Biến dị tổ hợp là biến dị xuất hiện do tổ hợp lại vật chất di truyền (các alen của gen) đã có ở bố mẹ. Sự tổ hợp này chỉ có được qua quá trình giảm phân ( phân li và tổ hợp các NST/alen về các giao tử) và thụ tinh (tổ hợp các NST/alen từ các loại giao tử vào hợp tử). Giảm phân hình thành giao tử và thụ tinh là 2 giai đoạn của quá trình sinh sản hữu tính (giao phối). Còn sinh sản hữu tính dựa trên cơ sở nguyên phân (giữa nguyên bộ NST/ Kiểu gen) mà ko có giảm phân và thụ tnh nên chẳng có tổ hợp gì ở đấy cả.