Trong gia đình nhà họ Vương có hai cô con gái đến tuổi cập kê, cô nào cũng xinh đẹp bội phần. Thúy Vân là em gái, có vẻ đẹp thật phúc hậu: khuôn mặt đầy đặn như vầng trăng đêm rằm, lông mày nở nang cân đối như đôi râu ngài, lời nói đoan trang, nụ cười đẹp như hoa như ngọc, mái tóc đầy mượt như mây, nước da trắng ngần như tuyết. Vẻ đẹp của nàng sánh với những gì đẹp đẽ nhất trong thiên nhiên, đến trăng – hoa - tuyết - ngọc cũng phải thua, phải nhường.

So với em gái, Thúy Kiều có vẻ đẹp mặn mà hơn và tài sắc vẹn toàn. Đôi mắt Thúy Kiều so sánh với làn nước mùa thu trong sáng, long lanh ; vẻ đẹp của đôi lông mày như nét núi yểu điệu mùa xuân; và nhấn mạnh đó là một vẻ đẹp khiến những loài cây hoa đẹp của phải tị nạnh, hờn ghen, một vẻ đẹp khiến nghiêng nước nghiêng thành. Về tài năng, Kiều đều thông thạo. Đó quả là người con gái tuyệt sắc giai nhân và có tài năng thiên bẩm đáng trân trọng.

Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều đẹp một vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà hiếm có. Mắt nàng trong như nước hồ mùa thu; lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân. Hoa phải ghen, liễu phải hờn trước vẻ thắm, vẻ tươi của nhan sắc Thúy Kiều.
Quả là trong đời ít có người con gái nào tài sắc vẹn toàn như Thúy Kiều. Thi hào Nguyễn Du say mê ca ngợi:Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương

Thúy Kiều không chỉ đẹp mà còn thông minh, đa cảm, đa tài vẻ đẹp của nàng ẩn chứa sự thông tuệ, tài năng, đức hạnh cùng với một tâm hồn mẫn cảm, tinh tế và tấm lòng đầy thành tâm, thiện ý. Nhưng ngần ấy tinh hoa tụ lại trong một con người liệu có thái quá chăng? Người xưa thường nói: Thái quá bất cập và Nguyễn Du dường như cũng tiên đoán được số kiếp truân chuyên của Thúy Kiều nên đã viết:

Anh hoa phát tiết ra ngoài,
Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa! Đó có phải là định mệnh khắt khe không gì thay đổi được, nhất là trong xã hội phong kiến đầy bất công, ngáng trái thuở xưa?