Nội dung: Là bức tranh thiên nhiên và con người giao hòa. Ca ngợi vẻ đẹp thanh tĩnh, nên thơ của Côn sơn, qua đó bộc lộ cốt cách thanh cao, tâm hồn thi sĩ của Nguyễn Trãi.

Nghệ thuật:

• Đan xen các câu thơ tả cảnh và tả người
• Lời thơ trong sáng, giọng điệu nhẹ nhàng, êm ái
• sử dụng các biện pháp nghệ thuật: So sánh, điệp ngữ
• Bản dịch thơ sử dụng thể thơ lục bát, tạo ra vần điệu nhịp nhàng, sinh động

Nguyễn Trãi (1380-1442) là một vị anh hùng dân tộc, một nhà quân sự tài ba, danh nhân văn hóa thế giới. Ông cũng là một tác giả lớn trong nền văn học của dân tộc, với nhiều tác phẩm in đậm tài hoa và tỏa sáng một nhân cách cao đẹp. Bài thơ “Côn Sơn Ca” của ông là một tác phẩm như vậy. Đây là bài thơ mà ông sáng tác trong thời gian về ở ẩn Côn Sơn, sống giữa vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên, non nước hữu tình nơi này. Nhân vật “ta” trong bài thơ xuất hiện trong vẻ đẹp ấy:
Côn Sơn suối chảy rì rầm
ta nghe như tiếng đàn cầmm bên tai

Khi đọc và cảm nhận bài thơ, điều đầu tiên mà chúng ta cảm nhận được là một bức tranh thiên nhiên rất nên thơ. Thể thơ lục bát ngọt ngào đã mở ra trước mắt ta phong cảnh Côn Sơn. Đó là âm thanh “suối chảy rì rầm” êm êm ru hồn người. Đó là “đá rêu phơi” trầm mặc cổ kính. Đó còn là “thông mọc như nêm” xanh rì mát rượi, và “bóng trúc râm” hiền hòa như người quân tử chân phương… Cảm nhận thiên nhiên từ thính giác, thị giác đã đem lại ấn tượng một vùng quê thanh bình, nguyên sơ, rất đỗi trong lành và yên tĩnh.