Bài viết tham khảo

Mỗi chúng ta khi trưởng thành đều mang theo bên mình hành trang từ quê hương thân yêu. Đó là gia đình, là những kỉ niệm ấu thơ, là những hình ảnh in sâu trong tâm trí. Và còn là hương vị của quê hương, hương vị thuộc về loại quả đặc trưng quê mình. Loại quả đặc trưng của quê hương tôi là quả vải.

Dù không phải những địa danh nổi tiếng như Thanh Hà (Hải Dương), Hưng Yên, Lục Ngạn (Bắc Giang) nhưng quả vải ở quê hương tôi lại khiến mỗi người con xa quê luôn da diết nhớ về.

Vải là loại cây ăn quả thân gỗ vùng nhiệt đới, có nguồn gốc từ miền nam đất nước Trung Quốc. Quả vải xuất hiện ở Việt Nam vào khoàng thế kỉ thứ 8 tại Hồng Châu (Hải Dương). Sau này Hải Dương đã trở thành xứ sở của quả vải. Giống vải được ưa chuộng nhất ở Việt Nam cũng là vải thiều Thanh Hà – Hải Dương. Tuy nhiên, vải được trồng nhiều nhất say này lại ở huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Có một giống vải khác chín sớm hơn, có tên gọi dân gian là "vải tu hú” nguyên nhân có lẽ là do trùng thời gian chim tu hú di cư về.

Quả vải có nhiều loại khác nhau nhưng nổi tiếng nhất là vải Thiều. Quả vải mọc ra từ những cành của cây thân gỗ cao hàng chục mét, gốc cây to, màu nâu, da sần sùi. Thân cây vải to khoảng một vòng tay ôm. Lá cây gần như hình thoi, màu xanh đậm. Hoa ra từng chùm màu trắng, cơn mưa xuân qua đi hoa vải đã bắt đầu kết trái. Từ mỗi chùm hoa trắng mọc ra những chùm quả be bé. Quả vải hình cầu hoặc hình trứng, vỏ sần sùi như có gai trên bề mặt, sờ tay vào có cảm giác thô ráp. Ban đầu, quả vải màu xanh non, lớn hơn màu xanh sẫm. Rồi một ngày tháng 6, tháng 7, tu hú kêu tha thiết bồi hồi trên đồng quê, quả vải rủ nhau cùng chín rộ. Khi vải chín, những cái gai đỡ nhọn hơn, và màu cũng đỏ sậm hơn. Lúc ấy, nhìn từ xa, cây vải như một mâm xôi gấc đầy. Bóc lớp vỏ ra, bên trong quả vải là lớp cùi màu trắng đục, mọng nước bao bọc lấy hạt vải nhỏ màu đen hoặc ánh nâu. Hương vị quả vải ngọt lijmhoajwc cũng có loại ngọt ngọt, chua chua, mùi thơm rất quyến rũ.

Để có được những quả vải ngọt thơm, mát lành, người ta phải bỏ công chăm sóc, vun trồng rất vất vả. Cây vải trồng xuống đất khoảng hơn một năm trở nên mới ra quả. Lúc đầu sẽ ít và không đều, cây vải trên 10 tuổi ra quả đều hơn. Quả vải không ưa thời tiết nóng ẩm nên khi hái về phải bảo quản hoặc dùng luôn, chế biến thành dạng có thể giữ lâu.

Quả vải có vai trò và giá trị rất lớn. Quả vải là một trong những loại hoa quả của nước ta được xuất khẩu nhiều ra nước ngoài và được bạn bè quốc tế yêu thích. Đó là nguồn thu nhập chính của rất nhiều gia đình ở Hải Dương, Bắc Giang. Trong quả vải chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, vitamin có lới cho sức khỏe con người. Quả vải cũng được dùng chữa các bệnh đau răng, đau bụng. Mỗi mùa hè, trong tiết trời nóng nực, những thịt quả vải mát lạnh, ngọt lịm chính là thứ nước giải khát ngon nhất. Không những thế, ngày nay người ta còn chế biến vải để làm kẹo, làm  kem, hay sấy khô làm vải hộp vừa ngon lại có giá trị kinh tế cao. Đó là món quà mà rất nhiều người lựa chọn để gửi tặng người thân, bạn bè. Thời xa xưa, vải là loại quả quý được đem tiến vua. Quả vải đi vào trong cả thi ca như tác phẩm “Thương nhớ mười hai” của Vũ Bằng, tượng trung cho hương vị của dân tộc Việt.

Quả vải chỉ là một trong số rất nhiều loại quả của quê hương Việt Nam. Nhưng nó mang một hương vị riêng, đó là hương vị thân thương của quê nhà – nơi tôi sinh ra và lớn lên. Mai sau, khi xa quê, hương vải chín mỗi mùa tu hú gọi bầy có lẽ chính là hương vị tôi lưu luyến nhất.