Có một bộ phim hoạt hình nổi tiếng mà tôi nghĩ ai trong chúng ta cũng đã từng xem qua, và đó là bộ phim Tom và Jerry. Hầu như không ai là không biết về câu chuyện giữa chú mèo Tom khốn khổ và chú chuột tinh quái Jerry, và nó là một phần ký ức trong tuổi thơ của tôi. Bộ phim kể về cuộc sống dưới một mái nhà giữa hai kẻ thù Tom và Jerry, và dĩ nhiên mèo và chuột thì khó mà thân thiết với nhau được. Bà chủ của Tom là một người rất sợ chuột, vậy nên bà ta luôn yêu cầu Tom phải bắt cho được chú chuột nhỏ đang sống trong một cái hang mà chú đào trên vách tường. Tom thì lại là một chú mèo có phần hơi lười biếng, và thường cậu ấy phải đuổi bắt Tom để không bị bà chủ mắng hoặc là để đổi lấy một bữa ăn ngon. Đôi khi chuột Jerry cũng bày ra nhiều trò đùa tinh quái để trêu chọc Tom như là giật lông hoặc uống trộm hết sữa của chú mèo ấy. Một nhân vật khác trong phim là chú chó Spike, và chú ta thì không có vẻ gì là thích mèo Tom cho lắm. Trong những màn rượt đuổi của hai nhân vật chính, đôi khi chúng chạy ra vườn – nơi ở của Spike – và làm phiền đến giấc ngủ của chú ta. Hầu hết thời gian thì Tom sẽ là người hứng chịu cơn giận của Spike trong khi Jerry được một tràng cười lớn. Cốt truyện đơn giản là thế nhưng bộ phim Tom và Jerry luôn thu hút được đông đảo khán khả ở nhiều lứa tuổi nhờ vào các nhân vật đáng yêu và tình tiết vui nhộn. Dù đã nhiều năm trôi qua, nhưng các kênh truyền hình vẫn thường xuyên chiếu lại bộ phim này, và đây là món ăn tinh thần không thể thiếu của các em nhỏ.

“Vườn” có những đoạn hình cho thấy các lỗi thường gặp của một người bắt đầu cầm máy quay: đặt máy lệch,
sử dụng chức năng zoom ra vào, lấy nét mờ, v.v Những đoạn “lỗi” như vậy không bị cắt đi. Có thể vì những cảnh ấy là quan trọng, nhưng có lẽ quan trọng hơn là một điều giản dị: việc làm phim chính là một phần của bộ phim và không nhất thiết phải loại đi sự vụng dại của những lần đầu cầm máy trong một nỗ lực tìm hiểu và phản ánh bi kịch của chính mình. Những lỗi kĩ thuật ấy đều diễn ra khi tác giả hướng máy quay vào người mẹ, từ xa. Còn những cảnh quay khu vườn thì vẫn đẹp. Tôi thích những sắc màu khác nhau của lá cây và cái không khí của một mùa đông lành lạnh được gợi lên.
Phim sử dụng nhiều cấu trúc song song, đặc trưng của ngôn ngữ thơ.
Cấu trúc song song thứ nhất là khu vườn và kí ức của người mẹ. Từ cửa sổ phòng tác giả nhìn ra, khu vườn bỏ hoang tạo thành một khoảng lặng không gian, một điểm ngưng của thời gian. Nó vừa tương đồng, vừa đối lập với kí ức xấu xí của người mẹ về người chồng cũ của mình- bố của tác giả. Người đó là “nguyên nhân của mọi bất hạnh trong đời” và thái độ lạnh lùng của người mẹ với cậu con trai được thử lý giải như sự lảng tránh bóng hình của người bố. Chuyện ngày xưa diễn ra như thế nào không rõ. Người mẹ tránh đụng chạm tới vết thương lòng, không muốn để nó tấy lên đau đớn nhưng lại như muốn giữ cho nó không lành trở lại. Giống như sự bỏ hoang một khu vườn chính là sự giữ gìn khu vườn ấy. Nhưng khu vườn là một vùng bình yên để lòng người cô đơn bấu víu, thương mến và bầu bạn, còn kí ức của người mẹ lại là một nỗi day dứt khôn nguôi khiến người ta trở nên cô đơn.
Cấu trúc song song thứ hai là hình ảnh bà chăm sóc cháu, xuất hiện ở đầu, giữa và cuối phim. Hình ảnh đó tạo nên một sự nhập nhòa giữa quá khứ và hiện tại, giữa những mong ước và thực tế diễn ra. Người bà và đứa cháu- thoáng nhìn qua như người mẹ và tác giả hồi còn nhỏ- gọi về một khoảng tuổi thơ. Nhưng tuổi thơ ấy lại là một tuổi thơ không có. Người ta sớm nhận ra đây là hiện tại: người bà với đứa cháu trai của mình, còn giữa người mẹ với con trai vẫn là khoảng cách.
Hai cấu trúc ngôn ngữ nói trên lại song song với nhau: Người con nâng niu một khu vườn hoang. Người mẹ chăm chút đứa cháu. Bộ phim chắt chiu yêu thương. Có lẽ mẹ và con có vấn đề về giao tiếp nhiều hơn là vấn đề về thương yêu. Người ta có tình, muốn yêu nhau, nhưng lại chẳng đến với nhau, ngay cả khi sống chung dưới mái nhà và có mối quan hệ ruột thịt không thể gần hơn. Phim có cảnh mẹ và con cùng ngồi lại với nhau nói chuyện. Nhưng người mẹ đứng lên không nói nữa, và tiếng của người con còn văng vẳng: “Mợ nói thế là sai rồi!”
“Vườn” làm tôi nhớ đến câu hỏi: “Tại sao người ta lại phải xem phim về vấn đề cá nhân của bạn?” Bản thân tôi có quan hệ không hẳn tốt đẹp với bố mẹ… Nhưng tôi không tìm thấy sự đồng cảm hay một bài học cho bản thân. Có lẽ đơn giản vì tôi là một cá tính khác, ở một hoàn cảnh khác. Đối với tôi, mối quan hệ không tốt đẹp với bố mẹ chuyển hóa thành một sự đấu tranh nhọc nhằn với bản thân và xã hội. Nó không còn là chuyện giữa tôi và bố mẹ tôi nữa mà xâm nhập vào hầu hết những vấn đề tôi gặp phải. Tôi chờ đợi sự khai thác sâu sắc những ảnh hưởng ghê gớm của sự không hòa hợp với mẹ lên đời sống của con. Và có lẽ đó là một lý do khiến tôi không có cảm giác thỏa mãn khi xem xong “Vườn”.
Nhưng thật ra hài lòng hay tìm được sự đồng cảm cũng chỉ là một trong những cảm xúc nên có mà thôi, chứ không phải là một hiệu ứng mà một bộ phim hay cần phải mang lại.