Sau những câu thơ giới thiệu về hai chị em, ngòi bút Nguyễn Du lại có chiều hướng cụ thể hơn trong bức chân dung quý phái của Thuý Vân: “Vân xem trang trọng khác vời”. Hai chữ “trang trọng” trong câu thơ đã nói lên vẻ đẹp đài các, cao sang của Vân. Vẻ đẹp ấy của thiếu nữ được so sánh với những thứ cao đẹp trên đời:
“Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”
Chân dung của Vân được miêu tả một cách khá toàn vẹn từ khuôn mặt, nét mày, làn da, mái tóc đến nụ cười, tiếng nói. Vân có khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu như vầng trăng, có đôi lông mày sắc nét như con ngài, có miệng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong trẻo thốt ra từ hàm răng ngà ngọc và mái tóc của nàng đen hơn mây, làn da của nàng trắng hơn tuyết, sắc đẹp của Vân sánh với những nét kiều diễm, sáng trong của những báu vật tinh khôi đất trời. Tất cả toát lên vẻ đẹp trung hậu, êm dịu, đoan trang, quí phái. Vân đẹp hơn những gì mĩ lệ của thiên nhiên nhưng tạo sự hoà hợp, êm dịu "mây thua", "tuyết nhường". Với vẻ đẹp như thế, Vân sẽ có một cuộc đời bình lặng, suôn sẻ và một tính cách thông dung, điềm đạm. Qua bức chân dung này, Nguyễn Du đã gửi tới những thông điệp về tương lai, cuộc đời chính bởi vậy mà bức chân dung Thúy Vân là chân dung mang tính cách số phận.
 

Người xưa có câu " đẹp nghiêng nước nghiêng thành" vậy ở đời mấy ai có được sắc đẹp như thế. Có thể là Tây Thi, có thể là Điêu Thuyền... đối với chúng ta người được biết là có vẻ đẹp như thế là nhan vật thúy Kiều trong Truyện Kiều của Nguyễn Du. Bên cạnh sắc đẹp ấy thì còn có sắc đẹp của em Thúy Kiều chính là Thúy Vân. Hai cố người chín thì người kia mười, mỗi người một vẻ. qua đoạn trích chị em Thúy Kiều chúng ta thử khám phá bức chân dung đó xem sao?.
Trước hết khi nói về hai bức chân dung này thì chúng ta sẽ đi tìm hiểu hai câu thơ đầu với sự giới thiệu về thân phận của hai nàng tiên xinh đẹp ấy:
"Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân."
Hai người mĩ nữ kia chính là con đầu lòng của Vương ông. Hai cô gái ấy chị là Thúy Kiều còn em là Thúy Vân. Cả hai đều giống như những hạt ngọc mà ông trời ban cho gia đình ông. Có thể nói sắc đẹp ấy khó ai trong thiên hạ sánh bằng. Hai con người ấy không những đẹp người mà còn đẹp nết. Tâm hôn trong sáng như tuyết mỏng manh dịu dàng như cây mai. Khó có thể so sánh được hai vẻ đẹp của hai nàng vì "Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười."
Trước tiên Nguyễn Du đi miêu tả bức chân dung của nàng Thúy Vân, cô em gái rất đỗi vô tư của Kiều. Thúy Vân mang một nét đẹp đầy đặn nở nang và những dâu hiệu ấy cho một cuộc sống rất đỗi thanh nhàn:
"Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da."
Nét đẹp của Vân là nét đẹp phúc hậu, đày dặn và trang trọng. trước mắt chúng ta hiện lên một bức chân dung với khuôn mặt đầy đặn phúc hậu, đôi lông mày tự nhiên đẹp đẽ. Người xưa có câu cái răng cái tóc là góc con người mà ở đây nhân vật Thúy Vân được miêu tả thật đẹp với hàm răng đều đặn và tươi trắng cái miệng ấy mỗi khi nở nụ cười làm cho người ta thấy thêm yêu, thấy thánh thiện mà nhẹ nhàng. Nụ cười tươi như hoa toát lên một vẻ đẹp đoan trang đến lạ kì. Thêm nữa mái tóc Vân bồng bềnh nhu những đám mây, màu da trắng kia cứ ngỡ rằng là tuyết nhường. Qua đây chân dung Thúy Vân hiện lên thật nhẹ nhàng phúc hậu. Vẻ đẹp ấy kết hợp với những động từ "thua" và " nhường" báo hiệu một cuộc đời yên ả đối với cô.
