Đoạn trích nằm ở phần đầu của “Truyện Kiều”, cụ thể là phần diễn ra khi Mã Giám Sinh đến mua Kiều. Đây là một trong những tình huống quan trọng, đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời của Thúy Kiều, khi nàng bị đưa vào một cuộc trao đổi mua bán, từ đó dẫn đến những bi kịch trong cuộc sống của nàng.

Nội dung chính của đoạn trích tập trung vào cuộc gặp gỡ giữa Mã Giám Sinh và mụ mối, trong đó Mã Giám Sinh bày tỏ ý định mua Kiều. Đoạn trích mô tả sự e thẹn, ngại ngùng của Kiều khi chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ, cùng với sự tự mãn và kiêu ngạo của Mã Giám Sinh. Qua đó, tác giả phản ánh tâm lý và hoàn cảnh của các nhân vật, cũng như vấn đề mua bán con người trong xã hội phong kiến.

Trong đoạn trích, tác giả đã kết hợp nhiều phương thức biểu đạt như:

• Miêu tả: Miêu tả ngoại hình, trang phục của Mã Giám Sinh và tâm trạng của Kiều, tạo ra hình ảnh rõ nét về các nhân vật.
• Biểu cảm: Thể hiện cảm xúc, tâm trạng của Kiều khi đối diện với Mã Giám Sinh, từ đó gợi lên sự thương cảm cho số phận của nàng.
• Tự sự: Đưa ra câu chuyện qua lời dẫn, làm nổi bật mâu thuẫn trong cuộc gặp gỡ.
• Hội thoại: Tạo ra không khí trao đổi, thương lượng giữa các nhân vật, từ đó làm nổi bật tính chất thương mại của cuộc giao dịch.

Đoạn trích có thể chia thành 3 phần chính:

1. Phần 1 (từ câu 1 đến câu 5): Giới thiệu về Mã Giám Sinh và bối cảnh gặp gỡ. Mụ mối dẫn Mã Giám Sinh vào nhà Kiều, tạo không khí cho cuộc giao dịch.

2. Phần 2 (từ câu 6 đến câu 11): Miêu tả tâm trạng của Kiều khi gặp gỡ Mã Giám Sinh. Nàng tỏ ra ngại ngùng, e thẹn, và thể hiện sự lo lắng khi bị xem như một món hàng.

3. Phần 3 (từ câu 12 đến câu cuối): Cuộc thương lượng về giá cả giữa Mã Giám Sinh và mụ mối. Qua đó, tác giả phác họa tính toán của Mã Giám Sinh và thực trạng mua bán con người.

Chân dung Mã Giám Sinh được khắc họa qua các phương diện:

• Ngoại hình: Người đàn ông trung niên, bảnh bao, mày râu nhẵn nhụi, tạo nên hình ảnh người có tiền và địa vị xã hội.
• Tính cách: Mã Giám Sinh được thể hiện là người láu lỉnh, có phần kiêu ngạo, tự mãn trong cuộc thương lượng, khiến độc giả cảm nhận được sự xô bồ của cuộc mua bán.
• Hành động: Sự chủ động trong việc thương lượng giá cả cho thấy tính toán và mưu mẹo của nhân vật.

Tác dụng của việc khắc họa chân dung Mã Giám Sinh là nhằm thể hiện sự tàn nhẫn trong xã hội phong kiến, khi mà con người chỉ được coi như một món hàng, từ đó gợi lên sự châm biếm đối với thực trạng này.

Các chi tiết miêu tả tâm trạng của Thúy Kiều bao gồm:

• “Ngại ngùng dợn gió e sương”: Thể hiện sự e thẹn, lo lắng của Kiều trước cuộc gặp gỡ.
• “Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng”: Tâm trạng buồn bã, lo lắng của Kiều về số phận của mình.
• “Nét buồn như cúc điệu gầy như mai”: Hình ảnh mang tính biểu tượng, thể hiện vẻ đẹp mong manh và nỗi đau trong tâm hồn nàng.

Chi tiết làm em tâm đắc nhất là câu “Ngại ngùng dợn gió e sương”. Câu thơ này khắc họa rõ nét tâm trạng e thẹn, lo lắng của Kiều, đồng thời gợi lên vẻ đẹp mong manh, yếu đuối của nàng. Qua đó, cảm xúc của Kiều cũng như số phận bi thảm của nàng trong xã hội phong kiến càng được nhấn mạnh.

Mã Giám Sinh là một nhân vật tiêu biểu cho hình ảnh người đàn ông trong xã hội phong kiến, có tiền nhưng thiếu nhân cách. Dù có vẻ bề ngoài lịch lãm, bảnh bao, nhưng bên trong lại ẩn chứa sự vụng về và tàn nhẫn. Tính cách của Mã Giám Sinh thể hiện sự thực dụng, khi mà hắn chỉ quan tâm đến giá trị vật chất của Kiều mà không hề chú ý đến phẩm giá của nàng.

Mã Giám Sinh không chỉ đại diện cho những kẻ thương buôn, mà còn là biểu tượng cho sự tha hóa trong xã hội, nơi mà con người chỉ được nhìn nhận như một món hàng. Qua nhân vật này, Nguyễn Du đã phê phán sự tàn nhẫn của xã hội phong kiến, đồng thời tạo ra sự đối lập giữa giá trị vật chất và tình cảm, nhân phẩm của con người. Nhìn chung, Mã Giám Sinh để lại trong lòng độc giả một cảm giác châm biếm và phê phán sâu sắc.