Nguyễn Thành Long bắt đầu sáng tác từ thời kì kháng chiến chống Pháp và nhanh chóng trở thành một cây bút tiêu biểu của nền văn xuôi cách mạng Việt Nam. Ông thành công ở truyện ngắn và kí. Những tác phẩm của Nguyễn Thành Long có lối viết vừa chân thực, giản dị, vừa giàu chất trữ tình, tập trung phản ánh vẻ đẹp của con người Việt Nam mới trong lao động và trong chiến đấu. Và anh thanh niên trong tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa chính là chân dung tiêu biểu cho vẻ đẹp con người Việt Nam trong quá trình lao động, xây dựng cuộc sống mới.

Tình huống truyện khá đơn giản, đó là cuộc gặp gỡ tình cờ, ngắn ngủi giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn, Sa Pa. Tạo tình huống ấy giúp tác giả giới thiệu nhân vật một cách thuận lợi, nhất là để nhân vật ấy hiện lên qua cái nhìn, ấn tượng của các nhân vật khác. Từ đó làm cho hình tượng của anh thanh niên trở nên khách quan, chân thực hơn.

Anh thanh niên có hoàn cảnh sống và làm việc hết sức đặc biệt. Anh sống một mình trên đỉnh Yên Sơn, quanh năm mây phủ. Anh làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu, anh có nhiệm vụ đo mưa, đo nắng, dự báo thời tiết, để phục vụ chiến đấu và sản xuất. Hoàn cảnh sống cô đơn, khắc nghiệt chính là cơ hội để anh bộc lộ những phẩm chất đẹp đẽ, đáng quý của mình.

Trước hết anh là người có suy nghĩ đúng đắn về công việc, quan niệm về cuộc sống và hạnh phúc. Với công việc anh luôn yêu quý, say mê, dù phải làm việc trên đỉnh núi cao 2600m nhưng anh còn ước được làm ở nơi cao hơn ấy là đỉnh Phan-xi-păng, bởi với người làm khí tượng, ở càng cao điều kiện làm việc càng lí tưởng. Anh không cho công việc của mình là cô đơn bởi khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được. Bên cạnh đó anh hiểu sâu sắc ý nghĩa công việc của mình, dù gian khổ, phải đi ốp vào một hai giờ sáng nhưng nếu không có công việc anh sẽ buồn biết chừng nào. Lời bộc bạch của anh với mọi người thật đáng yêu mà cũng thật chân thành: Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi cháu buồn chết mất. Đó cũng là lí tưởng sống cao đẹp của anh, được cống hiến hết mình cho đất nước, bởi vật anh luôn nghĩ mình sinh ra là ai, mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc.

Đây là những quan niệm đúng đắn, thể hiện lí tưởng sống cao đẹp, lành mạnh của anh thanh niên. Về hạnh phúc, đối với anh hạnh phúc là khi góp sức mình vào sự nghiệp chung của đất nước. Khi biết một lần phát hiện kịp thời đám mây đã giúp quân ta tiêu diệt được máy bay địch trên cầu Hàm Rồng, anh thấy mình vô cùng hạnh phúc. Đồng thời anh cũng có quan niệm hết sức lạc quan về cuộc sống: Một mình trên đỉnh Yên Sơn vời vợi không một bóng người nhưng anh luôn thấy “cuộc đời đẹp quá”, chưa bao giờ thấy cô đơn, buồn tẻ. Vì ở Sa Pa luôn có những người lao động thầm lặng phục vụ cho nhân dân, đất nước như anh. Ngoài ra, anh còn có một nguồn vui khác: niềm vui đọc sách, sách cũng chính là người bạn để anh tâm tình, trò chuyện.

Không chỉ vậy anh còn là người có hành động đẹp, có trách nhiệm trong công việc được giao. Dù sống một mình trên đỉnh Yên Sơn, công việc không ai đốc thúc nhưng anh vẫn kiên trì, vượt qua mọi khắc nghiệt của hoàn cảnh để hoàn thành nhiệm vụ với tinh thần tự giác cao. Dù thời tiết khắc nghiệt, mùa đông giá rét anh đều đặn thức dậy thắp đèn đi “ốp” đúng giờ. Từ những công việc lặng lẽ, âm thầm đó anh đã đóng góp vào chiến thắng của quân dân miền Bắc.

