Tôi đã từng đọc một bài thơ của Văn Cao:

Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi như tiếng sỏi trong lòng giếng cạn.
Riêng những câu thơ còn xanh
Riêng những bài hát còn xanh
Và đôi mắt em như hai giếng nước.

 Quả thực là như vậy. Thời gian dường như có khối lượng, ta có thể cân đo đong đếm, cảm nhận được sự hiện diện của nó. Thời gian trôi qua rất nhanh, thoáng chốc trời đã sáng, đã tối, thoáng chốc mà ta đã lớn khôn thành người. “Gã” đi qua một cách êm đềm, thầm lặng mà không chờ đợi một ai cả, có sức tàn phá khủng khiếp đến vạn vật xung quanh. Những công trình kiến trúc dù xây kiên cố thế nào rồi cũng bị thời gian làm mục nát, những hoài bão, khát vọng mà ta nung nấu ý định thực hiện rồi cũng bị dập tắt đi cả. Tuy nhiên, những giá trị tinh thần, sức sống của tình yêu mãnh liệt thì bất chấp tất cả, vượt qua mọi trở ngại về không gian và thời gian mà tồn tại vĩnh cửu. Dù chỉ là một câu ca, một vần thơ nhưng lại có thể lưu giữ qua hàng ngàn năm để cho người thế hệ sau biết đến. Từ những câu chuyện cổ tích như Tấm Cám, Thanh Sanh,.. đến sự kiện lịch sử hào hùng như Hai Bà Trưng cưỡi voi đánh giặc hay Chủ tịch Hồ Chí Minh Tìm đường cứu nước tuy đã xảy ra lâu lắm rồi mà người đời vẫn còn nhắc tên mãi. Qua đó, mỗi chúng ta cần phải biết trân trọng những khoảng khắc, phút giây thiêng liêng, quý giá, lưu giữ những kí ức, kỉ niệm đẹp trong lòng này để nó mãi khắc ghi và tồn tại mãi mãi.

Mọi vật đều tồn tại trong không gian và thời gian. Từ khi có nhận thức, con người đã biết quan tâm đến thời gian. Thời gian bao quanh con người. Nhưng thật ít khi ta nhận biết rõ ràng sự trôi chảy và sức mạnh tàn phá của nó. Muốn sống thành công, con người cần nhận rõ ý nghĩa của thời gian đối với sự sống của chính mình.

Con người thường ý niệm về thời gian dựa trên sự chuyển động tuần hoàn của các vật thể như mặt trăng, mặt trời. Chính thời gian xác định sự tồn tại hữu hạn của đời người. Bởi thế đối với con người, thời gian có một ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Thời gian là một khái niệm để diễn tả trình tự xảy ra của các sự kiện, biến cố và khoảng kéo dài của chúng. Thời gian được xác định bằng số lượng các chuyển động của các đối tượng có tính lặp lại và thường có một thời điểm mốc gắn với một sự kiện nào đó. Ngoài thời gian của thực tại khách quan, con người còn có thời gian chủ quan do sự cảm nhận khác biệt của tâm lí.

Với thời gian khách quan, có thể đo bước đi của thời gian bằng những dụng cụ cụ thể như: bóng mặt trời, đồng hồ treo tường, đồng hồ cát… Đơn vị đo lường là giờ, ngày, tuần, tháng, mùa, năm, thế kỉ, thiên kỉ, niên đại,… Nhưng đó chỉ là dấu hiệu bên ngoài thời gian, chứ không phải chính thời gian.

Với thời gian chủ quan được nhận thức thời gian dài hay ngắn, nhanh hay chậm tùy thuộc vào sự cảm nhận của mọi người ở từng hoàn cảnh cụ thể khác nhau. Thời gian trôi qua nhanh chóng khi ta ngoái nhìn lại quá khứ. Thời gian lặng lẽ trôi đi khi ta mải mê với công việc. Thời gian thật quý giá khi ta cần thời gian để thực hiện công việc. Hoặc khi con người ở trong trạng thái vui vẻ thỏa mái, khi sống trong hạnh phúc thời gian thật ngắn ngủi.

Nguyễn Du cũng từng diễn tả thời gian ở cả hai trạng thái. Thời gian trôi đi thật chậm chạp khi ta đang ở trong tình trạng lo lắng, thao thức:

“Sầu đong càng lắc càng đầy,
Ba thu dồn lại một ngày dài ghê”

Nhưng khi ta vui, thời gian lại ngắn ngủi vô cùng:

“Ngày vui ngắn chẳng đầy gang
Trông ra ác đã ngậm gương non đoài”

Thời gian vô cùng quý giá vì không gì có thể so sánh và đánh đổi được. Thời gian không chờ ai cả và khi đã đi qua là mãi mãi không bao giờ trở lại. Mỗi khoảnh khắc trôi qua là duy nhất của vũ trụ không bao giờ lặp lại. Thời gian chính là liều thuốc làm quên đau khổ, dập tắt oán thù, xoa dịu nóng giận, ghen ghét. Thời gian cũng có thể chữa được những vết thương lòng do ái tình gây ra. Tâm hồn, phẩm chất, giá trị con người được thanh lọc và khẳng định qua thời gian.

