• Yêu thiên nhiên, say mê vẻ đẹp của thiên nhiên: Nguyễn Trãi dành nhiều câu thơ để miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên: "hoa bợ", "chim", "cá", "nước dưỡng cho thanh, trì thưởng nguyệt", "đất cày ngõ ải, lảnh ương hoa",... Qua đó, ta thấy được tình yêu thiên nhiên sâu sắc của nhà thơ.
• Tâm hồn thư thái, an nhiên: Nhà thơ tìm thấy niềm vui trong những điều giản dị của cuộc sống: "cơm ăn dầu có dưa muối", "áo mặc nài chi gấm là". Ông không vướng bận bởi danh lợi, quyền quý mà chỉ muốn sống một cuộc đời bình yên, thanh thản.
• Tâm hồn hòa hợp với thiên nhiên: Nhà thơ cảm nhận được sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Ông coi thiên nhiên như một người bạn, một người thầy dạy cho ông những điều tốt đẹp.
• Tâm hồn lạc quan, yêu đời: Dù cuộc sống có nhiều khó khăn, thử thách, nhưng nhà thơ vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời. Ông tin rằng cuộc sống luôn có những điều tốt đẹp đang chờ đón.

Ngoài ra, bài thơ còn thể hiện một số cảm xúc khác:

• Nỗi nhớ quê hương: Qua những hình ảnh quen thuộc của làng quê, ta cảm nhận được nỗi nhớ quê hương da diết của nhà thơ.
• Khát vọng sống hòa hợp với thiên nhiên: Nhà thơ mong muốn được sống một cuộc đời gần gũi với thiên nhiên, tránh xa những bon chen, xô bồ của cuộc sống.