Ngoài ra anh còn có một phong cách sống đẹp, làm việc hết sức nghiêm túc, khoa học. Mặt khác anh còn là người cởi mở, chân thành, quý trọng mọi người. Anh gửi gói thuốc cho vợ bác lái xe, tặng trứng cho mọi người, hái hoa tặng cô kĩ sư. Tất cả cử chỉ đó đều là sự chân thành của anh đối với mọi người. Anh còn là người rất khiêm tốn, luôn cảm thấy công việc và sự đóng góp của mình còn quá nhỏ bé. Vì vậy, khi ông họa sĩ đề nghị vẽ chân dung, anh đã từ chối và giới thiệu cho ông họa sĩ những người mà anh cho là xứng đáng hơn.

Bên cạnh đó ta cũng không thể quên nếp sống đẹp đẽ của anh thanh niên. Anh biết sắp xếp cuộc sống một cách gọn gàng, ngăn nắp. Căn nhà của anh tuy nhỏ bé đơn sơ nhưng luôn sạch sẽ, gọn gàng khác hẳn với suy nghĩ của ông họa sĩ. Ngoài ra anh còn chủ động tìm đến những thú vui lành mạnh để cân bằng đời sống tinh thần: trồng cây, đọc sách, nuôi gà. Anh thanh niên là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ. Đó là những con người lao động bình dị, lặng lẽ cống hiến cho đất nước.

Để làm nổi bật chân dung của anh thanh niên tác phẩm được trần thuật ở ngôi thứ ba, điểm nhìn trần thuật chủ yếu là của nhân vật ông họa sĩ. Điểm nhìn như vậy khiến câu chuyện về nhân vật trở nên khách quan, chân thực, có cái nhìn nhiều chiều về nhân vật. Qua cách nhìn và cảm xúc của ông họa sĩ hình ảnh anh thanh niên hiện lên rõ nét và đáng mến hơn. Ngoài ra ngôn ngữ nhân vật giản dị, mộc mạc, chân thành cũng là điểm nhấn bộc lộ tính cách nhân vật và tạo nên sự thành công cho tác phẩm.

Anh thanh niên là đại diện tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm 70 cuối thế kỉ XX. Vẻ đẹp của anh sẽ là tấm gương ngời sáng cho thế hệ sau học tập và noi theo về sự cống hiến thầm lặng cho đất nước.

Con chim non sau khi đã đủ lông đủ cánh phải tự mình bước ra khỏi tổ và cất cánh vươn xa. Thế giới rộng lớn ngoài kia mở ra hàng ngàn bão tố mà chúng phải biết tự lập để bản thân vượt qua những khó khăn đó. Con người cũng thế, bất kì ai khi lớn lên cũng đều phải rèn giũa cho mình tính tự lập để vững vàng hơn trên con đường đời.

Tự lập là sự tự giác, biết nhận thức rõ trách nhiệm và hành động bản thân để tự mình quyết định cuộc đời. Trong câu chuyện "Dế mèn phiêu lưu kí" của nhà văn Tô Hoài - cuốn sách gối đầu giường của bao thế hệ đã kể về câu chuyện tự lập của chàng Dế Mèn sau khi được mẹ cho ra ở riêng. Ngay từ khi còn nhỏ, Mèn đã được mẹ dạy tự mình kiếm ăn và bởi thế, khi được mẹ cho ra ở riêng, cậu ta rất tự tin về khả năng tự lập của chính mình. Tự lập vốn là điều tất yếu mà bất kì một ai trong mỗi chúng ta đều phải trang bị nếu muốn cất cánh vươn cao thoát khỏi cái tôi tù túng của chính mình.

Tự lập giúp con người trở nên trưởng thành hơn và có thể vượt qua mọi thử thách trong cuộc đời. Một đứa trẻ được bao bọc trong vòng tay của cha mẹ quá lâu dễ trở nên yếu đuối và dễ tổn thương hơn những đứa trẻ khác. Ngược lại, khi bạn được tự mình đương đầu với khó khăn, dù ban đầu sẽ có những vấp ngã nhưng chắc chắn rằng điều ấy sẽ giúp bước chân của bạn vững vàng hơn trên chặng đường phía trước. Tự lập có nghĩa là bạn phải tự mình tìm ra giải pháp cho mọi vấn đề của mình mà không cần sự trợ giúp của bất kì ai khác. Qua nhiều lần tích lũy vốn sống, bạn sẽ có được kha khá những kinh nghiệm và trở nên dạn dĩ hơn trước mọi biến cố, khó khăn.

Tự lập là một cách con người làm chủ cuộc sống của mình. Được tự do hành động, học tập, phải chăng con người cũng vì đó mà hiểu rằng mình muốn gì và điều gì thích hợp nhất với mình hay sao? Không đâu xa, khi bạn rời xa gia đình để lên đường đi học xa nhà là một cách tự lập, lúc đó là lúc bạn học được cách sống, học được việc làm thế nào để có thể làm chủ cuộc sống của mình.