Tả Vân trước tác giả nhầm mục đích để làm nổi bật chân dung của Kiều lên:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,"
Nếu Vân sở hữu một vẻ đẹp trang trọng quý phái thì Kiều lại sở hữu một vẻ đẹp sắc sảo mặn mà. Đó là một vẻ đẹp có phần đẹp hơn Vân. Mái tóc của Kiều mềm mượt như làn nước mùa thu, đôi lông mày hiện lên thật sự rất đẹp và nét như những dáng núi mùa xuân. Cô có một vẻ đẹp thắm xanh khiến cho liễu vốn xanh phải hờn, hoa vốn thắm thì lại ghen. Phải chăng đó chính là một vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành. Những động từ "ghen" "hờn" và vẻ đẹp hơn người ấy báo hiệu một cuộc sống không mấy bình yên của nàng Kiều. Bởi sắc đẹp ấy khiến cho người ta phải đố kí ghen ghét.
Không chỉ đẹp mà Kiều còn có tài với tất cả những gì như cầm kì thi họa. Hồ cầm đối với cô là một sở trường. Nhưng chính chữ tài ấy lại đi với chữ tai một phần:
"Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên xoang,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân"
Vẻ đẹp chân dung chị em Kiều còn được thể hiện qua bốn câu thơ cuối:
"Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai."
Đẹp tính cách, đẹp tâm hồn và ngoại hình, Kiều và Vân không chỉ trong sáng dịu dàng như tuyết như mai mà còn mang vẻ đẹp của một người con gái chính chuyên. Tuổi đời đã đến lúc tìm cho mình một nửa ưng ý nhưng những cô gái ấy không hề dễ dãi những người để ý đến chị em Kiều không ít những họ vẫn giữ nguyên sự trong trắng của mình.
Qua đây Nguyễn Du đã trở thành một người nghệ sĩ tài ba vẽ lên hai bức chân dung mà không chỉ nhân dân Trung Quốc, nhân dân Việt Nam phải ngưỡng mộ và khâm phục mà đến cả những đọc giả nước ngoài cũng phải thích khi ngắm hai bức chân dung tuyệt mĩ này. Vẻ đẹp của hai nàng đã dự báo cho chúng ta biết về cuộc sống của họ sau này. Đó chính là nghệ thuật vẽ tranh bằng ngôn từ mà Nguyễn Du đã mang đến cho chúng ta.

Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du được xem là một đại kiệt tác trong nền văn học trung đại Việt Nam, tác phẩm đã vượt ra ngoài được biên giới quốc gia để đến được với bạn đọc thế giới, cũng vì vậy mà truyện Kiều là một trong những tác phẩm văn học lớn mang lại niềm tự hào vẻ vang cho nền văn học Việt Nam. Truyện Kiều hay còn được biết đến với cái tên “Đoạn trường tân thanh” xoay quanh cuộc đời của người con gái tài hoa nhưng bạc mệnh Vương Thúy Kiều, cuộc đời của Thúy Kiều được nhà văn Nguyễn Du khắc họa từ khi còn sống trong cảnh “êm đềm chướng rủ màn che” đến khi phải đối mặt với nỗi biến cố lớn nhất của cuộc đời của mình là bán thân cứu cha. Cuộc đời lưu lạc của Thúy Kiều trong suốt mười lăm năm khiến cho độc xúc động trước bao bao nỗi niềm của người con gái bạc mệnh. Nói đến thành công của kiệt tác của Truyện Kiều ngoài ý nghĩa nhân văn, nhân đạo sâu sắc thì tác phẩm còn thành công bởi ngòi bút miêu tả bậc thầy của Nguyễn Du, điều này được thể hiện rõ trích đoạn “Chị em Thúy Kiều”.Vương Thúy Kiều và Vương Thúy Vân là hai chị em của một viên ngoại họ Vương, gia đình thuộc dạng phong lưu, khá giả, vì vậy mà ngay từ khi mới lọt lòng thì hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân đã sống trong cảnh đài các như những vị tiểu thư con nhà quý tộc