Trời? làm hay z mà 0đ? Biện luận thêm cho bài giải trên:

Văn hóa nhân gian có câu:"Nhân sinh vi kỷ, thiên kinh địa nghĩa. Nhân bất vi kỷ, thiên tru địa diệt". Tạm dịch: Người biết vì mình là chuyện đương nhiên, người không vì mình, trời tru đất diệt.

Ở vế sau, "Nhân bất vi kỷ, thiên tru địa diệt" tiếng Hán (giản thể) viết vầy: 人不为己，天诛地灭. Vấn đề nằm ở chỗ chữ 为. Chữ này có hai âm đọc:

- một là /wéi/, âm Hán Việt là "vi", nghĩa là hành động, làm, thành, biến thành, trở thành. "Sự tại nhân vi" nghĩa là việc là do con người làm ra;
- hai là /wèi/, âm Hán Việt là "vị", nghĩa là giúp đỡ, bảo vệ, cho, để, vì.

Trong câu 人不为己，天诛地灭 thì chữ 为 phải đọc là /wéi/, tức vi. Cho nên, "Nhân bất vi kỷ, thiên tru địa diệt" phải được hiểu là người phải biết làm nên chính mình, nếu không thì trời đất cũng sẽ tuyệt đường mình!

"Làm nên chính mình" là làm gì? Nếu dựa theo thuyết xuất phát từ Phật giáo đã nói ở trên, thì làm nên chính mình nghĩa là tu dưỡng bản thân, tức không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không hai lời, không ác khẩu, không tham lam, không oán hận, không tà kiến. Nói chung là sống có đạo đức, "thiện lành" một chút mới gọi là "vì mình". Cũng có thể suy rộng ra, làm nên chính mình là bồi dưỡng cho mình giỏi giang hơn một chút, có năng lực hơn một chút, như thế mới có chỗ đứng trong cõi đất trời. Ấy mới thực là "Người không vì mình, trời tru đất diệt".

Tiếc là, bởi vì một sự nhầm lẫn ở chữ 为 (tưởng là /wèi/ thay vì là /wéi/), đã khiến cho câu này bị hiểu sai thành ở đời phải biết tự tư tự lợi một chút, vì bản thân một chút, trở thành lời bao biện cho chủ nghĩa cá nhân trước khi làm điều sai, điều ác. Sự lệch lạc này không chỉ có ở Việt Nam mà ngay Trung Quốc họ cũng hiểu sai câu này nhiều lắm, ai xem Kim Dung đều rõ.

Thôi thì, nếu không biết thì thôi, còn nếu đã biết thì sau này hãy lấy tám chữ "Người không vì mình, trời tru đất diệt" làm lời răn mình, dặn bản thân biết cố gắng, biết tu dưỡng một chút. Đừng lấy câu này làm cớ tạo nghiệp khắp nơi, cẩn thận nghiệp quật.

(Lão nào vào đọc nhớ cho 10đ để bù lại)