I. Dàn ý của bài văn tự sự
Giải câu 1 (Trang 92 – 94 SGK ngữ văn 8 tập 1)
Đọc bài văn Món quà sinh nhật của Trần Hoài Dương và trả lời các câu hỏi:
a) Bài văn trên có thể chia làm ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. Hãy chỉ ra ba phần đó và nêu nội dung khái quát của mỗi phần.
b) Lần lượt tìm và chỉ ra các yếu tố sau:
– Truyện kể về việc gì? Ai là người kể chuyện (ở ngôi thứ mấy)?
– Câu chuyện xảy ra ở đâu? Vào lúc nào? Trong hoàn cảnh nào?
– Chuyện xảy ra với ai? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Tính cách của mỗi nhân vật ra sao?
– Câu chuyện diễn ra như thế nào? (Mở đầu nêu vấn đề gì? Đỉnh điểm câu chuyện ở đâu? Kết thúc ở chỗ nào? Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ?)
– Các yếu tố miêu tả, biểu cảm được kết hợp và thể hiện ở những chỗ nào trong truyện? Nêu tác dụng của những yếu tố miêu tả và biểu cảm này.
c) Những nội dung trên (câu b) được tác giả kể theo thứ tự nào? (Tuần tự theo thời gian trước – sau hay có gì đảo ngược, từ hiện tại nhớ về quá khứ).
Trả lời:
Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự
a) – Mở bài (từ đầu… bày la liệt trên bàn): cảnh buổi lễ sinh nhật.
– Thân bài (tiếp … chỉ gật đầu không nói) : món quà sinh nhật của Trinh tặng Trang.
– Kết bài (còn lại): cảm nghĩ của Trang về món quà sinh nhật.
b) Các yếu tố:
– Bài văn kể về ngày sinh nhật của Trang, về món quà độc đáo của Trinh. Người kể là Trang ở ngôi thứ nhất.
– Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang vào buổi sinh nhật, khi mọi người đều đến mừng sinh nhật Trang, chỉ có thiếu Trinh là người bạn thân.
– Chuyện xảy ra với các nhân vật: Trang, Thanh, anh Toàn, Trinh, các bạn Trang. Trinh là nhân vật chính.
– Câu chuyện diễn ra: bắt đầu từ buổi sinh nhật, từ chuyện Trinh mãi chưa tới khiến Trang trách móc và lo lắng. Đỉnh điểm của câu chuyện ở việc Trinh đến mang theo món quà độc đáo, và Trang nhận ra “âm mưu” mà Trinh từng nói. Sự bất ngờ nằm ở kỉ niệm đẹp của Trang và Trinh trong vườn ổi.
– Yếu tố miêu tả và biểu cảm kết hợp khi tả người ra vào tấp nập, tả chiếc bình hoa, cành ổi, chùm quả, trong câu trách của Trang, cảm giác Trang khi nhớ lại kỉ niệm.
c) Những nội dung của ý (b) được tác giả kể theo trình tự thời gian của buổi sinh nhật và sự hồi tưởng đưa trở ngược quá khứ.