đương thời. Gia đình họ Vương sinh ra được hai người con gái, chị là Thúy Kiều, em là Thúy Vân, điều đáng nói ở đây là cả hai nàng Kiều đều mang một vẻ đẹp “hoa nhường nguyệt thẹn”, là những bậc quốc sắc giai nhân hiếm có trong thiên hạ. Vẻ đẹp của hai nàng có thể nói là một chín một mười, khó phân cao thấp. Nhưng ở hai chị em vẫn có những nét đặc trưng riêng biệt mà người ngoài có thể dễ dàng cảm nhận và đánh giá.Trước hết, đó là người em gái Vương Thúy Vân, nàng là một cô gái vô cùng xinh đẹp, dáng vẻ đài các khó có thể nhầm lẫn được với các bậc giai nhân tài sắc khác. Diện mạo đoan trang, dáng vẻ duyên dáng, dịu dàng lại mang khí chất quyền quý hơn người, với khuôn mặt trắng tròn hiền hậu như ánh trăng đêm rằm, đôi mắt ngài sáng trong hiện lên rõ nét thông minh, lại có phần trong sáng ở cô gái này. Dáng vẻ đoan trang có lẽ cũng phần nào phản ánh được tính cách cũng như con người của Vương Thúy Vân, mọi thần thái, điệu bộ của nàng đều toát lên một vẻ dịu dàng, hiền hậu dễ đi vào lòng người. Có thể thấy rõ nhất ở Thúy Vân, đó chính là đôi môi tươi tắn, nụ cười như hoa lời nói thì dịu dàng, đoan trang như chính tính cách và con người của nàng vậy.
Vẻ bề ngoài của Thúy Vân có thể nói là tuyệt sắc, là một giai nhân khó có thể kiếm tìm trong thiên hạ, chỉ cần nhìn qua diện mạo, dáng vẻ đoan trang bên ngoài thôi cũng khó có ai có thể vượt qua nàng. Nhưng, không chỉ có diện mạo, thần thái đài các, đoan trang mà vẻ đẹp của Thúy Vân còn có thể sánh ngang với thiên nhiên, tạo hóa, những vẻ đẹp rực rỡ, tinh khiết nhất của thiên nhiên cũng phải lùi bước trước nhan sắc kiều diễm, dịu dàng của nàng. Vương Thúy Vân có một suối tóc dài, đen nhánh mềm mượt tựa làn mây, nhưng không, ở đây trong cảm nhận của nhà văn Nguyễn Du thì ngay cả làn mây mềm mại kia cũng không thể sánh nổi với mái tóc bồng bềnh, duyên dáng của nàng.Mái tóc của nàng khiến cho mây cũng phải thua, còn về nước da của nàng, không cần mô tả nhiều, chỉ cần bốn câu thôi cũng có thể cảm nhận được hết vẻ đẹp ấy “tuyết nhường màu da”, qua đó ta có thể cảm nhận được một người con gái diện mạo bất phàm với làn da trắng tinh khôi tựa như những bông tuyết đầu mùa, nhưng tuyết cũng đâu có thể sánh được với làn da mịn màng, tinh khiết của nàng, ở đây, biểu tượng về vẻ đẹp tinh khôi, sáng trong của thiên nhiên là tuyết cũng phải nhún nhường trước làn da của nàng. Vẻ đẹp của Vương Thúy Vân tuy không cần miêu tả quá chi tiết nhưng qua những biểu tượng gởi tả, qua những phép so sánh với tự nhiên ta cũng có thể cảm nhận được vẻ đẹp quý phái, đoan trang lại có phần dịu dàng, trong sáng ở người con gái này.Diện mạo của Thúy Vân có phần hài hòa, tuy có vượt trội đấy nhưng nó vẫn nằm trong giới hạn của thiên nhiên, của đất trời. Một vẻ đẹp mà được hoa “nhường”, nguyệt “thẹn”, mây “thua”, tuyết “nhường”, sự hài hòa trong diện mạo, nhan sắc của Vương Thúy Vân cũng chính là những dấu hiệu dự báo về một cuộc đời phẳng lặng, an bình. Bởi trong diện mạo của nàng luôn nhận được sự công nhận, chúc phúc của đất trời, hài hòa trong khuôn khổ, vì vậy mà cuộc đời của nàng sẽ có phần hạnh phúc, êm đềm hơn so với người chị gái Vương Thúy Kiều của mình.Nếu như miêu tả Thúy Vân có phần tỉnh lược, ít chi