- Tác phẩm nghệ thuật nào cũng đều được xây dựng từ những vật liệu mượn ở thực tại.
- Và nhà nghệ sỹ chính là những thư kí trung thành của thời đại.
- Vì vậy trong cuộc trò chuyện với báo nước Nga Văn học nhà văn Ra-xum Ga-da-top đã khẳng định : « ... Nền tảng của bất kì tác phẩm nào phải là chân lý được khắc họa bằng tất cả tài nghệ của nhà văn. Cần phải hát đúng giai điệu của thời đại mình và phải miêu tả nó một cách trung thực bằng những hình ảnh hấp dẫn, không chút giả tạo ».
- Văn học Việt Nam nửa cuối thế kỉ XX bám sát và phản ánh chân thực hiện thực của cuộc chiến đấu chống pháp và chống Mỹ, Hát về thời đại mình trong hai cuộc chiến tranh thần thánh của dân tộc văn học việt Nam có cả một đội ngũ những cây bút hùng hậu Chính Hữu và Phạm Tiến Duật là một trong số đó và bài thơ « Đồng chí », « bài thơ về tiểu đội xe không kính » có chỗ đứng danh dự.
TB :
1. Giải thích nhận định :
- Chân lý là sự phản ánh sự vật, hiện tượng của hiện thực vào nhận thức của con người đúng như chúng tồn tại trong thế giới khách quan - Văn học phản ánh cuộc sống, là tấm gương phản chiếu hiện thực thông qua lăng kính chủ quan và sự sáng tạo của người cầm bút. - Hiện thức được phản ánh phải trung thực phù hợp với hoàn cảnh của thời đại. Hiện thực mỗi thời đại mỗi thời kì khác nhau nên văn học mang nội dung cụ thể của thời đại mình. Bác Hồ đã nói: Xã hội thế nào, văn học thé ấy.Thời đại nào văn học ấy. - Bằng tài nghệ của mỗi nhà văn, hiện thực cuộc sống được ghi lại trong tác phẩm bằng những hình ảnh hấp dẫn không một chút giả tạo. Mỗi tác phẩm tồn tại như một thông điệp bóa cho người đọc hôm nay biết tác phẩm ấy đang ở đâu trong chiều ngang của không gian, chiều dài của lịch sử, Ý kiến của nhà thơ Ra-xum thật sâu sắc và chí lý.
2. Chứng minh nhận định :
a. Nền tảng chân lý qua hai tác phẩm ĐC và BTVTĐXKK :
* Nền tảng chân lý của bài thơ Đồng chí là hiện thực của đất nước trong cuộc kháng chiến chống Pháp trường kì của dân tộc từ năn 1945-1954. Dân tộc tiến hành cuộc kháng chiến chống pháp với bao gian khổ và hi sinh . Cả dân tộc ra trận - Chính Hữu là một nhà thơ chiến sĩ có mặt ngay ở vị trí mũi nhon của cuộc kháng chiến ông đã sáng tác nên bài thơ Đồng chí 1948. Bài thơ ra đời là kết qua trải nghiệm cuộc sống gơ]ã ông và đồng đội ngay sau chiến dịch việt Bắc Thu đông năm 1947.
* Nền tảng chân lý của bài thơ về tiểu đội xe không kính là hiện thực của đất nước trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc từ năm 1954-1975. Đây là giai đoạn MB đi lên xây dựng XHCN, miền Nam tiếp tục cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Tiến tuyến vẫy gọi hàng triệu thanh niên Miền Bắc xếp bút nghiên theo nghiệp binh đao trong đó có chàng sinh viên trẻ tuổi Phạm tiến Duật,
+ Năm 1964 ông nhập ngũ và hoạt động trên tuyến lửa trường Sơn, Bài thơ về tiểu đội xe không kính ra đời năm 1969, đã phản ánh cái khốc liệt hủy diệt của chiến tranh, của bom đạn kẻ thù đồng thời đã khái quát cái khí thế xẻ dọc Trường sơn đi cứu nước của thế hệ trẻ Việt Nam lúc bấy giờ.
