Một điểm đặc biệt trong bút pháp miêu tả chân dung nhân vật của Nguyễn Du là vẽ chân dung mà dự báo được số phận nhân vật. Vẻ đẹp của Thuý Vân tạo sự hoà hợp, êm đềm khiến "mây thua","tuyết nhường" nên nàng sẽ có cuộc đời bình lặng, suôn sẻ. Còn vẻ đẹp của Kiều làm cho tạo hoá cũng phải "ghen", liễu cũng phải "hờn" nên số phận nàng sẽ có éo le, đau khổ, gian truân...
Với kiệt tác Truyện Kiều, Nguyễn Du không chỉ thành công trong việc khắc họa chân dung nhân vật hay tả cảnh thiên nhiên mà còn được tôn là bậc thầy khi miêu tả nội tâm nhân vật qua ngôn ngữ độc thoại và tả cảnh ngụ tình
Nói đến cái tài này của Cụ Nguyễn, rất nhiều người sẽ nghĩ ngay đến trường đoạn: Kiều ở lầu Ngưng Bích. Nguyễn Du thật "khéo" đặt Kiều ở một hoàn cảnh éo le: Bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, một thân một mình tuyệt nhiên không có ai bầu bạn. Lầu Ngưng Bích - ngưng đọng lại màu xanh, cái tên thật đẹp, thật tươi, nhưng lòng Kiều thì u sầu, buồn bã