tiết thì vẻ đẹp của Thúy Kiều càng được giản lược một cách tối đa. Những vẻ đẹp, chuẩn mực cái đẹp trong nhan sắc của Vương Thúy Vân khiến cho chúng ta ngỡ như khó ai có thể vượt qua, nhưng chỉ cần một nét phác thảo thôi cũng khiến cho bức tranh chân dung của Thúy Kiều trở nên nổi bật, kiều diễm gấp bội “Kiều càng sắc sảo mặn mà”. Một câu so sánh thôi nhưng làm vẻ đẹp của Thúy Kiều dường như vượt trội hơn Thúy Vân gấp nhiều lần. Nếu như ở Thúy Vân ta cảm nhận được một vẻ dịu dàng, đoan trang đằm thắm thì ở người chị Thúy Kiều lại mang một vẻ đẹp hoàn toàn đối lập, đó là vẻ sắc sảo, mặn mà.Nhan sắc của Thúy Vân dường như chỉ là bước đệm để làm tôn lên vẻ đẹp xuất chúng, hơn người của Thúy Kiều, vẻ đằm thắm sắc sảo khiến cho Thúy Kiều có phần nổi trội hơn người em rất nhiều. Để làm tăng thêm tính thuyết phục của nhan sắc Thúy Kiều, Nguyễn Du không chỉ tôn lên vẻ đẹp nhan sắc, diện mạo bề ngoài mà còn nhấn mạnh đến tài năng hơn người ở Vương Thúy Kiều, bởi đó không chỉ là một cô gái có sắc mà còn là một cô gái có tài, hơn nữa, xét về tài năng lại có phần xuất chúng hơn cả nhan sắc. Nếu như ở trên, ta thấy Thúy Vân như một bức tượng đài về vẻ đẹp khó ai có thể vượt qua, thì đến đây, thấy được vẻ đẹp của Thúy Kiều ta lại thấy nàng Vân có phần nhạt nhòa hơn hẳn.Vẻ diện mạo của Thúy Kiều không mang vẻ đài các như Thúy Vân là có cái gì đó xuất chúng bởi những vẻ đẹp mà ta không thể tìm thấy ở con người, đằm thắm như làn thu thủy, diện mạo, khí chất tựa như núi rừng mùa xuân. Vẻ đẹp này ở Thúy Kiều khiến cho hoa phải ghen hờn vì thua thắm, liễu phải hờn tủi vì kém xanh. Hoa và liễu vốn là biểu tượng cho vẻ đẹp của thiên nhiên, nhưng vẻ đẹp của Thúy Kiều dường như đã vượt qua giới hạn có thể có của tự nhiên, vẻ đẹp đối nghịch với tự nhiên, khiến cho hoa và liễu phải hờn, phải tủi. Một vẻ đẹp ngay từ ban đầu đã ẩn chứa những đối nghịch, báo hiệu một cuộc đời nhiều biến cố, sóng gió của Thúy Kiều.Thúy Kiều là một người con gái tài sắc toàn tài, nếu sắc là một thì tài lên đến mười, trời thiên phú cho nàng một trí tuệ sáng suốt, thông minh, lại thêm việc thành thạo thi họa khiến cho hình ảnh của người con gái này tròn trịa hơn trong mắt của người đối diện.Tuy đa tài nhưng nổi trội hơn cả có thể kể đến tài năng âm nhạc, cung thương làu bậc ngũ âm, những bản nhạc đều được bàn tay tài hoa của nàng đánh lên thành thạo, cảm mến mà dễ đi vào lòng người, tài năng này còn thể hiện ở sản phẩm nghệ thuật của nàng, đó là thiên Bạc mệnh não nề bi ai.Thúy Kiều và Thúy Vân đều là những bậc giai nhân tuyệt sắc nghiêng nước nghiêng thành trong tác phẩm truyện Kiều, và ở giai đoạn này cuộc sống của hai nàng khá yên bình, có thể nói là êm đềm nhất trong cuộc đời, đặc biệt là với Thúy Kiều, khi ấy nàng được sống với tuổi trẻ, với khát khao hạnh phúc, khát khao tình yêu nóng bỏng đ

