Vận tốc là đại lượng mô tả mức độ nhanh chậm và chiều của chuyển động. Vận tốc được xác định dựa trên quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian. Vận tốc được biểu diễn bởi vectơ (có thể hiểu là “đoạn thẳng có hướng”). Độ dài của vectơ vận tốc cho biết tốc độ nhanh chậm của chuyển động, đồng thời chiều của vectơ biểu thị chiều của chuyển động. Do đó, vận tốc là một đại lượng hữu hướng, phân biệt với tốc độ – một đại lượng vô hướng đơn thuần mô tả tính nhanh chậm của chuyển động. Tốc độ là độ lớn của vectơ vận tốc.

Xét một vật chuyển động thẳng đều, tốc độ và chiều chuyển động không thay đổi theo thời gian. Do đó, vector vận tốc có giá trị xác định và không đổi.

Khi đó, tốc độ chuyển động, hay quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian được tính bằng cách lấy quãng đường đi được chia cho thời gian đi hết quãng đường đó.

Trong chuyển động thẳng của một chất điểm, nếu chất điểm chuyển động theo một chiều ta chọn chiều đó làm chiều dương thì độ lớn của độ dời bằng quãng đường đi được của chất điểm.

(v=frac{s}{t})

• t: thời gian
• s: quãng đường
• v: tốc độ của chuyển động thẳng đều

Trong SI, quãng đường đo bằng mét (m), thời gian đo bằng giây (s) thì tốc độ có đơn vị là mét trên giây (m/s). Tốc độ có thể có những đơn vị khác, chẳng hạn như kilomet/giờ (km/h), phụ thuộc vào đơn vị mà ta chọn cho quãng đường và thời gian.

Như vậy, khi nói một vật chuyển động thẳng đều với vận tốc 10 m/s (giả sử ta đã biết chiều chuyển động nên vận tốc ở đây đơn giản là tốc độ), điều đó có nghĩa là cứ mỗi 1 giây, vật đi được quãng đường 10 mét. Để đổi đơn vị ta đổi từng phần của tỷ số.

VD: đổi từ 10 m/s = ? km/h

ta có:

10m = 1/1000 km

1s = 1/3600 h

Chia 2 vế của 2 đẳng thức cho nhau ta được: 10m/s = 3.6 km/h

Nếu quan tâm đến chiều chuyển động, ta có thể quy ước 1 trong 2 chiều là chiều dương và gán cho vận tốc giá trị dương khi vật chuyển động cùng chiều với chiều dương đã chọn và giá trị âm khi vật chuyển động theo chiều ngược lại.