HIV có chữa khỏi được không? luôn là câu hỏi mà các bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS mong có được câu trả lời. Hiện nay có rất nhiều nhóm các nhà khoa học của Mỹ đang tiến hành chữa trị cho 1 số bệnh nhân và kết quả rất khả quan.

Một khi virus HIV xâm chiếm một tế bào của người, nó sẽ cư trú ở đó mãi mãi. Virus sẽ chèn bộ gen nguy hiểm chết người của mình vào ADN của các nạn nhân, buộc họ phải nhờ cậy việc điều trị y tế suốt phần đời còn lại.

Các nhà khoa học đã tìm ra được phương pháp chữa khỏi hẳn căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Vậy họ đã làm cách nào?

Cách thứ nhất:

Các nhà khoa học đã dùng liệu pháp tế bào gốc để thay thế toàn bộ các tế bào miễn dịch bị nhiễm HIV trong cơ thể bệnh nhân, điểm đặc biệt là các tế bào mới này không có thụ thể cho HIV "bám vào". Cách này đã thành công trên bệnh nhân Timothy Ray Brown.

Tế bào gốc có nhiều trong tủy xương và một số cơ quan khác. Tế bào gốc còn có nhiều trong máu cuống rốn.

Hiện nay tại Việt Nam đã có ngân hàng máu cuống rốn. Vấn đề khó khăn nhất hiện nay là làm sao nhân bản được số lượng lớn tế bào gốc để dùng điều trị cho bệnh nhân và chi phí để làm được điều này là rất cao nên chưa thể áp dụng rộng rãi.

Cách thứ hai:

Lần đầu tiên, các nhà nghiên cứu đến từ Trường Y, Đại học Temple Philadelphia, Mỹ đã tìm ra một cách loại bỏ hoàn toàn HIV khỏi các tế bào của người thông qua việc sử dụng "khắc tinh" của virus.
"Đây là một bước quan trọng trong con đường tiến tới việc chữa trị vĩnh viễn bệnh AIDS. Đây là khám phá thú vị, nhưng vẫn chưa sẵn sàng cho việc áp dụng ở các bệnh viện. Nó là bằng chứng cho thấy chúng ta đang đi đúng hướng", giáo sư, tiến sĩ Kamel Khalili, chủ nhiệm Khoa Sinh học thần kinh tại Đại học Temple, nói.

Trong báo cáo nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences, tiến sĩ Khalili và các cộng sự đã đề cập chi tiết cách họ tạo ra công cụ phân tử để loại bỏ ADN nhiễm HIV-1. Khi được triển khai, một enzyme cắt ADN có tên gọi nuclease (enzyme xúc tác phân hủy các axit nucleic) Cas9 kết hợp với một dải ARN có tên gọi ARN dẫn đường (gRNA) sẽ truy lùng bộ gen của virus và loại bỏ ADN của HIV-1.

Từ đây, cơ chế hồi phục gen của tế bào sẽ đảm nhiệm trọng trách hàn gắn các đầu lỏng lẻo của bộ gen với nhau, dẫn đến các tế bào không còn virus. "Vì hệ miễn dịch không bao giờ xóa sạch được HiV-1, nên để chữa trị được bệnh cần phải thải loại virus trước tiên", Công cụ phân tử như thế này cũng hứa hẹn giúp mang tới một vắc-xin trị liệu, do các tế bào được trang bị hỗn hợp nuclease - ARN đã chứng minh "miễn nhiễm" với HIV.

Cách thứ ba:

Dùng thuốc GS-9620. Theo AIDSmed, thuốc GS-9620 với cơ chế gắn kết vào thụ thể TLR7 (The Toll-Like Receptor 7), có khả năng đánh thức các tế bào lympho đã nhiễm HIV, khiến chúng tái hoạt động và sinh sản. Sau đó, các tế bào này sẽ bị tiêu diệt bởi hệ miễn dịch của bệnh nhân. 

Hạn chế của ARV là chỉ tác dụng trên các tế bào lympho đang hoạt động, chứ không thể đánh vào tế bào đang "ngủ". Các tế bào này vô tình trở thành ổ lưu trú reservoir cho virus HIV ẩn nấp. Nếu ngưng điều trị ARV, các ổ lưu trú có thể tái hoạt và sản sinh virus, gây hiện tượng “HIV rebound”. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến thất bại ở nhiều ca bệnh từng được công bố là trị khỏi HIV và sau đó phát hiện nhiễm trở lại. 

Hai nghiên cứu của hãng dược Gilead trên nhóm thuốc gắn kết thụ thể TLR7, mang tên GS-9620 đã được công bố tại Hội nghị Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections 2015 (CROI) ở Seattle. Trong đó, một nghiên cứu được thực hiện trên tế bào máu của 4 người nhiễm HIV đang điều trị ARV có đáp ứng, công trình còn lại áp dụng trên virus SIV ở khỉ rhesus macaque (là chủng virus họ hàng của HIV).

Nghiên cứu trên tế bào máu người có H trong phòng thí nghiệm tiến hành như sau: Nhóm nhà khoa học đã trích ra và nuôi cấy tế bào máu người bệnh dưới tác dụng của GS-9620. Sau một thời gian đem so sánh với nhóm bệnh nhân không sử dụng thuốc này. Kết quả ghi nhận chỉ sau 4 ngày, nồng độ virus HIV trong mẫu thí nghiệm có sử dụng GS-9620 gia tăng rõ rệt, điều này chỉ ra rằng có sự thức tỉnh của các tế bào latent lympho, tức các tế bào đang “say ngủ”.

Nghiên cứu còn lại trên 10 con khỉ nhiễm SIV, đã điều trị ARV và khống chế tốt tải lượng virus ở mức “không thể xác định”. 4 cá thể được cho uống GS-9620, 6 con còn lại thì không. Nhóm nghiên cứu cũng ghi nhận rõ có sự gia tăng nồng độ virus trên nhóm khỉ sử dụng GS-9620, có sự khác biệt đáng kể với nhóm khỉ còn lại. Các tác giả cũng trình bày bằng chứng cho thấy có sự sụt giảm số lượng của các reservoir. Hiện giai đoạn 2 của quá trình nghiên cứu đang tiến hành, nếu đúng như phác đồ, virus HIV sẽ bị tiêu diệt hết bởi thuốc ARV.

Như vậy, các nghiên cứu ban đầu nêu trên cho thấy thuốc mới có khả năng tác động lên các ổ lưu trú reservoir. Từ đó, đặt ra triển vọng tìm được phương thức trị khỏi hoàn toàn HIV. Loại trừ hoàn toàn các ổ lưu trú đồng nghĩa với việc loại bỏ hoàn toàn HIV ra khỏi cơ thể người bệnh. Hiện, thuốc GS-9620 đã tiến hành thử nghiệm pha I và đánh giá độ an toàn trên người.

Với sự phát triển như vũ bão hiện nay của y học người nhiễm HIV sẽ được chữa khỏi trong thời gian không xa.