Câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Đây là một thể thơ có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập vào Việt Nam và được các nhà thơ Việt Nam sử dụng để sáng tác rất nhiều tác phẩm hay. Thể thơ này có 8 câu, mỗi câu 7 chữ, được chia làm 4 cặp câu: câu đối, câu thừa, câu hợp, câu luận.
Câu 2. Xác định nhịp điệu của hai câu thơ sau:
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao
Nhịp điệu: 2/2/3
Nhịp điệu đều đặn, chậm rãi, tạo cảm giác thong thả, yên bình.
Câu 3. Nghệ thuật tiêu biểu của thơ Đường luật được sử dụng ở hai cặp câu thơ thực và luận là gì?
Đối lập: Tác giả sử dụng phép đối giữa "ta dại" và "người khôn", "nơi vắng vẻ" và "chốn lao xao" để tạo ra sự tương phản mạnh mẽ, nhấn mạnh quan niệm sống khác biệt giữa mình và người đời.
Tương phản: Cặp câu luận cũng sử dụng phép đối để tạo nên sự tương phản giữa cuộc sống nhàn hạ, thanh cao với cuộc sống bon chen, xô bồ.
Câu 4. Em hiểu thế nào là nơi vắng vẻ và chốn lao xao?
Nơi vắng vẻ: Là nơi yên tĩnh, thanh bình, xa lánh sự ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống. Đó có thể là một góc vườn, một dòng sông, một cánh rừng... nơi con người có thể tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn.
Chốn lao xao: Là nơi đông đúc, náo nhiệt, nơi người ta bon chen, tranh giành. Đó có thể là chốn quan trường, nơi làm việc, nơi buôn bán... nơi đầy rẫy những lo toan, bon chen.
Câu 5. Em hiểu như thế nào về quan niệm sống “nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài thơ?
Quan niệm sống "nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm thể hiện sự thanh cao, tự tại, không bị cuốn theo những danh lợi, phù phiếm của cuộc sống. Ông chọn cho mình một cuộc sống giản dị, gần gũi với thiên nhiên, tìm kiếm sự bình yên trong tâm hồn.
Câu 6. Vẻ đẹp chân dung Nguyễn Bỉnh Khiêm hiện lên trong bài thơ Nhàn là gì?
Nguyễn Bỉnh Khiêm hiện lên là một người có tâm hồn thanh cao, yêu thiên nhiên, sống giản dị, không màng danh lợi. Ông là một ẩn sĩ, một nhà thơ có tầm nhìn xa trông rộng, hiểu rõ những giá trị đích thực của cuộc sống.
Câu 7. Từ triết lý sống của nhà thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm, các em có suy nghĩ gì về quan niệm sống nhàn của một bộ phận thanh niên, học sinh trong xã hội ngày nay?
Trong xã hội hiện đại, nhiều bạn trẻ có xu hướng chạy theo những thú vui phù phiếm, bon chen, tranh giành. Quan niệm sống "nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm là một bài học quý giá, nhắc nhở chúng ta cần biết cân bằng giữa cuộc sống vật chất và tinh thần, giữa công việc và nghỉ ngơi. Chúng ta nên dành thời gian để tận hưởng cuộc sống, tìm kiếm những giá trị đích thực và sống một cuộc đời ý nghĩa.
Câu 8. Sau khi đọc bài thơ, em rút ra được bài học gì cho bản thân?
Bài thơ "Nhàn" đã dạy cho tôi nhiều bài học quý giá về cuộc sống. Tôi nhận ra rằng, hạnh phúc không phải là những thứ vật chất xa hoa mà là sự bình yên trong tâm hồn, là những khoảnh khắc được sống thật với chính mình. Tôi cũng học được cách trân trọng những giá trị đơn giản của cuộc sống và không bị cuốn theo những bon chen, xô bồ của xã hội.