1. Luật tục với vấn đề quản lý, bảo vệ phát triển rừng và môi trường
Trong hầu hết luật tục của người Êđê, M’nông, Gia Rai… đều có những quy định chặt chẽ về bảo vệ rừng, khai thác đất rừng, đất rẫy, tập tục làm rẫy, tục lệ trồng trỉa, các hoạt động săn bắt thú rừng, việc chặt phá rừng, bán đất rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn, mạch nước ngầm, tín ngưỡng lễ nghi liên quan tới việc làm rẫy, bảo vệ rừng thiêng, tôn trọng không được xúc phạm tới thần linh, các phong tục, tập quán và lễ nghi liên quan tới rừng núi. Họ tin rằng, mỗi con suối, núi đồi, bến nước, rừng cây … đều có bóng hình của các thần linh ngự trị. Tách ra khỏi môi trường sống đó thì điều kiện sinh tồn của họ sẽ bị phá vỡ. Điều nàyphản ánh rõ nét môi trường sống mà ở đó mỗi tộc người từ bao đời nay sinh tồn và phát triển, nó đã thấm sâu vào cộng đồng như những quy tắc xử sự tự nhiên. Luật tục của người Êđê quy định rất cụ thể về các hành vi đốt, phá rừng. Điều 80 của luật tục Êđê quy định: “Đàn ông thường đốt lửa bừa bãi, đàn bà thường đốt lửa bậy bạ, có những người đốt lửa mà làm như kẻ điên, kẻ dại. Cây le đang đâm chồi thế mà họ chặt mất ngọn, cây lồ ô đang đâm chồi thế mà họ chặt mất đọt. Nếu người ta bắt được họ đem về cho người tù trưởng nhà giàu thì chân họ tất bị trói lại ngay, tay họ tất bị xiềng lại ngay… Vì vậy có chuyện nghiêm trọng cần phải xét xử họ”. Điều 231 của luật tục Êđê cũng quy định: “Đất đai, sông suối, cây rừng là cái nong, cái nia, cái lưng của ông bà. Ông bà là người giữ cái hang, trông coi rừng, trông coi cây K’tơng, cây Kdjar”, kẻ xâm lấn rừng và đất rừng của người khác nhất định phải bị đưa ra xét xử. Luật tục Gia Rai cũng quy định:“Đất đai tổ tiên để lại. Nếu bán đất cũng như bán ông bà”. Luật tục M’nông: “Nó đốt lửa trong cỏ khô, lửa sẽ đốt cháy buôn làng, rẫy lúa, rừng khô, thú vật, tài sản của mọi người”. Đốn cây đừng cho ngã ngược, chặt cây đừng cho dập cành. Luật tục cấm mọi người không được làm gì ảnh hưởng đến sự phát triển của rừng. Đối với hồ nước sinh hoạt của buôn làng thì cấm mọi người làm dơ bẩn nguồn nước. Nếu người nào vi phạm những điều cấm trên thì tuỳ theo tính chất, hoàn cảnh kinh tế giàu nghèo sẽ bị phạt: trâu, bò, heo, gà và rượu để cúng Giàng xin tha tội.
  Cùng với pháp luật của Nhà nước, các giá trị tiến bộ của luật tục về bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường như chăm sóc phát triển rừng đang phát huy tác dụng rất tốt trong đời sống cộng đồng. Khuyến khích, tạo điều kiện để cộng đồng vận dụng những giá trị tích cực trong luật tục vào việc quản lý, bảo vệ rừng sẽ mang lại hiệu quả to lớn. Để những quy định của luật tục về bảo vệ rừng, tài nguyên, môi trường, cần phát huy những mặt tích cực, những quy định phù hợp với pháp luật của luật tục. Đồng thời hạn chế, loại bỏ những hủ tục lạc hậu trong luật tục. Giải quyết hợp lý các vấn đề trong quản lý nhà nước để ngăn chặn kịp thời tình trạng “phép vua thua lệ làng”, dẫn đến hiện tượng lạm dụng luật tục trong bảo vệ tài nguyên thiên nhiên ở vùng đất Tây Nguyên, mà trước hết là bảo vệ tài nguyên rừng.