Câu

Nhận xét sắc thái nghĩa

của các từ ngữ in đậm

a. “Có lúc vểnh râu vai phụ lão

Cũng khi lên mặt dáng văn thân”

(Trần Tế Xương, Tự trào I)

- “Vểnh râu”: vốn là từ ngữ chỉ ý “nhàn nhã” với cảm xúc bông đùa hoặc chê trách.

- “Lên mặt”: vốn là từ ngữ xấu, nghĩa dùng chỉ ý “tỏ ra kiêu căng, coi thường người khác”. Trong ngữ cảnh bài thơ Tự trào I, những từ ngữ này được dùng để thể hiện cảm xúc “tự trào” (tự châm biếm, tự chế giễu mình) của Trần Tế Xương.

b. “Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi,

Này của Xuân Hương đã quệt rồi.”

(Hồ Xuân Hương, Mời trầu)

“Quệt”: thể hiện thái độ tự tin, mạnh mẽ và có phần bông đùa, giễu cợt của Hồ Xuân Hương khi mời trầu.

c. “Ghế tréo lọng xanh ngồi bảnh chọe,

Ngồi nghĩ đồ thật hóa đồ chơi.”

(Nguyễn Khuyến, Tiến sĩ giấy)

“Bảnh chọe”: thể hiện thái độ giễu cợt, coi khinh của Nguyễn Khuyến dành cho những “tiến sĩ giấy”.