Lão Tử có câu rằng, “Đường đi ngàn dặm, bắt đầu từ bước đầu tiên”, (thiên lý hành trình thủy vu túc hạ). Câu nói ngắn gọn, hàm nghĩa sâu xa cũng là lời nhắn nhủ cho những ai đang muốn mở ra một con đường.

    Thành ngữ này xuất phát từ chương 64 sách “Lão Tử”: “Hợp bao chi mộc, sinh vu hào mạt; cửu tằng chi thái, khỏi vu lũy thổ; thiên lí chi hành, thủy vu túc hạ”, nghĩa là các vòng vân gỗ manh nha từ những vòng rất mỏng, đài cao chín tầng được xây lên từ đống đất nhỏ, đường đi ngàn dặm bắt đầu từ bước đầu tiên.

    Thành ngữ này bắt đầu từ điển đích thời Xuân Thu, triết gia nổi tiếng Lão Tử cẩn thận dựa vào quy luật phát triển của vạn vật đã chỉ ra: giải quyết vấn đề nên bắt đầu từ lúc mà nó chưa xảy ra, trị quốc nên bắt đầu từ lúc trước khi bạo loạn, cũng như cây to trưởng thành từ một ngọn nhỏ, tháp cao chín tầng hình thành từ từng giỏ từng giỏ bùn đắp nên, nghìn dặm đường đi cũng bắt đầu từ một bước chân.

    Thành ngữ này nói lên một đạo lí không thể đơn giản hơn, một con đường chỉ có thể từng bước từng bước đi tới mới có thể đến đích. Khó khăn có to lớn hơn đi chăng nữa, chỉ cần cẩn thận làm từng chút một đều có thể giải quyết ổn thỏa.

    Có rất nhiều đạo lý ở đời mà ai ai cũng biết, nhưng cũng có những bài học lớn chỉ được rút ra từ những va vấp nhỏ nhặt trong đời sống thường ngày, có nhỏ mới thành lớn, biết gom góp để từ đó có thể thu được thành công thật sự.

Hành trình vươn tới vạch đích của những dự định, ước mơ của con người luôn được tạo nên từ nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, sự khởi đầu đóng vai trò ý nghĩa quan trọng: "Và đột nhiên bạn chỉ cần biết rằng đã đến lúc để bắt đầu một cái gì đó mới và tin tưởng vào điều kì diệu của sự khởi đầu" (Meister Eckhart). Bàn về vấn đề này, có ý kiến cho rằng: "Cuộc hành trình ngàn dặm nào cũng phải bắt đầu bằng một bước đi bé nhỏ đầu tiên".

"Hành trình vạn dặm" là chặng đường dài, đồng thời là cách nói hình ảnh cho những mục đích lớn lao cùng sự thành công của con người, còn "bước đi nhỏ bé đầu tiên" là cách nói ẩn dụ cho những hành động, việc làm nhỏ bé, giản đơn mang tính chất khởi đầu và thiết thực. Như vậy, câu nói "Cuộc hành trình ngàn dặm nào cũng phải bắt đầu bằng một bước đi bé nhỏ đầu tiên" đã khẳng định vai trò của những bước đi đầu tiên, đồng thời để lại một bài học triết lí sâu sắc về đường đời: Sự thành công được tạo nên từ những hành động, việc làm tưởng chừng như hết sức bình dị.

Như chúng ta đã biết, để hoàn thiện bất cứ hành trình, mục tiêu nào, con người cũng đều phải xuất phát từ những bước đi nhỏ bé - những hành động cụ thể nhất. Cũng giống như vô vàn những giọt nước từ những con suối, những dòng sông cùng dòng thủy lưu sẽ tạo nên biển cả và những đại dương bao la, rộng lớn; hay tình yêu đối với đất nước được kiến tạo từ biểu hiện cụ thể của tình yêu đối gia đình, quê hương và cội nguồn,... thì sự thành công của con người cũng do rất nhiều yếu tố quyết định, trong đó những "bước đi nhỏ bé đầu tiên" đóng vai trò quan trọng. Đó là việc con người dám bước đi và không ngần ngại nỗ lực, cố gắng, dám nghĩ, dám hành động bằng những bước tiến cụ thể.

Nếu không bước đi, vị trí của con người sẽ mãi ở vạch xuất phát, không thể bước đến thành công. Đặc biệt, mỗi bước đi dù nhỏ bé đều đem đến cho con người sự trải nghiệm và những bài học kinh nghiệm quý giá để xây dựng nền móng cho sự thành công ở vạch đích, giống như ông cha ta từng khẳng định: "Đi một ngày đàng, học một sàng khôn". Thực tế cuộc sống đã chứng minh, tất cả thành công của con người đều được tạo nên từ việc tích lũy qua việc trải nghiệm. Những phát minh vĩ đại của các nhà bác học bắt nguồn từ những thí nghiệm tưởng chừng như rất đơn giản. Hay như hành trình tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc thoát khỏi ách xiềng xích nô lệ của Chủ tịch Hồ Chí Minh được tạo nên từ những bước chân ra đi của người tại bến cảng nhà Rồng lịch sử. Như vậy, nếu không có những bước đi đầu tiên, con người sẽ không thể chạm tay đến thành công và hoàn thiện hành trình mà mình đã hoạch định.

Bên cạnh những con người sẵn sàng trở thành người tiên phong qua những bước đi đầu tiên, trong cuộc sống của chúng ta vẫn còn tồn tại những người sống thụ động, hèn nhát. Họ không dám bước đi để đạt được mục đích của bản thân, ngược lại luôn trông chờ vào những điều may mắn theo tâm lí: "Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau".

Như vậy, để hoàn thiện bất cứ hành trình nào, con người cần xác lập mục tiêu và dũng cảm thực hiện bằng những hành động cụ thể, thiết thực. Những bước đi dù là nhỏ bé cần được thực hiện bằng thái độ nghiêm túc và thận trọng, tránh sự hời hợt để có thể đạt được kết quả tốt nhất trong suốt hành trình.