=> Hai bài thơ đã hát đúng giai điệu của thời đại : Phản ánh hiện thực hai cuộc chiến tranh đầy mất mát hi sinh nhưng cũng vô cùng oanh lệt của dân tộc.
b. Giai điệu về thời đại được phản ánh chân thực, sinh động, hấp dẫn qua hai thi phẩm :
* Trong bài thơ Đồng chí :
- Giai điệu về thời đại được nhà thơ chính Hữu khai thác từ hiện thực của cuộc chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh của người lính trong buối đầu kháng chiến chống thực dân pháp xâm lược. Hệ thống hình ảnh từ hiện thực ấy đi vào bài thơ không chút tô vẽ. Cũng nhờ vậy mà vẻ đẹp của Đồng chí được tỏa sáng.
- Phân tích bài thơ đồng chí : ( Khái quát)
+ Cơ sở hình thành tình đồng chí
+ Biểu hiện sức mạnh của tình đồng chí
+ Bức tranh hiệ thực lãng mạn về tình đồng chí.
=> Hình tượng người lính hiện lên chân thực sinh động qua thể thơ tự do, ngôn ngữ giản dị, giọng điệu tâm tình, bài thơ đồng chí trở thành bài thơ tiêu tiểu của thơ ca kháng chiến chống pháp
=> Với bài thơ chính Hữu đã tạc nên một tượng đài đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới, đầu súng trăng treo.
* Giai điệu được thể hiện qua bài thơ về tiểu đội xe không kính :
- Giai điệu về thời đại được nhà thơ khai thác từ hiện thực những chiếc xe không kính và người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong kháng chiến chóng Mỹ - Giặc Mỹ bắn phá Miền Bắc giữ dội với âm mưu hủy diệt, cắt đứt con đường huyết mạch nối liền Nam- Bắc, Dưới mưa bom bão đạn của kẻ thù những chiếc xe vận tải trở nên méo mó : không kính, không đèn không mui.... Song chẳng có kẻ thù nào ngăn nổi bước ta đi, Dưới mưa bom bão đạn chững chiếc xe vận tải vần lẫm lì, tiến thẳng vào miền Nam. Hình ảnh những chiếc xe gan góc kiên cường,lầm lì ấy trở thành biểu tượng thách thức chiến tranh hủy diệt, biểu tượng cho quyết tâm sắt đá của một dân tộc anh hùng: Thà phải đốt cháy cả dãy trường sơn chứa nhất định không chịu mất nước không chịu làm nô lệ, Hiện thực ấy đã đi vào thơ một cách trần trui. Nhưng chính cái trần trụi ấy lại tạo nên một hình ảnh thơ độc đáo, đầy sáng tạo.
- Song cái giai điệu Mà nhà thơ Phạm Tiến Duật muốn hát lên đó là vẻ đẹp hình tượng người chiến sỹ lái xe :
+ Tư thế ung dung
+Tinh Thần lạc quan dũng cảm
+ Bất chấp khó khăn gian khổ
+ Sắn sàng chiến đấu và hi sinh để giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước.
=> Bài thơ tạc nên bức phù điêu về những gương mặt tươi trẻ hồn nhiên yêu đời. Bài thơ vừa mang thanh khí của thời đại, vửa mang tầm vóc lịch sử. Đó là tiếng nói của hiện thực hào hùng, oanh liệt thời chống Mỹ. Nó trở thành biểu tường tuyệt vời về người lính trường sơn.
3, KB :
- Hai bài thơ là hai giai điệu về hai cuộc chiến tranh chống pháp và chống mỹ của dân tộc
- là bài ca về người lính trong hai cuộc chiến tranh vệ quốc thần thánh của dân tộc
- Chính Hữu và Phạm tiến duật là những nhà thơ tài hoa, Bằng cảm quan nghệ thuật độc đáo hai nhà thơ đã tao nên hai thi phẩm – hai giai điệu sống mãi với thời gian, làm rung động lòng người.