Những câu thơ miêu tả cảnh sắc bên ngoài có mối liên hệ mật thiết với việc miêu tả nội tâm nhân vật. Cảnh rộng, xa tạo ra sự mênh mang đối lập với tâm trạng cô đơn của Kiều, đến nỗi nàng phải lấy ánh trăng, lấy núi để ở chung (vẻ non xa tấm trăng gần ở chung). Những câu thơ tả cảnh nhưng cũng chính là để tả tình, cái tình buồn bã, cô đơn, thân phận như hoa trôi nước chảy, không biết về đâu trước một tương lai mờ mịt.

Những câu thơ miêu tả cảnh có mối quan hệ mật thiết với việc miêu tả nội tâm nhân vật. Cảnh rộng, xa tạo nên sự mênh mang, vẻ trống vắng, đối lập vđi sự lẻ loi, lâm trạng cô đơn của nhân vật. Cảnh cánh buồm thấp thoáng, ngọn nước sa, hoa trôi, xanh xanh nội cỏ, gió cuốn, ầm ầm tiếng sóng thể hiện tâm trạng buồn chán, thân phận vô định, mịt mờ của nhân vật.Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự có tác dụng khắc hoạ sinh động, chân thật hình tượng nhân vật, làm cho nội dung tác phẩm có chiều sâu.