Trong kho tàng ca dao, tục ngữ Việt Nam có vô vàn những kinh nghiệm, những lời dạy bổ ích mà ông cha ta để lại. Trong đó những câu tục ngữ nói về ý chí, nghị lực, niềm tin của mỗi con người được nhắc đến rất nhiều, và điển hình là câu tục ngữ: “Có chí thì nên”

Câu tục ngữ “có chí thì nên” có kết cấu ngắn gọn mà hàm súc. Ở đây “chí” có nghĩa là chí hướng, là mục tiêu. Nó còn có nghĩa là nghị lực, niềm tin, ý chí để đạt được mục tiêu mà mình để ra. Còn “nên” có nghĩa là kết quả, là thành công, là điều mình mong ước trở thành hiện thực. Cả câu tục ngữ có ý nghĩa: có chí, có nghị lực, niềm tin thì cho dù công việc có khó khăn, gian khổ đến đâu cũng sẽ vượt qua.

Câu tục ngữ mang ý nghĩa hoàn toàn đúng đắn. Thật vậy, thử hỏi trong cuộc sống có mấy ai không có chí hướng, mục tiêu mà dễ dàng đạt được thành công. Nếu không có chí hướng, con người sẽ làm được gì, sẽ đi đến đâu? Cũng giống như khi đi đường vậy, nếu như không biết được nơi bạn cần đến, mục đích đến thì liệu bạn có đi được không. Ai cũng có một ước mơ. Mọi người ước mơ từ khi còn bé đến lúc sắp từ giã cõi đời. Thời bé, ta hay mơ được trở thành siêu nhân hay cô tiên để giải cứu thế giới. Lớn lên một chút, mục tiêu xác định rõ hơn, ước được học trường chuyên, lớp chọn, được vênh mặt lên với bạn bè. Đến khi trưởng thành lại ước có cuộc sống đầy đủ, hạnh phúc. Khi về già, ta ước con cháu hòa thuận, gia đình sum vầy. Ước mơ thì có rất nhiều nhưng nếu thiếu ý chí, nghị lực và niềm tin thì ước mơ vẫn chỉ là mơ ước. Nếu không có ý thức học, không có niềm tin vào chính mình, khi gặp nghịch cảnh rất dễ nản chí, thất bại thì liệu có được vào những ngôi trường mà mình mơ ước. Nếu không cố gắng làm việc, xây đắp hạnh phúc gia đình thì liệu có được cuộc sống đầy đủ, viên mãn, tròn đầy. Đó chỉ là một vài trong vô vàn ước mơ trong cuộc sống nhưng đã đủ thấy tầm quan trọng của mục tiêu, chí hướng, nghị lực, niềm tin.

Câu tục ngữ có tầm ảnh hưởng lớn đối với xã hội của chúng ta. Đã có biết bao nhiêu người tự đặt mục tiêu cho mình và cố gắng, phấn đấu để đạt được mục tiêu ấy. Câu tục ngữ “Có chí thì nên” còn khẳng định một suy nghĩ, quan niệm đúng đắn: không được ngã lòng, nản chí, luôn sống có ý chí, nghị lực và biết kiên trì, nhẫn nại. Có rất nhiều những tấm gương có ý chí, nghị lực đã làm nên thành công. Như thầy giáo nổi tiếng Nguyễn Ngọc Ký, mặc dù đã liệt cả hai tay, bằng ý chí và nghị lực, thầy đã tập viết và làm mọi việc bằng hai chân của mình. Hay như Nick Vujicic bị liệt cả tứ chi nhưng luôn lạc quan vui sống, anh là một diễn giả nổi tiếng luôn truyền động lực sống cho mọi người. Câu nói mà anh phát biểu có ý nghĩa vô cùng to lớn: “Tôi là một điều kì diệu. Bạn cũng là một điều kì diệu”.

Tuy nhiên trong cuộc sống vẫn không thiếu những kẻ thiếu ý chí, nghị lực, niềm tin, làm việc gì cũng hời hợt, không có trách nhiệm, tinh thần trong công việc của mình. Rồi còn có những người mặc dù có ý chí nhưng lại đem điều đó vào những công việc xấu xa, bỉ ổi chỉ để phục vụ cho nhu cầu vật chất tầm thường, những dục vọng xấu xa của bản thân. Những con người quyết tâm giàu có cho dù việc làm tốt hay xấu, quyết tâm phá hỏng công việc của người khác vì trả thù hoặc đem lợi cho mình.

Ý chí đưa ta đến thành công vì thế ngay từ bây giờ chúng ta cần phải rèn luyện bản thân mình có ý chí và nghị lực. Chúng ta cần phải học tập thật tốt, rèn luyện bản thân mình. Đồng thời chúng ta cần phải đề ra các mục đích cao đẹp và quyết tâm thực hiện. Đồng thời không được nản chí trước khó khăn, tìm ra các phương pháp để thực hiện và giải quyết những khó khăn trong cuộc sống. Câu tục ngữ “có chí thì nên” bao hàm ý nghĩa sâu xa. Qua đó, ông cha ta đã khuyên nhủ chúng ta phải kiên trì, nhẫn nại để đạt được thành công.