* Về phía quân Tống:

- Năm 981, quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy theo hai đường thủy, bộ tiến vào nước ta.

+ Quân bộ theo đường Lạng Sơn

+ Quân thủy theo đường sông Bạch Đằng.

* Về phía quân Đại Cồ Việt:

- Lê Hoàn trực tiếp chỉ huy cuộc kháng chiến.

- Ông cho quân đóng cọc ở trên sông Bạch Đằng để ngăn chặn chiến thuyền địch. Quân thủy của địch bị thất bại trên sông Bạch Đằng sau nhiều trận chiến ác liệt.

- Trên bộ, do không thể kết hợp được với quân thủy và bị quân ta chặn đánh quyết liệt nên buộc phải rút quân về nước. Thừa thắng, quân ta truy kích và tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Quân Tống đại bại.

Diễn biến, nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Tống xâm lược (1075 - 1077): 

* Diễn biến:

- Tháng 10-1075, Lý Thường Kiệt và Tông Đản chỉ huy hơn 10 vạn quân tiến vào đất Tống. Quân ta đổ bộ vào các thành Ung châu, Khâm châu, Liêm châu.

- Trên đường tiến vào đất Tống, Lý Thường Kiệt cho yết bảng nói rõ mục đích cuộc tấn công là để tự vệ. 

- Sau 42 ngày đêm, quân ta đã làm chủ thành Ung Châu, tướng giặc phải tự tử.

- Sau đó, Lý Thường Kiệt rút quân về nước, hạ lệnh cho các địa phương chuẩn bị bố phòng. Bố trí lực lượng thủy binh đóng ở Đông Kênh do tướng Lý Kế Nguyên chỉ huy. Bộ binh được bố trí suốt dọc theo chiến tuyến sông Như Nguyệt.

- Cuối năm 1076, quân Tống chuẩn bị 10 vạn bộ binh, 1 vạn ngựa chiến và 20 vạn phu.

- Đầu 1077, 30 vạn Tống vượt cửa ải Nam Quan qua Lạng Sơn tiến vào nước ta.

- Lý Kế Nguyên đánh 10 trận liên tiếp ngăn bước tiến đạo quân thuỷ của giặc.

- Quách Quỳ cho quân vượt sông Như Nguyệt, đánh vào phòng tuyến của ta. Quân ta phản công quyết liệt.

- Cuối xuân 1077, quân ta vượt sông đánh vào đồn giặc.

- Quân Tống thua to, khó khăn, tuyệt vọng. Lý Thường Kiệt chủ động giảng hoà, quân Tống rút về nước. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.

* Nguyên nhân thắng lợi:

- Do tinh thần đoàn kết, ý chí độc lập tự chủ cũng như truyền thống yêu nước, bất khuất của dân tộc.

- Có sự lãnh đạo cùng chiến thuật tài tình của vị tướng Lý Thường Kiệt.

- Nhà Tống đang trong thời kì khủng hoảng.

* Ý nghĩa lịch sử:

- Kháng chiến chống Tống thắng lợi đập tan ý chí xâm lược của giặc, buộc nhà Tống từ bỏ giấc mộng thôn tính Đại Việt. Đất nước bước vào thời kì thái bình.

- Cuộc kháng chiến thắng lợi thể hiện tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường của các tầng lớp nhân dân trong sự nghiệp đấu tranh chống xâm lược.

- Thắng lợi của cuộc kháng chiến góp phần làm vẻ vang thêm trang sử của dân tộc, để lại nhiều bài học kinh nghiệm chống ngoại xâm cho các thế hệ sau.