Trong đoạn trích "Chị Em Thúy Kiều" củ Nguyễn Du, Kiều hiện là một người con gái tài sắc vẹn toàn. Vẻ đẹp của Kiều được tác giả sử dụng những hình tượng nghệ thuật ước lệ "thu thủy", "xuân sơn", hoa, liễu để miêu tả mộ tuyệt thế giai nhân. Vẻ đẹp ấy được đặc tả qua đôi mắt, bởi đôi mắt là sự thể hiện phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ. Đó là một đôi mắt biết nói và có sức rung cảm lòng người. Hình ảnh ước lệ "làn thu thủy" là làn nước mùa thu gợi lên thật sống động vẻ đẹp của đôi mắt trong sáng, long lanh và linh hoạt. Còn "nét xuân sơn" có nghĩa là nét núi mùa xuân, tôn lên đôi lông mày thanh tú trên khuôn mặt trẻ trung. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ dừng lại ở đó, câu thơ "hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh" cũng là hình ảnh làm nổi bật vẻ đẹp mĩ lệ của Kiều, vẻ đẹp hoàn mĩ và sắc sảo ấy có sức quyến rũ lạ lùng, khiến cho thiên nhiên không thể dễ dàng chịu thua, chịu nhường mà phải nảy sinh lòng ghen ghét, đố kị. Đồng thời, qua chi tiết này, Nguyễn Du cũng ngầm báo hiệu số phận của Kiều sẽ gặp nhiều sóng gió, trắc trở. Không chỉ mang một vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, Kiều còn là một cô gái thông minh và rất mực tài hoa. Cái tài của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm, kì, thi họa. Đặc biệt nhất, tài đàn của nàng đã trở thành sở trường, năng khiếu vượt lên trên mọi người. Ở đây, tác giả đã đặc tả cái tài của Kiều để gợi ca cái tâm đặc biệt của nàng. Cung đàn "bạc mệnh" mà Kiều tự sáng tác nghe thật da diết, buồn thương, nói lên tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm. Như vậy, chỉ bằng mấy câu thơ trong đoạn trích, Nguyễn Du đã không chỉ miêu tả được vẻ đẹp hoàn mĩ và cái tài của Kiều mà còn dự báo trước được tương lai của nhân vật.

Nhắc tới Thúy Kiều, ai cũng nghĩ ngay đến một người con gái bạc mệnh với số phận bi kịch phải mười lăm năm lênh đênh trôi dạt giữa cuộc đời. Thế nhưng, sắc đẹp cùng tài năng của nàng cũng luôn được người ta nhắc tới "mười phân vẹn mười", khó có ai có thể bì kịp. Có thể nói Nguyễn Du đã thật ưu ái cho nàng bởi ông đã dùng hết tài năng cùng ngòi bút tinh tế của mình để dựng lên bức chân dung đẹp đẽ nhất của nàng với vẻ đẹp cốt cách cùng tài năng hơn người. Tất cả những điều đó được thể hiện thật rõ qua đoạn trích Chị em Thúy Kiều.
Đoạn trích Chị em Thúy Kiều nằm ngay ở phần đầu tiên "Gặp gỡ và đính ước" của tác phẩm khi Nguyễn Du giới thiệu về gia đình, thân thế cũng như cuộc sống đầu đời của nàng. Đoạn trích là những lời thơ ca ngợi vẻ đẹp cùng tài năng của chị em Thúy Kiều, Thúy Vân, đặc biệt là Thúy Kiều.
Gia đình Thúy Kiều gồm hai chị em nàng, điều đó được Nguyễn Du giới thiệu ngay từ những dòng thơ đầu tiên. Cả hai đều là những thiếu nữ xinh đẹp, rạng ngời, uyển điệu như cành mai chớm nở, trong trắng như gió tuyết đầu mùa. Cả hai nàng tuy khác nhau về dáng dấp, tính cách nhưng đều là những người con gái có tài sắc vẹn toàn "mười phân vẹn mười" khiến cho ai nhìn cũng phải say đắm. Thúy Vân - người con gái mang vẻ đẹp như vầng trăng tròn đầy với khuôn mặt đoan trang, tròn trịa mà phúc hậu cùng làn da trắng như tuyết, mái tóc như suối nước mềm mại. Người xưa vẫn luôn chuộng những người con gái như thế, vừa có nét phượng mày ngài, khuôn mặt tròn đầy như mặt trăng vừa có làn da trắng, môi đỏ hồng. Khuôn mặt xinh đẹp với vẻ phúc hậu say lòng người, Thúy Vân còn là người con gái với vẻ đoan trang, hiền hậu, bởi mỗi tiếng nói thốt lên đều như tiếng ngọc ngân vang. Quả là một người con gái xinh đẹp, dịu dàng khiến cho người khác phải vấn vương.
"Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da"
Nếu như theo lẽ thường tình, Thúy Kiều vốn là chị, đáng ra Nguyễn Du phải đặt nàng lên trước Thúy Vân để đặc tả thì mới hợp lý. Vậy mà ở đây, Nguyễn Du lại đặc cách miêu tả Thúy Vân trước Thúy Kiều, phải chăng đây là nghệ thuật đòn bẩy, tả mây nẩy trăng, Nguyễn Du muốn dùng vẻ đẹp của Vân để làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều? Chẳng thế mà ông viết:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai"
Vẻ đẹp của Kiều đột nhiên xuất hiện sau những câu thơ thật hay miêu tả về Thúy Vân. Ở đây, Nguyễn Du đã khéo léo lồng vào trong câu thơ một sự so sánh thật nhẹ trước vẻ đẹp của hai nàng. Nếu như Vân xinh đẹp, "trang trọng khác vời" nhường ấy thì Kiều - chị của Vân lại "càng sắc sảo mặn mà" xinh đẹp hơn bội phần. Không chỉ về "sắc" đẹp mà còn cả "tài" hoa nữa: "so bề tài sắc lại là phần hơn". Những tính từ so sánh với độ tăng "càng", "lại" càng khiến người đọc có thêm những suy tư về nét đẹp của Kiều. Vẻ sắc sảo, mặn mà cùng tài sắc của Kiều còn hơn Thúy Vân một bậc, vậy không hiểu Kiều đẹp đến nhường nào?
Để miêu tả về Kiều, trước tiên, Nguyễn Du đã miêu tả thật rõ vẻ đẹp ngoại hình của Kiều. Đó là một vẻ đẹp vừa mang nét sắc sảo của trí tuệ hơn người, vừa có nét mặn mà, đằm thắm ở sâu thẳm tâm hồn. Vẻ đẹp ấy đầu tiên ánh lên trên gương mặt với sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành của nàng:
"Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh"
Đây quả là lời thơ thật đẹp miêu tả lại ánh mắt cùng gương mặt xinh đẹp của nàng. Nguyễn Du đã chọn để miêu tả ở đây bằng những từ ngữ, hình ảnh đẹp nhất, để dựng lên trước mắt chúng ta một dung mạo thực sự "mười phân vẹn mười" của Kiều. Một gương mặt với ánh mắt trong vắt, yên tĩnh, nhẹ nhàng, biêng biếc như làn nước mùa thu. Liệu có chăng ánh mắt nào đẹp và dịu dàng hơn ánh mắt ấy? Đôi mắt của một trang mĩ nhân tuyệt mĩ mà chỉ cần một ánh mắt nhìn thôi cũng đã khiến ta xao xuyến rồi. Không như Thúy Vân, Nguyễn Du miêu tả chi tiết toàn bộ gương mặt thì ở Thúy Kiều, ông lại chỉ tả điểm, lấy điểm để tả diện. Như chúng ta vẫn thường nói, "đôi mắt là cửa sổ tâm hồn" của một con người, vậy nên ở đây, Nguyễn Du đã miêu tả thật tinh tế đôi mắt của Kiều. Đôi mắt ấy vừa đẹp dịu dàng lại phảng phất nỗi buồn thăm thẳm của mùa thu. Không chỉ vậy, Nguyễn Du còn đặc tả đôi lông mày của Kiều như một nét núi mùa xuân "nét xuân sơn". Đó là một vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm, cuốn hút lạ thường. Và chỉ qua hai điểm đó, chúng ta cũng có thể nhận thấy được một tâm hồn vừa trong sáng vừa có chiều sâu của nàng Kiều. Ở đây, có thể thấy rằng, Nguyễn Du đã sử dụng một loạt những hình ảnh ước lệ của thiên nhiên như "thu thuỷ, xuân sơn" để miêu tả vẻ đẹp trong sáng của Kiều.