Tự lập giúp chúng ta tự tin hơn khi bước vào đường đời. Vốn kinh nghiệm mà ta có được chính là hành trang vững chắc trên mọi bước đường ta đi. Một kẻ thiếu kinh nghiệm và luôn sống trong sự bao bọc sẽ chẳng làm nên trò trống gì cả. Nếu như ngay khi đã bắt đầu có nhận thức với thế giới, bạn học cách sống tự lập là bạn đang tích lũy vốn sống, kiến thức và chính những kinh nghiệm mình tự đúc kết được để bản thân sẽ luôn vững vàng, không dễ gục ngã trước bất kì một biến cố nào trong cuộc sống. Ngay cả khi bạn bị vấp ngã bởi một lí do nào đó, tính tự lập cũng giúp bạn đứng dậy dễ dàng hơn và tiến lên con đường đi phía trước một cách đầy bản lĩnh.

Tuy nhiên bên cạnh những người sống tự lập lại tồn tại một số kẻ có tâm lí muốn sống dựa hơi vào bố mẹ, bạn bè, bởi vậy mà khi bị tách khỏi vỏ bọc ấy là trở nên yếu đuối, gục ngã một cách dễ dàng. Lại có người hiểu sai về sống tự lập, nghĩ rằng đó là cách sống tách mình khỏi mọi người, tự mình hành động mà không để ý tới mọi người xung quanh. Đó là những suy nghĩ sai lầm có thể gây ra những hậu quả khôn lường cho bản thân mỗi người. Vì thế, mỗi chúng ta, hãy biết trang bị cho mình kiến thức để hiểu thấu bản chất của việc sống tự lập cũng như học cách sống dod ngay từ khi còn tấm bé để mỗi bước chân ta đi đều mạnh mẽ và vững vàng hơn.

Người ta nói rằng :"Học ăn, học nói, học gói, học mở". Bất kì một điều gì cũng cần học tập và lối sống của ta để thay đổi cũng không phải chuyện một sớm một chiều. Tuy nhiên để hoàn thiện nhân cách và trở thành một người trưởng thành, phụ thuộc phần lớn vào nỗ lực của chúng ta.
Câu 3:
 

A.Einstein đã từng nói rằng: “Chỉ có cuộc sống vì người khác mới là cuộc sống đáng quý”. Câu nói ấy khiến ta phải trăn trở khôn nguôi về trách nhiệm, bổn phận của bản thân đối với mọi người và với cuộc đời. Đồng thời lời nói ấy cũng gợi nhắc cho ta nhớ đến hình ảnh anh thanh niên âm thầm cống hiến cho đất nước cho tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa. Có lẽ anh là minh chứng tiêu biểu nhất cho lối sống hi sinh, phục vụ cộng đồng, tổ quốc.

Anh thanh niên hai mươi bảy tuổi, quê ở Lào Cai, công việc của anh là làm vật lí địa cầu và khiêm khí tượng thủy văn. Công việc của anh không ở đâu xa mà ngay ở trong tỉnh đó là làm việc trên đỉnh Yên Sơn cao hơn 2000m. Người anh bé nhỏ, thấp, nhưng ẩn sau đó là một người hết sức kiên cường, có trách nhiệm trong công việc.

Trước hết, anh thanh niên bị đặt vào các thử thách khắc nghiệt. Anh có nhiệm vụ “đo gió, đo mưa, đo nắng tính mây và đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hàng ngày để phục vụ sản xuất và phục vụ chiến đấu”. Công việc của anh nhìn tưởng rất đơn giản nhưng đó thực sự là một thử thách, bởi công việc ấy đòi hỏi sự chính xác cao, thức dậy đúng giờ, ngay cả lúc một hai giờ sáng – trời rét căm căm, mưa tuyết thấu da vẫn phải dậy để đo cho đúng giờ ốp.

Là một con người trẻ tuổi, giàu nhiệt huyết và lòng yêu cuộc sống nên khi anh thanh niên phải một mình sống ở nơi heo hút, hẻo lánh cũng là một thử thách rất lớn. Không chỉ sống ở nơi heo hút, thèm người đến nỗi phải lấy khúc cây chắn ngang đường, mà công việc của anh còn có phần đơn điệu, giản đơn. Thử thách lớn nhất với anh là vượt qua được nỗi cô đơn, sự vắng vẻ quanh năm suốt tháng ở nơi núi non không có lấy một bóng người. Nhưng bằng lòng nhiệt huyết, bằng tình yêu công việc và tinh thần trách nhiệm anh đã vượt qua mọi thử thách đó.