Trên hết tất cả, thời gian quyết định sự hiện hữu và giá trị con người trên mặt đất này. Tiền bạc có thể mua được một chiếc đồng hồ nhưng không thể mua được thời gian. Suy cho cùng thời gian là thứ quý giá nhất mà con người có thể cảm nhận được. Vươn lên làm chủ thời gian là khát vọng mãnh liệt nhất của loài người.

Thời gian là nguồn lực không thể làm mới lại được. Nó là tên trộm tinh quái đánh cắp nét trẻ trung trên khuôn mặt chúng ta. Thời gian lặng lẽ tước đoạt sức khỏe và những gì cuối cùng còn sót lại của một đời người. Thời gian có thể làm thay đổi tất cả, thay đổi cả tính tình con người. Nó làm xóa nhòa tất cả, làm tất cả rơi vào lãng quên. Kể cả tình yêu cũng không tồn tại mãi mãi với thời gian.

Trái đất vẫn quay. Mặt trời vẫn mọc lên và lặn tắt từng ngày. Nghĩa là thời gian vẫn trôi trong cái thế giới hiện tượng đầy sai biệt này, nơi mà con người vẫn luôn khao khát đến một cõi phi thời gian đầy huyền bí. Từ nghìn năm qua, con người luôn tìm cách làm chủ thời gian. Hàng nghìn ý tưởng đã được thực hiện. Nhưng thời gian, bánh xe tàn nhẫn ấy vẫn cứ quay và nghiền nát biết bao giá trị.

Trong cuộc đời mỗi người đều có một thời lượng nhất định, do đó phải làm chủ thời gian của mình, phải sử dụng thật đích đáng và hữu hiệu. Chúng ta chỉ có thể tận dụng thời giờ để gặt hái một kết quả nào đó, chứ không thể “làm sống” lại thời gian đã trôi qua.

Để quản lí tốt thời gian, cần có kế hoạch cụ thể: mục đích cho cả đời; mục tiêu cho từng giai đoạn cụ thể; lập thời gian biểu mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng, mỗi năm với các khoản như: thời gian để học tập, làm việc, đọc sách báo, vui chơi giải trí du lịch, làm việc nhà, chăm lo cho người thân, thăm viếng bạn bè, mua sắm, tập thể dục, ngủ để tái tạo sức khỏe…

Kiên quyết thực hiện tốt thời gian biểu của mình, việc làm hôm nay chớ để ngày mai. “Mọi sự trì hoãn đều là kẻ đánh cắp thời gian” (Charles Dickens).

Để tiết kiệm thời gian hữu ích cần biết sử dụng công nghệ hiện đại và có tính kỉ luật, luôn sắp xếp đồ dùng một cách thuận tiện nhất ở một vị trí cố định. Thu xếp thời gian hợp lí không có nghĩa là việc gì mình cũng làm, phải biết dành ưu tiên cho những hoạt động nào trong cuộc sống, bởi những việc mình không thích và không phải là sở trường thì có thể thuê người khác để đỡ mất thời gian.

Trong cuộc sống có nhiều người không biết quý trọng thời gian. Họ vùi đầu vào những chốn ăn chơi, ngày đêm game online, phá hoại tuổi trẻ, sức khỏe, làm băng hoại phẩm chất của mình. Không đồng tình với những người chỉ biết vùi đầu vào học hoặc làm việc, không biết gì đến mọi thứ xung quanh. Những con người ấy đáng nể nhưng cũng đáng thương.

Phung phí thời gian là sự phung phí gu ngốc và lớn nhất của đời người. Hãy nhận ra ý nghĩa của thời gian và biết tiết kiệm nó từng phút giây. Đừng lãng phí thời gian vào những việc vô bổ hoặc tai hại mà hãy dành hết thời gian cho công việc học tập, vui chơi, làm việc và hạnh phúc bên gia đình.

Thời gian không thấy được, không nắm bắt được nhưng lại có tác động mãnh liệt lên cuộc sống con người. Hãy biết quý trọng thời gian và tận dụng nó vào những công việc hữu ích để tìm kiếm hạnh phúc trong cuộc đời này. Mất đi thời gian, bạn không thể mua lại được nó. Đừng sống một cuộc đời uổng phí trong thời gian mà không tạo ra một giá trị nào đáng kể.