Vẻ đẹp của Kiều đã vượt ra khỏi những nét đẹp chuẩn mực thông thường của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Có phải vậy chăng nên "hoa ghen, liễu hờn" trước sắc đẹp của nàng:
"Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành"
Hoa, liễu - hai loài vật vốn luôn được dùng để miêu tả vẻ đẹp của một người con gái. Ở đây, nó cũng được dùng để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều. Thế nhưng, vẻ đẹp ấy chẳng những đẹp mà còn rạng rỡ, "thắm" đượm hơn cả sắc hoa khiến cho nó cũng phải ghen tỵ, và cành liễu kia cũng phải "hờn" tủi trước vẻ yểu điệu, xinh đẹp của Kiều. Nghệ thuật nhân hóa được Nguyễn Du khéo léo sử dụng trong câu thơ trên vừa để diện tả vẻ đẹp của Kiều vừa để ẩn dụ vào trong đó một sự hờn trách, ghen tỵ, đố kị của thiên nhiên, cuộc đời với nàng. Có chăng, chính ở đây, Nguyễn Du đã báo hiệu cho Kiều rằng cuộc đời nàng sẽ phải chịu đựng sự gian khổ, đau đớn bởi thiên nhiên vạn vật đã chẳng đồng lòng mà bao dung nàng? Nếu như vẻ đẹp của Thúy Vân khiến cho thiên nhiên nhẹ nhàng chịu "thua", chịu "nhường" nhịn trong hòa bình, thì vẻ đẹp của Kiều lại khiến cho trời đất "ghen, hờn" tức tưởi! Quả đúng là số phận nàng sẽ chẳng êm đềm, chảy trôi!
Không chỉ vậy, Nguyễn Du còn sử dụng thành ngữ nói quá "nghiêng nước nghiêng thành" để chỉ vẻ đẹp của nàng. Thành ngữ này dựa vào điển cố khi xưa sắc đẹp yêu kiều của người con gái đã khiến cho quân vương say đắm đến mức mất nước, vậy nên sau này, người ta mới dùng điển cố này để gợi tả vẻ đẹp của giai nhân. Vậy mới nói, Nguyễn Du đã thực sự đã dùng những từ ngữ đẹp nhất để miêu tả sắc đẹp của Kiều và chứng tỏ đó là một vẻ đẹp của một giai nhân tuyệt mỹ "khuynh quốc khuynh thành".
Vẻ đẹp về ngoại hình của Kiều được Nguyễn Du dựng lên chỉ bằng đôi ba câu ngắn ngủi. Bằng nghệ thuật lấy điểm tả diện, cùng những hình ảnh thơ ước lệ, ông đã vẽ lên bức họa chân dung nàng Kiều với vẻ đẹp của một trang giai nhân tuyệt thế. Vẻ đẹp của nàng quả giống bức tranh thủy mặc có núi, có nước trời thu, vừa trung hòa, êm dịu, lại vừa đằm thắm, thiết tha.