Những khó khăn kia chỉ như một thứ thuốc thử, để qua đó bộc lộ những phẩm chất và suy nghĩ đẹp đẽ, tích cực của anh thanh niên. Để vượt qua được thử thách mưa gió phải đi đúng giờ ốp thì trong anh có lòng yêu nghề và tinh thần trách nhiệm với công việc cao. Bản thân anh hiểu rằng công việc của mình tuy nhỏ bé nhưng lại có ý nghĩa rất lớn đối với sản xuất và chiến đấu của đất nước. Bởi vậy, dù làm việc một mình, không ai thúc ép nhưng anh thanh niên vẫn luôn tự giác, tận tâm trong công việc. Trong những năm anh làm việc, anh chưa từng một lần báo sai giờ ốp, dù hôm đó là ngày mưa lạnh cóng, tuyết phủ kín trời anh vẫn không ngần ngại xách chiếc đèn bão đi đo.

Anh yêu công việc của mình, coi nó như một người bạn: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi công việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất”. Trong lời tâm sự của anh vừa có sự say sưa, vui sướng vừa có cả sự tự hào. Những lời tâm sự ấy rất đỗi giản dị, chất phác và vô cùng hồn nhiên đã phần nào thấy được vẻ đẹp nhân cách của anh. Và anh sẽ càng cảm thấy vui hơn khi thấy công việc của mình giúp ích cho đất nước: với đám mây khô anh phát hiện được đã góp phần vào chiến thắng của không quân ta trên cầu Hàm Rồng. Quả thật đối với anh, lao động, làm việc đã trở thành niềm vui và lẽ sống trong cuộc đời. Với mục tiêu và động cơ làm việc đúng đắn, phục vụ cho nhân dân, đất nước, người đọc cũng phải thốt lên rằng “người con trai ấy đáng yêu thật”.

Để vượt qua nỗi cô đơn, anh đã tạo cho mình một cuộc sống nề nếp, văn minh và đầy thơ mộng. Sống một mình trên đỉnh núi cao nhưng anh đã sắp xếp cho bản thân một cuộc sống hết sức ngăn nắp, sạch sẽ: “căn nhà ba gian, sạch sẽ, với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm”. Mọi thứ đều được kê một cách ngăn nắp, còn cuộc sống của anh được thu lại một góc nơi trái gian với chiếc giường đơn con con, một chiếc bàn học nhỏ và một chiếc giá sách. Sống một mình nhưng anh luôn có ý thức làm giàu tri thức của bản thân bằng cách nhờ bác lái xe mua hộ. Đối với anh, sách là người bạn giúp anh vượt qua nỗi cô đơn, buồn tẻ. Sách cũng là người bạn giúp anh thanh lọc tâm hồn và kết nối với thế giới bên ngoài.

Ngoài ra, để cuộc sống thêm phần vui tươi, lãng mạn anh cũng còn trồng những khóm hoa xinh xắn ngay trước nhà, với đủ hương thơm màu sắc. Và một đàn gà vừa phục vụ cuộc sống, vừa làm cho cuộc sống bớt phần tẻ nhạt. Anh thanh niên không chỉ ngày ngày lo nghĩ đến công việc mà con là người tự biết làm cho cuộc sống vật chất và tinh thần của mình thêm phần phong phú, thú vị.

Ngoài ra, ở người thanh niên này ta cũng thấy anh có những phẩm chất rất đáng tự hào, là sự cởi mở, chân thành, yêu quý và quan tâm những người xung quanh, một củ tam thất cho vợ bác lái xe, một giỏ trứng, một bó hoa tươi đã giúp cô kĩ sư thêm phần tự tin vào con đường mình đã chọn. Không chỉ vậy anh còn là người hết sức khiêm tốn, thành thực, anh cho rằng những đóng góp của mình còn hết sức nhỏ bé. Khi bác họa sĩ vẽ chân dung anh sẵn sàng giới thiệu những người anh cho là xứng đáng được vẽ hơn.

Chỉ bằng vài nét phác họa hết sức đơn giản, bằng cuộc trò chuyện ngắn ngủi, nhưng khoảnh khắc ấy cũng đủ để người đọc thấy được vẻ đẹp phẩm chất và tinh thần của anh thanh niên. Anh sống đúng như những gì A.Einstein đã quan niệm, cho đi là mang lại niềm hạnh phúc cho mình. Anh thanh niên là gương mặt tiêu biểu cho những con người lao động mới trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.