Lòng thương yêu con người là một trong những nội dung sâu đậm của văn học, có tính chất truyền thống của văn học từ xưa đến nay. Đó chính là chủ nghĩa nhân đạo của văn học. Trong chương trình Văn học 8, lòng yêu thương con người được thế hiện một cách khá sâu sắc. Không những chỉ có những tác phẩm Văn học Việt Nam mà ngay cả những tác phẩm văn học nước ngoài cũng đề cập rất nhiều đôn vấn đề này.
Lòng yêu thương con người thể hiện rất rõ ở thái độ của nhà văn khi viết tác phẩm. Đó là sự cảm thông, ca ngợi những người lao động nghèo khổ, bất hạnh nhưng sáng ngời những phẩm chất tốt đẹp. Đó là sự lên án, tố cáo giai cấp thống trị đã chà đạp lên số phận con người. Lòng yêu thương con người trong văn học cận đại cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX thế hiện rất rõ ở lòng cảm thông sâu sắc đối với nhân dân ta trong cảnh nước mất nhà tan, căm hận chế độ nhà Nguyễn đã đầu hàng giặc. Tiêu biểu cho lòng yêu thương con người ở thời kì này là hai bài thơ của Nguyễn Đình Chiểu: Chạy Tây và Xúc cảnh, ở hai bài này, tác giả đã lên tiếng tố cáo triều đình nhà Nguyễn hèn nhát, đầu hàng giặc đế nhân dân ta phải chịu bao cảnh thương tâm:
“Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy
Mất tổ bầy chim dáo dác bay.”
(Chạy Tây)
Khi bọn giặc kéo đến đánh chiếm quê hương, tác giả được chứng kiến cảnh chạy giặc đầy thương tâm của nhân dân ta mà lòng đau như cắt. Càng thương nhân dân ta bao nhiêu, nhà thơ càng căm giận bọn bán nước và cướp nước bấy nhiêu. Tác giả hỏi những người tài giỏi đâu không ra cứu nước, cứu dân thoát khỏi cảnh chạy giặc này:
Hỏi trang dẹp loạn rày dâu vắng
Nỡ để dân den mắc nạn này.
(Chạy Tây)
Cũng bộc lộ lòng yêu thương con người, bài thơ Xúc cảnh đã bày tỏ lòng mong ước đất nước thông nhất đổ nhân dân được sông ấm no, hạnh phúc:
Chừng nào thánh dế ân soi thấu
Một trận mưa nhuần thẩm núi sông.
(Xúc cảnh)
Lòng yêu thương con người trong văn thơ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX không chỉ thế hiện ở trước cảnh loạn lạc mà còn thể hiện trong thời bình, đó là tình bè bạn, vợ chồng. Trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của nhà thơ Nguyễn Khuyến, tác giả cùng bày tỏ tình bạn bè thân thiết, sâu nặng, ruột thịt:
Đã bấy lâu nay bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà
Cái chửa ra cây cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn mướp dương hoa
Đầu trò tiếp khách trầu không có
Bác đến chơi đây ta với ta.
Bài thơ đã nói lên tình bạn bè thắm thiết. Bạn bè đến với nhau vì tình cảm chứ không vì một lí do nào khác. Đồng thời bài thơ cũng nói lên quan hệ vật chất trong tình cảm bạn bè. Tình cảm cao hơn vật chất, nếu như chỉ có vật chất mà không có tình cảm thì tình bạn đó sẽ không bền chặt. Như vậy, bài thơ đã cho ta một bài học quý về tình bạn và cũng cho ta thấy tình bạn cao đẹp, thân thiết của Nguyễn Khuyến.
Tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao cũng toát lên một tinh thần nhân đậo, lòng yêu thương sâu sắc con người. Lão Hạc trong tác phẩm là một người cha rất giàu lòng yêu con. Lão đau khố trước sự tan vỡ tình yêu của con. Lão cho rằng con lão không cưới được vợ một phần là do lão. Khi con đi xa lão mong con, nhớ con vô cùng. Lão yêu quý con chó mà anh con trai để lại, lão coi nó như con, như bạn của mình. Yêu thương con, lão dành dụm tiền thu được từ mảnh vườn cho con để khi về anh có tiền cưới vợ. Còn lão, lão cày thuê cuốc mướn nuôi thân. Cuối cùng lão đã kết liễu cuộc đời mình đế dành lại mảnh vườn cho con, nhất định không chịu bán vườn. Tác phẩm Lão Hạc còn ca ngợi một người dân nghèo nhưng lương thiện và giàu lòng yêu thương con, đồng thời tác phẩm cũng tố cáo giai cấp thống trị đã chà đạp lên số phận con người.
Tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố cũng nói lên lòng yêu thương chồng con của chị Dậu. Vì thương chồng mà chị đã phải đứt ruột bán đứa con gái đầu lòng của mình cho vợchồng Nghị Quế. Tác phẩm cũng tố cáo chế độ thực dân nửa phong kiến đầy tàn ác, bất công.
Tác phẩm Chiếc lá cuối cùng của O Henri cũng nói lên tình cảm sâu nặng của những người nghệ sĩ nghèo. Họ nghèo về vật chất chứ không nghèo về tình cảm. Tiêu biểu là Xiu và Giôn-xi, bác Bơ-men. Trong bất kì hoàn cảnh nào họ cũng hết lòng bảo vệ lẫn nhau, hi sinh vì nhau.
Gia sư
Trợ lý ảo
Xem thêm 
Thưởng th.6.2024
Bảng xếp hạng