Sắc đẹp của Kiều kiêu sa nhường ấy, khiến người ta khen ngợi không ngớt thì tài năng của nàng cũng khiến họ phải trầm trồ tới mức thán phục rằng:
"Sắc đành đòi một tài đành họa hai
Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm
Cung thương làu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương
Khúc nhà tay lựa nên chương
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân"
Nếu như khi miêu tả Vân, Nguyễn Du chỉ chú trọng vào vẻ đẹp của nàng thì ở Thúy Kiều, người ta thấy ông không chỉ ưu ái Kiều về vẻ đẹp mà còn đặc tả thật kĩ tài năng của nàng. Sắc đẹp của nàng đẹp tựa nhường ấy, chim sa cá lặn là thế, nhưng tài năng của nàng còn nổi bật hơn. Người xưa vẫn thường quan niệm rằng tài năng của người con gái phải đủ cầm - kì - thi - họa, nhưng không mấy ai có thể được toàn tài ở bốn lĩnh vực này. Có chăng thì chắc hẳn người con gái ấy phải qua khổ luyện, gian truân từ bé mới đạt được thành tựu ấy. Thế nhưng với Kiều, tài năng của nàng là một tuyệt tác có một không hai ở đời, tất cả tài năng của nàng đều là thiên phú. Bất kì ở lĩnh vực nào, nàng cũng nổi bật cũng toàn tài. Nàng đã đạt đến mức lý tưởng về tài năng của người con gái trong xã hội phong kiến xưa. Từ khả năng vẽ tranh "thi họa" đến khả năng làm thơ, ngâm thơ "đủ mùi ca ngâm", tất cả đều khiến người khác phải trầm trồ, thán phục. Thế nhưng, nổi bật nhất trong tài năng của nàng là khả năng đàn hát, thi ca. Tài năng ấy của nàng đã vượt xa mọi người "làu bậc ngũ âm", thậm chí vượt xa những người con gái tài giỏi khác một bậc "ăn đứt hồ cầm một chương". Và khúc nhạc "bạc mệnh" của nàng sáng tác ra khi cất lên khiến ai ai cũng phải cất lòng sầu thương, đau đớn. Đó là khúc nhạc để nói lên một tâm tư đa cảm, một trái tim sầu muộn, một cuộc đời éo le. Khúc nhạc ấy có chăng sau này đã vận vào cuộc đời giông bão của nàng? Tuy vậy, phải nói, tài năng của nàng quả thật khiến người ta bội phục muôn phần.
Thế nhưng, ở đây, có vẻ như Nguyễn Du cũng khéo léo lồng vào đó một ẩn ý rằng cuộc đời của nàng sẽ não nề, "não nhân" tựa như khúc nhạc "bạc mệnh" của mình. Bởi sắc đẹp, tài năng của nàng đều vượt trội người thường, khiến cho cả trời xanh cũng phải đem lòng đố kỵ.
Tóm lại, Nguyễn Du đã thành công dựng lên bức chân dung của Thúy Kiều về cả sắc đẹp lẫn tài năng. Một vẻ đẹp tuyệt mỹ khiến cho trời xanh đố kị, một tài năng vượt trội khiến cho ai cũng phải thán phục, trầm trồ. Thế nhưng, phải chăng đó cũng là lời dự đoán số phận của nàng mà Nguyễn Du muốn gửi gắm bởi ông đã từng nói:
"Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau"
Phải, người có tài thường mang phận bạc "Có tài mà cậy chi tài/ Chữ tài liền với chữ tai một vần", người có sắc thường bị trời ghen "trời xanh quen thói má hồng đánh ghen". Và Kiều cũng không nằm ngoài vòng xoay đó của tạo hóa.
Bằng nghệ thuật lấy điểm tả diện cũng một loạt những hình ảnh ước lệ đẹp đẽ của thiên nhiên, Nguyễn Du đã vẽ lên bức tranh của nàng Kiều vừa đẹp về sắc lại đẹp về tài hoa. Khả năng khắc họa chân dung của ông cũng thật độc đáo và tinh tế: dùng vẻ đẹp của Thúy Vân để làm bật lên vẻ đẹp của Thúy Kiều - nghệ thuật đòn bẩy được sử dụng nhuần nhuyễn, sáng tạo. Bức tranh của hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân cùng được sử dụng những hình ảnh ước lệ, thế nhưng bức tranh chân dung hiện lên lại một đậm một nhạt. Tuy vậy, ngòi bút tài hoa của Nguyễn Du cũng đã khiến chúng ta thấy rõ được chân dung của cả hai nàng, đặc biệt là tài năng và sắc đẹp của Kiều.
https://thuthuat.taimienphi.vn/cam-nhan-ve-ve-dep-va-tai-nang-cua-thuy-kieu-trong-chi-em-thuy-kieu-41715n.aspx
Khép lại những câu thơ, người ta thấy đọng lại trong lòng là vẻ đẹp rạng rỡ của Kiều cùng tài năng xuất sắc của nàng. Có thể nói rằng, có mấy người con gái có được tài sắc vẹn toàn nhường ấy. Bút pháp miêu tả tài hoa của Nguyễn Du đã thật khiến chúng ta phải ngưỡng mộ. Thúy Kiều quả là một người con gái mà bất cứ ai cũng ao ước được gặp gỡ một lần. Quả thật, chúng ta đã cảm nhận cảm hứng ngợi ca sắc đẹp cùng tài năng mà Nguyễn Du trân trọng dành cho nàng Kiều của mình.