​3. Soạn bài Sự việc và nhân vật trong văn tự sự
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự
a. Sự việc trong văn tự sự
* Lý thuyết
Sự việc trong văn tự sự phải được lựa chọn và sắp xếp theo một trình tự hợp lý
Sự việc trong văn tự sự phải được trình bày một cách cụ thể , chi tiết, thể hiện rõ ở các yếu tố:
Yếu tố 1: Ai làm ? (Nhân vật là ai)
Yếu tố 2: Việc xảy ra ở đâu ? (Địa điểm)
Yếu tố 3: Việc xảy ra lúc nào ? (Thời gian)
Yếu tố 4: Việc diễn biến như thế nào ? (Qúa trình)
Yếu tố 5: Việc xảy ra do đâu ? (Nguyên nhân)
Yếu tố 6: Việc kết thúc như thế nào ? (Kết quả)
Sự việc trong văn tự sự phải được lựa chọn sao cho phù hợp với tư tưởng chủ đề.
*Ví dụ
Sự việc trong truyện "Sơn Tinh, Thuỷ Tinh"
Do ai làm?: Thần núi, thần nước.
Địa điểm: Đất Phong Châu .
Thời gian: Vua Hùng Vương thứ 18.
Nguyên nhân: Thuỷ Tinh không lấy được vợ.
Diễn biến: Trận đánh nhau dai dẳng của hai thần hàng năm.
Kết quả: Thuỷ Tinh thua trận nhưng không cam chịu.
→ Ca ngợi sự chiến thắng lũ lụt của Sơn Tinh (của nhân dân).
* Ghi nhớ: SGK trang 38
b. Nhân vật trong tự sự
* Nhân vật
Nhân vật trong Nhân vật trong tự sự là người được thể hiện trong văn bản và là người thực hiện (làm ra) các sự việc.
Nhân vật chính: Được kể, nói tới nhiều nhất, đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện chủ đề văn bản.
Nhân vật phụ: Giúp nhân vật chính hoạt động trong các sự việc, có mối quan hệ với nhân vật chính
*Cách kể về nhân vật
Gọi tên, đặt tên
Giới thiệu đặc điểm (lai lịch, tài năng)
Kể việc làm
Được miêu tả (chân dung, hình dáng)
* Ghi nhớ: SGK trang 38
* Ví dụ
Nhân vật trong truyện "Sơn Tinh, Thuỷ Tinh"
STTNhân vậtTên gọiLai lịchTài năngViệc làm
1Vua HùngVua HùngThứ 18 Kén rể
2Sơn TinhSơn TinhỞ vùng núi Tản ViênCó nhiều phép lạMang sính lễ đến cầu hôn
3Thủy TinhThủy TinhỞ miên biểnCó nhiều phép lạMang sính lễ đến cầu hôn
4Mị NươngMị NươngCon gái Vua Hùng
5Lạc HầuLạc Hầu
Nhân vật chính: Sơn Tinh, Thủy Tinh → Đóng vai trò chủ yếu
Nhân vật phụ: Vua Hùng → Chỉ giúp nhân vật chính hoạt động
Nhân vật được thể hiện qua các mặt: Tên gọi, lai lịch, tính nết, hình dáng, việc làm....