở, vừa nghiến răng ken két nguyền rủa Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ !

+ Người đàn bà: Cam chịu, nhẫn nhục, không kêu, không chống trả, không chạy trốn.

+ Thằng con nít (Thằng Phác): Chạy một mạch giận giữ, căng thẳng, nhảy xổ vào lão đàn ông, giật được chiếc thắt lưng, đánh trả. Bị người đàn ông tát hai phát ngã dúi xuống cát.

- Phản ứng của Phùng

+ Chết lặng, không tin vào những gì đang diễn ra trước mắt: kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn → Anh không ngờ đằng sau cái vẻ đẹp tuyệt đỉnh của tạo hoá lại có cái xấu, cái ác đến mức không thể tin được.

+ Không thể chịu được khi thấy cảnh ấy, Phùng đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới → Bản chất của người lính khiến anh không thể làm ngơ trước sự bạo hành. Phùng đã cay đắng nhận ra những ngang trái, xấu xa trong gia đình kia đã làm cho những điều huyền diệu mà anh đã phát hiện hiện hình ra thật khủng khiếp, ghê sợ.

- Đánh giá:

+ Nghịch lí xót xa, trớ trêu thể hiện qua hai phát hiện, đặc biệt là phát hiện thứ hai sẽ đưa người nghệ sĩ đến với những nhận thức sâu sắc về cách nhìn hiện thực cuộc đời.

+ Tình huống truyện bất ngờ mang ý nghĩa nhận thức; Nghệ thuật kể chuyện sinh động với người kể chuyện là nhân vật Phùng đã tạo ra điểm nhìn trần thuật sắc sảo, có khả năng khám phá đời sống; lời kể khách quan, chân thực, thuyết phục; Xây dựng nhân vật thành công với ngôn ngữ phù hợp đặc điểm tính cách của từng người.

2,5

* Nhận xét về thông điệp mà nhà văn gửi gắm:

- Nguyễn Minh Châu muốn gửi gắm thông điệp: Nghệ thuật đích thực không thể xa rời cuộc đời, dù cuộc đời đó có đau đớn, trần trụi và mỗi người, đặc biệt là người nghệ sĩ không nên nhìn nhận cuộc sống từ một phía mà phải nhìn từ nhiều phía, nhiều góc độ để cảm nhận được nhiều hơn về nó.

- Đây là thông điệp có ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tầm vóc tư tưởng của một nhà văn chân chính, luôn trăn trở, ưu tư trước cuộc đời.

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp

Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5