Bài thơ "Thứ Vịnh" của Nguyễn Khuyến thể hiện sự phản ánh sâu sắc về tâm hồn và nỗi lòng của tác giả. Qua những hình ảnh giản dị, gần gũi trong cuộc sống quê hương, nhà thơ bộc lộ tình yêu thiên nhiên và tình cảm dành cho đất nước. Ngọc ngà, tiếng chim hót hay bầu trời xanh ngắt đều mang đến cảm giác thanh bình, nhưng ẩn bên trong là nỗi niềm uẩn ức về thời cuộc.

Nguyễn Khuyến đã sử dụng thể thơ ngũ ngôn với nhịp điệu nhẹ nhàng, mang đến sự tinh tế và cảm xúc sâu lắng. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu quê hương, mà còn là tiếng nói ca ngợi vẻ đẹp giản dị của cuộc sống. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về giá trị của cuộc sống thường nhật, khẳng định tâm hồn dân tộc qua cái đẹp bình dị.