2.
Lão Hạc là người hàng xóm của tôi, cuộc sống của lão rất nghèo khổ. Vợ lão mất sớm, lão ở vậy một mình nuôi người con trai duy nhất của mình khôn lớn, trưởng thành. Những tưởng, khi con trai lão trưởng thành, cha con lão sẽ có cuộc sống tốt đẹp hơn nhưng người con trai của lão vì không có tiền cưới vợ, phẫn chí đã bỏ đi đồn điền cao su biệt tích, để lại mình lão cùng tuổi già đau ốm, nghèo túng. Hằng ngày, lão sống cùng cậu Vàng trong túp lều nhỏ và cậu Vàng cũng chính là người bạn thân thiết nhất của lão. Nhưng biết làm sao khi cái nghèo, cái đau ốm cứ bủa vây lấy cuộc sống của lão để rồi cuối cùng lão phải bán con chó ấy. Tôi đã được chứng kiến cảnh lão Hạc bán đi cậu Vàng - một cảnh tượng thật xúc động, xót xa, khiến tôi mãi không quên.
Tôi vẫn nhớ như in buổi chiều ngày hôm ấy, lúc trời chạng vạng tối, đó cũng là lúc tôi đi làm đồng về qua nhà lão Hạc. Hôm nay tôi chợt thấy nhà lão có đông người hẳn lên, những tưởng con trai lão đã về nhưng không, nhìn dáng vẻ lão lúc ấy chả có chút gì vui sướng cả mà ngược lại một nỗi buồn, khổ đau đang hiện lên trên gương mặt khắc khổ của lão. Từ ngoài cổng nhà nhìn vào, tôi thấy lão đang cho cậu Vàng ăn, nhưng chả lão chả chuyện trò cùng cậu Vàng như ngày thường tôi vẫn thấy mà chỉ nhìn nó với ánh mắt trìu mến nhưng đầy vẻ tội lỗi. Cạnh lão và cậu Vàng lúc ấy tôi còn thấy thắng Mục và thằng Xiên, tôi thầm hiểu ra mọi chuyện - lão đang muốn bán cậu Vàng. Và quả đúng như tôi dự đoán, lúc cậu Vàng đang ăn thì thằng Mục đang nấp ở phía trong nhà, vội vàng tóm lấy hai cẳng sau nó dốc ngược nó lên. Và rồi, cứ như thế thằng Mục với thằng Xiên, hai thằng chúng nó trói chặt cả bốn chân nó lại. Đó cũng là lúc tiếng con chó ăng ẳng vang lên, nó cứ ư ử, ư ử, giương cặp mắt to của mình như oán trách lão Hạc. Dường như, lão không dám nhìn vào nó - người bạn tri kỉ của lão suốt quãng thời gian con trai lão đi vắng. Rồi gương mặt của lão, đột nhiên những vết nhăn xô lại với nhau, những giọt nước mắt cứ thế lăn dài trên gương mặt với đầy những nếp nhăn khắc khổ của người từng trải. Rồi lão khóc, khóc hu hu như một đứa trẻ rồi cứ thế nhìn dáng hình cậu Vàng xa dần ngôi nhà của lão với cặp mắt đầy những vẻ ăn năn, ân hận và khổ đau. Có lẽ, từ trước đến giờ, tôi chưa bao giờ thấy lão khóc và đau khổ đến như vậy. Và có lẽ, điều này sẽ ám ảnh cụ mãi không thôi, nỗi đau ấy sẽ còn mãi cạnh lão trong suốt những tháng ngày về sau.
Nhìn lão như vậy, tôi thấy thương lão thật nhiều và cũng thật cảm động trước tình cảm, tấm lòng của lão, tôi muốn chạy vào an ủi lão nhưng lại sợ làm một người giàu lòng tự trọng như lão bị tổn thương nên đành quay về nhà. Đã nhiều năm trôi đi, nhưng nét mặt khắc khổ, đau đớn và ánh mắt đầy vẻ dằn vặt, ăn năn của lão Hạc lúc bán cậu Vàng cứ vẫn mãi trong tâm trí tôi.