Tác phẩm "Viếng lăng Bác" của Viễn Phương là một bài thơ nổi bật trong nền văn học Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh sau thời kỳ kháng chiến chống Mỹ và sự ra đi của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua tác phẩm này, Viễn Phương không chỉ bày tỏ nỗi đau thương, tiếc nuối mà còn thể hiện tình yêu sâu sắc và lòng kính trọng đối với Bác Hồ, sinh thời đã cống hiến trọn vẹn cho dân tộc.

Câu thơ giữa trời chiều, bên lăng Bác Hồ, không chỉ đơn thuần là cảm xúc mà ẩn chứa trong đó là những suy tư và triết lý sâu sắc, minh chứng cho ý kiến "Thơ là tình, nhưng không phải là những cảm xúc hời hợt, mà là lí trí đã chín muồi nhuần nhuyễn."

Trước tiên, bài thơ mở đầu với hình ảnh "con ở miền Nam ra thăm lăng Bác". Viễn Phương không chỉ dừng lại ở một câu hỏi đơn thuần về vị trí địa lý mà đã khéo léo gợi lên niềm tự hào dân tộc, sự kết nối thống nhất đất nước. Hình ảnh "con" thể hiện sự gần gũi, thân thuộc, vừa là người con tinh thần của Bác, vừa là đại diện cho thế hệ sau này. Điều này cho thấy tác giả đã thấm nhuần tình yêu Tổ quốc và lòng tự hào về di sản mà Bác để lại.

Tiếp đó, những câu thơ miêu tả không gian lăng Bác, những kín cổng cao tường nhưng lại là nơi dồn nén những tình cảm thiêng liêng. Cảnh vật không chỉ là bối cảnh mà còn gợi lên tâm trạng của người viếng thăm: "Bác nằm trong giấc ngủ bình yên". Câu thơ này không chỉ thể hiện nỗi tiếc nuối mà còn khẳng định sự trọn vẹn trong cuộc đời của Bác. Viễn Phương không chỉ cảm nhận nỗi đau mà còn hướng tới việc giữ gìn di sản của Bác.

Bài thơ càng đi sâu vào chiều sâu tâm tư của tác giả khi nhắc đến việc "con về thăm lăng Bác". Hình ảnh lăng Bác trở thành biểu tượng cho lòng thành kính, tình yêu mãnh liệt của người dân Việt Nam đối với Bác. Cảm xúc không làm cho tác giả bị cuốn đi mà trở thành một phần trong thể hiện lí trí về giá trị tinh thần của lãnh tụ.

Tác phẩm còn thể hiện chân lí tinh tế khi chiêm nghiệm về cuộc đời, cái chết và sự sống. Viễn Phương tuy không trực tiếp nói về cái chết của Bác nhưng đã thể hiện sự chấp nhận và tôn vinh sự ra đi ấy như một phần của quy luật tự nhiên, của cuộc sống: "Ngàn năm vẫn bền vững". Câu thơ kh affirm sự sống mãi của tư tưởng Bác trong lòng dân tộc.

"Viếng lăng Bác" chính là minh chứng rõ ràng cho nhận định rằng thơ không chỉ là tình cảm mà còn là sự thể hiện của lòng trí óc đã được tinh tế hóa. Thơ của Viễn Phương là sự hòa quyện giữa tình cảm và lí trí; giữa nỗi đau và lòng yêu kính. Bài thơ không chỉ là một bài thơ hay mà còn là tấm lòng của dân tộc, chứa đựng chiều sâu tâm hồn và những giá trị chân lí mà Bác Hồ để lại cho hậu thế.

Như vậy, qua tác phẩm "Viếng lăng Bác", ta thấy, thơ không đơn thuần là cảm xúc mà còn là quá trình chín muồi của lí trí, mang trong mình những suy tư sâu sắc về cuộc sống, con người và di sản văn hóa mà mỗi người cần gửi gắm và gìn giữ.