Giới thiệu khát quát về vấn dề cần nghị luận : Mỗi người đều có mơ ước riêng của mình, những hoài bão riêng của mình, có người ước mơ lớn lao, còn có người bình dị nhỏ bé.
Giải quyết vấn đề
- Giải thích : Tác giả đặt ra một đối lập giữa "người", "kẻ" với " ta". Nếu "người" và "kẻ" (chỉ những người khác) đều muốn làm những việc lơn lao là " vá trời lấp bể", "đắp lũy xây thành" - cách nói khoa trương để chỉ những ước mơ to lớn, thậm chí phi thường của con người... thì "ta" chỉ đơn giản ú thức một cách khiêm và thực tế "chỉ là chiếc lá" bé nhỏ
-> Nguyễn Sĩ Đại đã nêu một quan điểm sống của tác giả : Mỗi người đều có mơ ước riêng của mình, những hoài bão riêng của mình, có người ước mơ lớn lao, còn có người bình dị nhỏ bé. Ý thức được việc làm của mình là xanh là cống hiến
- Phân tích chứng mình
Trong cuộc sống mỗi người đều có quyền có những ước mơ riêng của mình. Có người có những ước mơ kỳ vĩ, lớn lao "dời non lấp bể" , "đắp lũy xây thành". Lại có người chỉ mơ ước mơ bình dị , thiết thực : có một gia đình bình yên, có một công việc ổn định..
( Dẫn chứng những những người đắp lũy xây thành ai cũng biết tên tuổi
và những người đang ngày ngày thầm lặng cống hiến cho đời, điểm cho đời một sắc màu mới)
+ Suy nghĩ của Nguyễn Sĩ Đại từ góc độ cá nhân, tự ý thức về bản thân: bé nhỏ, thậm chí có thể khuất lấp giữa muôn người chỉ như chiếc lá nhỏ bé... Nhưng dù "chỉ là chiếc lá" vẫn phải sống bằng đời của lá, nghĩa là phải xanh, phải có ý thức đúng về bổn phận và trách nhiệm của mình với cuộc đời.
+ Ý thức về bản thân một cách đúng đắn là suy nghĩ tích cực. Suy nghĩ ấy khiến con người không tự huyễn hoặc ảo tưởng hay ảo tưởng về bản thân ; không ước mơ xa với, phù phiếm. Đây là biểu hiện của sự từ tốn ngay trong ước mơ: không quá lơn lao ngoài năng lực của mình; dù nhỏ bé nhưng không có nghĩa là vô nghĩa. Vì nhỏ bé, nên ước mơ dễ trở thành hiện thực, mang đến niềm vui sống cho con người
- Bàn luận mở rộng
+ Nêu lên vai trò của ước mơ
+ Phê phán những người tự hão huyền về bản thân mình tự cao tự đại cho rằng mình có thể làm được những điều to lơn nhưng lại chỉ là sự trống rỗng một cách vô duyên
+ Lại có những người tự ti cho rằng minh chỉ là chiếc là nhỏ bé , thậm chí vô nghĩ giữa cuộc đời nên không cần phấn đấu. Vì thế mà đã nhỏ bé lại càng trở nên nhỏ bé mờ nhạt vô nghĩa. Những biểu hiện này cần phải phê phán...
+ Bài học
- Dù là ai trong cuộc sống cũng cần có sự tự ý thức về bản thân. chẳng ai trong cuộc đời này là vô nghĩa cả. chỉ có người tự cho mình vô nghĩa mà thôi
- Hãy làm việc phấn đấu cống hiến mang đủ sắc màu đến cho cuộc sống để cuộc sống trở nên có ý nghĩa mọi lúc, mọi nơi
Khẳng định lại vấn đề cần bàn luận