Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 76, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

    Bài thơ cũng giống như bài Sông núi nước Nam đều làm theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật:

- Số câu: 4

- Số chữ trong mỗi câu: 7

- Hiệp vần: chữ cuối câu 1, 2, 4 (yên - biên - điền)

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 77, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Cụm từ "nửa như có nửa như không” có nghĩa là phong cảnh mờ ảo, nửa có nửa không, nửa thực nửa ảo.

- Quang cảnh gợi lên: làng xóm đang chìm mờ trong sương khói, cái thực, cái ảo tạo sự mơ màng, nên thơ.

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 77, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

    Trong bài thơ, cảnh vật được miêu tả vào lúc hoàng hôn, khi ánh mặt trời đã tắt với các chi tiết:

- Ánh sáng, màu sắc: mờ mờ như khói phủ.

- Âm thanh: tiếng sáo thổi dắt trâu về.

- Cảnh vật: đàn trâu đi, từng đôi cò trắng bay dưới cánh đồng.

Câu 4

Trả lời câu 4 (trang 77, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Cảnh tượng buổi chiều ở phủ Thiên Trường là khung cảnh thôn quê thơ mộng và thanh bình.

- Tâm trạng của tác giả: Tâm trạng của tác giả vô cùng say đắm trước vẻ đẹp nơi thôn dã, lòng trào dâng một tình yêu tha thiết đối với quê hương, đất nước thân thương.

Xem thêm:

• Vẻ đẹp thiên nhiên trong: Thiên trường vãn vọng (Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra)
• Soạn bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra (Thiên trường vãn vọng) (Chi tiết)

Câu 5

Trả lời câu 5 (trang 77, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Tác giả của bài thơ là một ông vua có tâm hồn thi sĩ, gắn bó với làng quê và vô cùng yêu nước, thương dân.

- Qua đó cho thấy thời đại nhà Trần là một thời đại hưng thịnh, cuộc sống nhân dân yên bình ấm no. Thời đại ấy có những bậc minh quân yêu dân, yêu nước, ngày đêm lo nghĩ xây dựng một cuộc sống thái bình, hạnh phúc

Luyện tập

Trả lời câu hỏi trang 72 SGK Ngữ văn 7 tập 1

Đoạn văn tham khảo 1:

Con đường dài hẹp đằng xa kia đang khuất đi những bóng đen, đó là đàn trâu với những cậu mục đồng thổi sáo. Tiếng sáo vi vu vang khắp cánh đồng. Đồng xanh bát ngát nay vàng tối dưới ánh tà dương, nổi sắc lên đàn cò trắng nhẹ nhàng lướt qua những cọng lúa non và đáp cánh. Cảnh vật như du dương đưa ta vào một trời ảo ảnh.

Đoạn văn tham khảo 2:

Bóng chiều dần buông xuống, mặt trời khuất dần sau ngọn núi. Những cánh cò tìm về chốn bình yên sau một ngày kiếm ăn vất vả. Những cơn gió thoảng qua xua dần không khí nóng bức, để lại cảm giác êm dịu và mát mẻ  ngày hè. Đàn trâu thong dong bước về chuồng trên con đường làng quen thuộc, nhè nhẹ ve vẩy chiếc đuôi. Những chú bé ngồi vắt vẻo trên lưng trâu, tay cầm sáo thổi vang. Cảnh làng quê thật yên bình và gần gũi biết bao.

Bố cục

Bố cục: 2 đoạn

- Phần 1 (Hai câu đầu): Gợi tả cảnh làng quê trong ánh chiều tà mênh mang, yên ả.

- Phần 2 (Hai câu cuối): Bức tranh về cảnh đồng quê, dân dã, bình yên.

ND chính

Câu 1 (trang 76 Ngữ Văn 7 Tập 1):

Bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra giống bài thơ Sông núi nước Nam đã học vì cùng là thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

Một số đặc điểm của thể thơ đó và thể hiện qua bài thơ này như sau :

   + có bốn câu, mỗi câu bảy chữ

   + gieo vần ở các chữ cuối câu 2 và 4( biên, điền)

Câu 2 (trang 77 Ngữ Văn 7 Tập 1):

Cụm từ nửa như có nửa như không (bán vô bán hữu) có nghĩa là mơ hồ không rõ , lúc có lúc không huyền ảo vi diệu

Quang cảnh được gợi lên ở câu thơ thứ hai là cảnh chiều tàn. Không khí êm đềm tĩnh lặng thanh bình mọi vật chìm dần vào sương khói mơ hồ huyền ảo rất thơ rất mộng

Câu 3 (trang 77 Ngữ Văn 7 Tập 1):

Câu 3 (trang 77 Ngữ Văn 7 Tập 1):

   Trong bài thơ cảnh vật được miêu tả vào lúc chiều về sắp tối, gồm những chi tiết:

+ ánh sáng, màu sắc mờ mờ như khói phủ( Trước xóm sau thôn tựa khói lồng/ Bóng chiều man mác.... )

+ âm thanh: tiếng sáo thổi dắt trâu về

+ cảnh vật: đàn trâu đi, từng đôi cò trắng bay dưới đồng (Mục đồng sáo vẳng trâu về hết/ Cò trắng từng đôi liệng xuống đồng)

Câu 4 (trang 77 Ngữ Văn 7 Tập 1):

Cảnh tượng buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường là khung cảnh thôn quê đơn sơ mà đậm đà sắc quê hồn quê

Tâm trạng của tác giả vô cùng say đắm trước vẻ đẹp nơi thôn dã và yêu thiết tha vẻ đẹp bình dị ấy.

Câu 5 (trang 77 Ngữ Văn 7 Tập 1):

Sau khi hiểu bài thơ sực nhớ tới tác giả là một ông vua em thấy rất ngạc nhiên. Dù ở địa vị tối cao nhưng tâm hồn ông vua ấy vẫn gắn bó máu thịt với quê thôn dã. Quả là một tâm hồn cao đẹp!

Qua đó có thể thấy thời đại nhà Trần là một thời đại hưng thịnh dân sống yên bình ấm no, thời đại ấy có những bậc minh quân yêu dân yêu nước ngày đêm lo nghĩ xây dựng một cuộc sống thái bình ấm no hạnh phúc

Đoạn văn tham khảo

Mặt trời khuất dần sau ngọn núi, nắng chiều dần dần tắt. Những cánh cò nhẹ nhàng bay về nơi trú ngụ. Không khí nóng bức đã được thay thế bằng những cơn gió mát rượi. Xa xa từng đàn trâu thong dong bước về chuồng, trên lưng chúng là các cậu bé mục đồng đang say sưa thổi sáo. Tiếng sáo cao vút ngân nga vang vọng vào không gian tĩnh mịch của buổi chiều tà. Khung cảnh làng quê thật thanh bình và yên ả biết bao !