1. Vị trí và vai trò đặc biệt của Hà Nội.
a. Vị trí.
- Trung tâm Bắc Bộ và đồng bằng sông Hồng.
- Trên địa bàn kinh tế trọng điểm phía Bắc, một khu vực có nền kinh tế phát triển năng động.

b. Vai trò của thủ đô.
- Hà Nội là thủ đô của nước ta.
- Trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học – kỹ thuật hàng đầu của Việt Nam.

2. Hà Nội là nơi hầu như có tất cả các loại hình giao thông vận tải:
- Đường bộ.
- Đường sắt.
- Đường không.
- Đường sông…

3. Tập trung các tuyến giao thông huyết mạch từ Hà Nội toả đi khắp các vùng của đất nước và trên thế giới…

4. Tập trung cơ sở vật chất - kỹ thuật của ngành giao thông vận tải.
- Hệ thống các nhà ga, bếp cảng, kho tàng, phương tiện vận tải và các dịch vụ vận tải.
- Nổi lên sân bay quốc tế Nội Bài, một trong hai sân bay quốc tế lớn nhất của nước ta.
 

Là tổng hòa của nhiều loại hình giao thông hiện hữu phục vụ nhu cầu đi lại trong phạm vi thành phố và giữa Thành phố Hồ Chí Minh với các vùng lân cận và toàn cầu. Là đô thị lớn nhất và là đầu mối giao thông quan trọng của Việt Nam, Thành phố Hồ Chí Minh có hệ thống cơ sở hạ tầng đa dạng và hiện đại với nhiều đường trục liên vùng lớn, hai đường cao tốc chính nối các tỉnh miền Tây và miền Đông Nam Bộ, cùng nhiều tuyến quốc lộ trọng điểm (như Quốc lộ 1A, Quốc lộ 13, Quốc lộ 22). Tuyến đường Xuyên Á AH1 đi qua địa phận của thành phố này và tuyến Đường sắt Bắc Nam khởi đầu và kết thúc tại Ga Sài Gòn. Sân bay duy nhất của thành phố, Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất, cũng là cảng hàng không lớn nhất cả nước. Hiện nay, Thành phố còn sở hữu và vận hành mạng lưới xe buýt công cộng rộng khắp các quận, huyện và đang phát triển mạng lưới đường sắt đô thị (metro) nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng của người dân.

 Tại sao Hà Nội là đầu mối giao thông vận tải quan trọng của nước ta ?
Vị trí và vai trò đặc biệt của Hà Nội: Vị trí: ở trung tâm vùng Bắc Bộ và Đồng bằng sông Hồng.
Nằm trong địa bàn kinh tế trọng điểm phía Bắc, một khu vực có nền kinh tế phát triển năng động
Vai trò: Hà Nội là thủ đô và là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học-kỹ thuật hàng đầu của cả nước Hà Nội là nơi tập trung hầu hết các loại hình vận tải: Đường bộ (đường ô tô), đường sắt, đường sông, đường hàng không
Tập trung các tuyến giao thông huyết mạch: từ Hà Nội các tuyến tỏa đi các vùng của đất nước và quốc tế