Khi đọc một tác phẩm truyện, em cần nắm bắt để tài, chủ đề, các sự kiện chính, nhân vật và đặc biệt là kiểu cốt truyện (cốt truyện đơn tuyến hay cốt truyện đa tuyến). Nếu là truyện kể có cốt truyện đa tuyến thì các mạch sự kiện sẽ phức tạp hơn, thường đặt ra những thách thức cao hơn đối với người đọc. Em có thể đặt ra và trả lời những câu hỏi để tìm hiểu các yếu tố của truyện: Chủ đề của truyền là gì? Truyện có những sự kiện chính nào (nếu là truyện kể có cốt truyện đơn tuyến Các mạch sự kiện chính có quan hệ với nhau ra sao (nếu là truyện kế có cốt truyện đa tuyến)? Nhân vật trong truyện gồm những ai? Nhân vật nào có tính cách đáng chú ý? Tính cách của nhân vật đó thể hiện như thế nào qua suy nghĩ, hành động, lời thoại,... Em có thay đổi gì trong suy nghĩ, tình cảm,.... sau khi đọc tác phẩm?

- Khi đọc, em cần nắm được đề tài, chủ đề của bài thơ; nhận biết được những đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện trong bài thơ; những điểm nổi bật của bài thơ như bố cục, mạch cảm xúc, từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, cảm hứng chủ đạo,.... Em có thể tự trả lời những câu hỏi như: Đề tài, chủ đề của bài thơ là gì? Đặc điểm của thể thơ tự do thể hiện như thế nào qua bài thơ? Bài thơ có bố cục như thế nào (gồm mấy phần)? Mạch cảm xúc triển khai như thế nào trong bài thơ? Từ ngữ, hình ảnh nào trong bài thơ khiến em chú ý hay có ấn tượng đặc biệt? Biện pháp tu từ nào được dùng trong bài? Biện pháp tu từ đó có tác dụng gì? Cảm hứng chủ đạo của nhà thơ là gì? Em có cảm nghĩ như thế nào về bài thơ đã đọc?